De vraag naar olie is fors afgenomen door de maatregelen vanwege het coronavirus en de deels tot stilstand gekomen economie. Daardoor zijn olieprijzen gekelderd.
Opslagplaatsen raken vol. Daarom moeten producenten olie-installaties binnenkort stilzetten, zegt ABN-econoom Hans van Cleef.
Gebeurt dat niet, dan wordt het verleidelijk voor olieproducenten in landen waar de handhaving van regels wat minder streng is, om de olie ergens in de natuur te dumpen.
Installaties op olievelden die de brandstof uit de grond pompen, moeten sneller worden stilgezet om het wereldwijde overaanbod op de oliemarkt tegen te gaan. Anders raken alle opslagplaatsen in de wereld binnen drie tot vier weken vol, zegt energie-econoom Hans van Cleef van het economisch bureau van ABN AMRO tegen persbureau ANP.
Vorige week werd de olieprijs voor het eerst in de geschiedenis negatief, na het wegvallen van de vraag vanwege de coronacrisis en hogere productie door onder meer Saudi-Arabië en Rusland.
“Geen opslag betekent een groot probleem en zelfs mogelijk een milieuramp”, aldus Van Cleef. In dat scenario duikt de olieprijs waarschijnlijk weer onder nul.
Daardoor wordt het verleidelijk voor olieproducenten in landen waar de handhaving van regels wat minder streng is, om de olie ergens in de natuur te dumpen.
Een olie-installatie is net als een oude klok bij oma en opa
Toch zal het waarschijnlijk niet zover komen, is de overtuiging van de econoom. Hij ziet nu al dat veel olie-installaties stilgezet worden. Dat gebeurt met name bij producenten van schalieolie, of olie van boorplatforms op zee die doorgaans een hogere olieprijs nodig hebben om winstgevend te blijven.
Maar het gaat nu nog niet snel genoeg, vindt Van Cleef. Dat is ook zichtbaar op de oliemarkt, waar de Amerikaanse olieprijs dinsdag nabij 10 dollar schommelt na een harde daling op maandag.
Het sluiten van een olie-installatie is een pijnlijke keuze voor een producent, legt Van Cleef uit. Vaak kan die niet zo makkelijk weer worden opgestart. "Het werkt bij olie-productie net zoals een oude klok bij oma en opa. Als je hem met rust laat, tikt hij door en als je eraan rommelt, gaat hij kapot." De installatie kan vaak pas weer worden opgestart als de producent bereid is extra te investeren.
Voor veel commerciële partijen in de Verenigde Staten, die vaak eenmanszaken of kleine bedrijven zijn, is dat geen optie. Daarom blijven ze olie oppompen tot het laatste moment.
Toch liggen hun kosten hoger dan bij het Russische Rosneft of het Saudische Saudi Aramco, waardoor zij als eerste moeten gaan bloeden, denkt de econoom.
Olieprijzen dinsdag opnieuw onderuit
De olieprijzen, die al rond historisch lage niveaus schommelen, gingen dinsdag opnieuw onderuit na een forse daling een dag eerder. De prijs voor een levering van Amerikaanse olie in juni, daalde dinsdagochtend vroeg met ruim 11 procent tot 11,33 dollar per vat.
Datzelfde contract raakte maandag al een kwart van zijn waarde kwijt, nadat een grote marktpartij in de Verenigde Staten al zijn posities voor juni van de hand deed.
Deze extreme uitslagen waren recentelijk ook te zien bij de olieprijs voor contracten die in mei aflopen, die uiteindelijk min 40 dollar aantikte.
Financiële contracten voor olie doorverkopen is nu lastig
De zaken op de oliemarkt gingen de afgelopen maanden steeds slechter. Eerst viel een groot deel van de vraag naar brandstof weg, nadat het nieuwe coronavirus vliegverkeer en andere vormen van transport stillegde.
De zorgen over overaanbod werden vervolgens verergerd door de ruzie tussen grote producenten Saudi-Arabië en Rusland, die uit wraak de productie opvoerden.
Dat allemaal zorgt ervoor dat fysieke opslagplaatsen voor mei en juni vol raken. Dat is met name het geval in Azië, waar Zuid-Korea geen opslagtanks meer over heeft. Ook de kust van Singapore ligt vol met olietankers. In de Verenigde Staten komt eveneens een einde aan opslagcapaciteit in zicht.
Handelaren worden heel nerveus van deze situatie. Normaal gesproken kunnen ze op tijd hun financiële contracten voor olie doorverkopen als ze de olie toch niet fysiek willen ontvangen. De kans is aanwezig dat in mei en juni dat niet gaat lukken. Daarom willen ze de olie zelfs tegen een negatieve prijs verkopen om geen vrachtwagens met olie voor hun deur te krijgen.
Diamond Offshore Drilling vraagt uitstel van betaling aan
Door de ongekend lage olieprijzen komen oliebedrijven in de problemen. Zo heeft het Amerikaanse Diamond Offshore Drilling uitstel van betaling aangevraagd.
Het oliebedrijf is eigenaar van boorplatformen op zee, die de brandstof van ruim drie kilometers diepte oppompen. Om die platformen winstgevend te houden moet de olieprijs boven 30 dollar per vat blijven. Olie uit zee winnen is een van de duurste methodes om aan de brandstof te komen.
Het olieconcern noemt acute betalingsproblemen als reden voor zijn aanvraag. De onderneming heeft half april de rente op een lening niet betaald. De marktomstandigheden verslechterden in de afgelopen maanden "zeer snel", aldus het bedrijf.
De schulden van Diamond Offshore Drilling tellen op tot 2,6 miljard dollar. Zo'n 2500 medewerkers kunnen zonder baan komen te zitten.
Ook Saudi-Arabië diep geraakt door de lage olieprijzen
De lage olieprijzen raken ook de inkomsten van Saudi-Arabië. Het land kan dit jaar voor een bedrag van omgerekend 58 miljard dollar aan staatsobligaties gaan uitgeven om zijn overheidsfinanciën te versterken. Dat zou de grootste schulduitgifte van Saudi-Arabië ooit zijn, sinds het land zijn debuut maakte op de internationale obligatiemarkten in 2016.
Riyad heeft nu te maken met een flink oplopend begrotingstekort en is al bezig de uitgaven te verlagen. Er wordt door de overheid wel geld uitgetrokken om de impact van de coronacrisis op de Saudische economie te verzachten.
Het Saudische staatsolieconcern Saudi Aramco zou werken aan de verkoop van een miljardenbelang in zijn pijpleidingtak om zo de kas te spekken. Het bedrijf zou daarvoor adviseurs hebben ingeschakeld.
Economen van de bank Standard Chartered denken dat de economie van Saudi-Arabië dit jaar met 4,5 procent kan krimpen door de lage olieprijs en de productiebeperking. De Britse bank had eerder op groei gerekend. Ook andere economieën in de Golfregio zullen volgens Standard Chartered dit jaar krimpen zoals die van Koeweit en de Verenigde Arabische Emiraten.