Als middelgrote onderneming ben je kansloos tegen corruptie in landen als Nigeria: zonder directe lijntjes met de hoogste machthebbers in een land, heb je geen poot om op te staan, merkt de topman van detacheerder Brunel.

De Nederlandse detacheerder Brunel is niet echt een klein bedrijf.  Brunel bemiddelt voor klussen van specialisten in onder meer de olie- en gasindustrie, IT, scheepsbouw en de ingenieursbranche en zet daarmee op jaarbasis zo’n 1,4 miljard euro om. Het bedrijf telde eind 2014 ruim 13,5 duizend werknemers en is actief in 37 landen, waaronder Nigeria.

Topman Jan Arie van Barneveld heeft echter besloten de operaties in Nigeria af te bouwen. Het Afrikaanse land bulkt van de olie, maar staat ook bekend als zwaar corrupt, met een 136ste plaats van in totaal 175 landen op de corruptieranglijst van de organisatie Transparency International.

Telefoon in vorm van Maserati

De afgelopen jaren boekte Brunel een omzet van ongeveer 100 miljoen euro in Nigeria, maar dat weegt niet op tegen de toenemende risico’s, stelt bestuursvoorzitter Van Barneveld donderdag tegenover het Financieele Dagblad. “Wij doen daar zaken met grote bedrijven in olie en gas die gerund worden door lokale grootheden. Ze laten onze medewerkers simpelweg weten dat de rekening van een miljoen niet wordt betaald als bepaalde personen niet eerst worden gefaciliteerd. Voor de duidelijkheid: dat is jargon voor betalen.”

Hoe dat in de praktijk gaat? “Ik ben bij lokale bobo’s gekleed in een indrukwekkend uniform op bezoek geweest. Wij op een klein krukje en de ander op een hoge stoel achter een imposant bureau met op tafel een telefoon in de vorm van een Maserati. Eerst werden we een halfuur uitgekafferd, terwijl we gewoon mensen hadden geleverd en daar een rekening voor hadden gestuurd. Vervolgens kregen we te horen dat onze rekening niet werd betaald. Op de gang vertelden zijn medewerkers dat het eenvoudig kon worden opgelost als we hun baas ‘faciliteerden'”, schetst Van Barneveld tegenover het FD.

Corruptie fnuikt operaties in Nigeria

Volgens de topman heeft Brunel steeds geweigerd om mee te werken aan corruptie. De afweging om wel of niet in een corrupt land actief te blijven, wordt echter steeds meer een kwestie van risico's tegen elkaar wegstrepen. "De weging van factoren wordt anders: de wetgeving is aangescherpt en maakt draconische boetes mogelijk die kunnen oplopen 10 procent van de wereldwijde omzet, en de pakkans is significant groter", aldus de topman in het FD.

Maar hoe zit het dan collegabedrijven uit Nederland, zoals Shell en Heineken, die ook serieuze operaties hebben in landen zoals Nigeria? Volgens Van Barneveld is er een duidelijk verschil tussen middelgrote multinationals zoals Brunel en de echte reuzen. Brunel zit "net tussen servet en tafellaken", aldus de topman in het FD. "Heineken of Unilever zit aan tafel bij de president of minister en zegt: zo doen we dat niet."

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl