- Twee onderzeese kabels in de Oostzee zijn afgelopen weekend doorgesneden.
- De Duitse minister van Defensie zegt dat het waarschijnlijk om sabotage gaat.
- De kabels zijn een cruciaal onderdeel van de data-infrastructuur van het Westen.
- Lees ook: Nederland heeft relatief duur internet in Europa – Spanje goedkoper én betere kwaliteit
De enorme netwerken van datakabels die onze wereldzeeën doorkruisen, zijn cruciaal voor bijna elk aspect van het moderne leven.
De kabels strekken zich uit over ongeveer 1.200.000 kilometer en zijn verantwoordelijk voor het verzenden van 95 procent van alle internationale data. Elke dag wordt er voor ongeveer 10 biljoen (1000 miljard) dollar aan financiële transacties via deze netwerken verstuurd.
Hoewel de kabels dus ontzettend belangrijk zijn, is deze week duidelijk geworden hoe kwetsbaar de onderzeese internetkabels van het Westen zijn voor aanvallen van vijandige landen, zoals Rusland of China.
Kabels in de Oostzee doorgesneden
In de nacht van zondag op maandag zijn er kabels doorgesneden in de Oostzee. Het ging om datakabels tussen Duitsland en Finland, en een verbinding tussen Zweden en Litouwen. De Duitse minister van Buitenlandse Zaken Boris Pistorius sprak van een poging tot sabotage.
In een gezamenlijke verklaring zeiden de ministeries van Buitenlandse Zaken van Duitsland en Finland dat de incidenten verband houden met de “hybride oorlogsvoering” van Rusland tegen het Westen. Het zou een vergeldingsactie kunnen zijn voor de steun die de landen aan Oekraïne bieden.
Ondertussen onderzoekt Zweden meldingen van een Chinees schip dat in de buurt van de kabels gespot is, dat meldt zakenkrant Financial Times.
Experts zeggen dat het Westen zwaar leunt op datakabels als cruciaal onderdeel van de infrastructuur, terwijl de inspanningen om ze te beschermen onvoldoende zijn geweest.
“Het aanvalsoppervlak is enorm, er is veel kabel en we hebben niet voldoende zicht op de situatie onderwater om constante monitoring mogelijk te maken”, zegt hoogleraar Gregory Falco van de Cornell University in de VS tegen Business Insider.
Datakabels in zee kwetsbaar voor aanvallen
Een factor die de bescherming van de datakabels lastig maakt, is de complexe eigendoms- en onderhoudsstructuur van de netwerken. De kabels zijn privébezit van telecommunicatiebedrijven, die verantwoordelijk zijn voor de beveiliging en reparaties.
Ze worden in de gaten gehouden met behulp van een geautomatiseerd identificatiesysteem dat vaststelt of er een schip - mogelijk een vijandig schip - in de buurt is. Falco beschrijft dit systeem als “verouderd”.
"De realiteit is dat elk schip zijn AIS transponder kan uitschakelen om zo detectie te omzeilen", zegt Falco.
In tegenstelling tot Rusland, waar de internetkabels meestal over land lopen, liggen de kabels waar westerse landen op steunen diep onder zee - en Rusland geeft aan dat het deze kwetsbaarheid kan uitbuiten.
"Rusland is niet zo afhankelijk van onderzeese kabels voor internet als West-Europa, dus kan het deze gemakkelijk aanvallen zonder grote schade aan te richten aan zijn eigen communicatie-infrastructuur", zegt Erin Murphy, plaatsvervangend directeur van de Amerikaanse denktank CSIS en auteur van een recent rapport over de bedreiging van datakabels.
"Er is ook een kans dat China samenwerkt met Rusland bij een aanval", aldus Murphy, naar aanleiding van berichten over de aanwezigheid van het Chinese schip in de buurt van de kabels.
Geen back-up plan voor verlies datakabels
De schade aan de kabels in de Oostzee deze week leidden niet tot een internetstoring - alleen tot een lagere bandbreedte en onderbrekingen voor individuele gebruikers.
Dat komt omdat bedrijven meestal de capaciteit hebben om data om te leiden via alternatieve kabels als er een of meer beschadigd zijn. “De netwerkinfrastructuur is zo gebouwd dat een storing in een enkele onderzeese kabel geen grote gevolgen heeft, hoewel er wel consequenties kunnen zijn voor een enkele exploitant of enkele individuen”, zegt woordvoerder Henri Kronlund van Cinia, het bedrijf dat de beschadigde Duits-Finse C-Lion kabel exploiteert, tegen Business Insider.
Toch heeft Rusland de mogelijkheid om internetverbindingen van en naar landen volledig af te sluiten door meerdere kabels in een keer door te knippen, aldus hoogleraar Falco. "Het zou slim zijn van de Russen om inzicht te verkrijgen in de verschillende trajecten die data kan afleggen en diverse kabels tegelijkertijd door te knippen."
Als reactie op de dreiging proberen westerse landen bestaande kabelnetwerken beter te beschermen of data via satellieten te rerouten als kabelverbindingen verstoord worden.
In het CSIS-rapport van afgelopen augustus riepen Murphy en andere analisten de VS op om de internationale coördinatie te versterken en meer middelen in te zetten om bestaande onderzeese kabelnetwerken te beschermen. Echter, zolang er geen back-up is, zullen de onderzeese netwerken een zwakke plek blijven die Rusland kan inzetten in de escalerende confrontatie met het Westen.