- Onzekerheid is het gevoel dat je tekortschiet of niet goed genoeg bent.
- Dit speelt vaak een rol bij mensen die heel erg kritisch op zichzelf zijn, perfectionisten en zelfsaboteurs.
- Je kunt zelfverzekerder worden door therapie te volgen en meer compassie voor jezelf te hebben.
- Lees ook: Ik deed een week lang elke dag een braindump om mijn gedachten op te ruimen en meer focus te krijgen: het werkt beter dan de naam doet vermoeden
Het is normaal om je van tijd tot tijd onzeker te voelen, zoals voor een eerste afspraakje of een belangrijk sollicitatiegesprek.
Maar als je merkt dat onzekerheid je dagelijkse leven overneemt heb je misschien diepgewortelde onzekerheden die aangepakt moeten worden om je leven gelukkig en voluit te kunnen leven.
Dit zijn acht tekenen dat je onzeker bent en vijf manieren om je zekerder te voelen.
1. Je voelt je niet goed genoeg
“Een van de belangrijkste tekenen van onzekerheid is je ontoereikend voelen, dus dat je niet goed genoeg bent”, zegt psycholoog Courtney Glickman.
Volgens Glickman kan dit voortkomen uit negatieve ervaringen zoals verwaarlozing in de kindertijd, pesten, kritische partners of zelfs hoge maatschappelijke verwachtingen.
"Dit soort ervaringen, waarin mensen zich machteloos en bekritiseerd voelen, beïnvloeden hoe mensen zichzelf en hun vaardigheden beoordelen en dat is vaak te streng en dat leidt tot schaamte of onzekerheid", zegt Glickman.
2. Je bent een perfectionist
“Onzekere mensen zijn vaak ook perfectionisten, die streven naar perfectie om zich zekerder te voelen”, zegt Glickman.
“Maar perfectionisme kan leiden tot een ongezond niveau van zelfkritiek en een behoefte aan controle, waardoor je je voortdurend in de steek gelaten en opgebrand voelt”, aldus de psychologe.
3. Je bent afgunstig of jaloers
“Als je onzeker bent en je niet genoeg voelt, kun je je bedreigd voelen door anderen en dat leidt tot jaloerse gevoelens”, legt Glickman uit.
“Dat komt omdat onzekere mensen de neiging hebben zich met anderen te vergelijken in plaats van zich op zichzelf te vertrouwen.”
4. Je bent hard en kritisch op jezelf
“Ongeacht of je onzekerheid voortkomt uit iets dat in je kindertijd is gebeurd of dat je het als volwassene ontwikkeld hebt, kan het zich uiten als harde zelfkritiek”, zegt psycholoog Jennifer Chain.
“Je motiveert jezelf misschien met deze zelfkritiek of door jezelf schuldgevoelens aan te praten of zelfs jezelf te straffen, maar deze aanpak zorgt er voor dat je je op den duur nog onzekerder gaat voelen."
5. Je past je aan, aan je omgeving
“Je bent een sociale kameleon”, zegt Chain. “Je past bijvoorbeeld je manier van praten, gebaren en voorkeuren aan die van je omgeving aan, omdat je niet zeker weet wie je werkelijk bent en of mensen de echte jij wel leuk zullen vinden.”
"Je kunt jongleren met verschillende persoonlijkheden, afhankelijk van de context waarin je je bevindt en de mensen om je heen. Maar dit kost erg veel energie en is dus op de lange termijn niet vol te houden", aldus Chain.
6. Je bent bang om afgewezen of verlaten te worden
"Onzekere mensen zoeken in relaties voortdurend naar bevestiging van hun partner of juist naar tekenen dat de relatie niet goed gaat en dat de ander ongelukkig met je is", legt Chain uit.
“Dit kan ertoe leiden dat je alles persoonlijk opvat, gedrag of uitspraken van je partner verkeerd interpreteert of irrationeel reageert”, zegt ze. “Dat kan een relatie opbreken, omdat de onzekere persoon overdreven veeleisend, kritisch of aanhankelijk is en er ruzies ontstaan over fictieve problemen.”
7. Je saboteert jezelf
Volgens Chain zijn onzekere mensen vaak bang om afgewezen te worden en saboteren ze zichzelf daardoor. Dit zijn een aantal voorbeelden:
- Uitstelgedrag bij een project, omdat je bang bent om te falen ondanks dat je je best doet.
- Koud of afstandelijk doen tegenover een partner, omdat je niet zeker weet wat ze voor je voelen.
- Op je werk niet om promotie durven te vragen, omdat je denkt dat je het niet verdient.
- Uit emotie gaan eten of drinken, omdat je niet het gevoel hebt dat je het verdient verzorgd te worden.
8. Je laat mensen je "rommelige" kant niet zien
Niemand is perfect en iedereen heeft gebreken. Maar als je onzeker bent, kun je bang zijn om anderen die eigenschappen of zwaktes te laten zien.
"Je hebt misschien tijdens je jeugd geleerd dat je liefde ontvangt als je voldoet aan het perfecte, alles-voor-elkaar, plaatje", zegt Chain. “Dit kan ertoe leiden dat je er moeite mee hebt je kwetsbaar op te stellen en mensen te laten zien dat ook jij fouten maakt of je soms verdrietig voelt.”
Wat te doen tegen onzekerheid?
Je onzekerheden de kop indrukken en je zelfverzekerder voelen is niet makkelijk, maar met hard werken is het wel mogelijk. Hier zijn vijf tips om meer zelfvertrouwen te krijgen:
1. Ga in therapie
Een van de beste dingen die je voor jezelf kunt doen is praten met een psycholoog of therapeut die je kan helpen inzicht te krijgen in de zaken waar je je onzeker over voelt.
"Door therapie kunnen mensen vaardigheden opbouwen waarmee ze hun zelfverzekerdheid vergroten, hun relaties kunnen verbeteren en beter kunnen leren omgaan met hun gevoelens", zegt Glickman.
Er zijn verschillende soort therapie die kunnen helpen onzekerheid aan te pakken, maar dialectische gedragstherapie (DGT) in het bijzonder is een behandelvorm die Glickman aanbeveelt.
"DGT is een prachtige aanpak die specifieke vaardigheden aanleert die gericht zijn op leren grenzen te stellen, kwetsbaar durven zijn en conflicten in relaties op een veilige manier te kunnen oplossen", aldus Glickman.
2. Wees lief voor jezelf
Als je onzeker bent, is de kans groot dat je jezelf vaak bekritiseert. Glickman adviseert daarom dagelijks een moment te nemen om bewust te zijn van de dingen waarop je kritisch bent. Is het bijvoorbeeld je uiterlijk, carrière, of relatie?
De volgende keer dat je merkt dat je kritisch op jezelf bent, probeer dit dan te compenseren door jezelf op een oprechte, liefdevolle manier toe te spreken. Vergeet niet compassie voor jezelf te hebben.
3. Leer je gedachten begrijpen
Een veel voorkomend onderdeel van therapie is dat je het verband tussen je gedachten, gevoelens en gedrag leert begrijpen. Volgens Glickman kun je zo je negatieve gedachtepatronen die tot onzekerheid leiden, leren ombuigen.
"Durf je eigen gedachten en overtuigingen in twijfel te trekken. Zo kan je ongezonde denkpatronen cognitief herstructureren", legt Glickman uit. “Na verloop van tijd leer je ongezonde gedachtepatronen snel te herkennen en ze te vervangen door positieve meningen over jezelf.”
4. Wees je eigen liefhebbende ouder
Als je onzekerheid uit je jeugd stamt, dan kan het helpen je voor te stellen dat je kleine ik nog in je zit. "Hoe zou je praten tegen jezelf als kind en jezelf behandelen met liefde en genegenheid?", zegt Chain. "Doe je ogen dicht en stel je voor hoe je tegen dat kleine kind zegt dat het veilig is bij jou. Dat je hem of haar zal beschermen en dat je van hem of haar houdt".
Dit komt van de hechtingstheorie, die stelt dat de manier waarop we ons gedragen in een relatie grotendeels bepaald wordt door onze kindertijd. Volgens Chain is deze tip vooral nuttig als je afstandelijke of onvoorspelbare ouders of verzorgers had. Dat is ook onderdeel van verschillende therapieën, zoals psychoanalyse, psychodynamische therapie, interne familiesystemen (IFS) en op emoties gerichte therapie, zegt Chain.
5. Richt je op vooruitgang en niet op perfectie
Streef naar realistische en haalbare doelen, waarbij je in gedachten houdt dat totale perfectie niet bestaat. "Richt je op vooruitgang en vier elk stapje vooruit zodat je je prestaties beter gaat waarderen", zegt Glickman. "Uiteindelijk zal dat leiden tot verhoging van je productiviteit en meer motivatie."