• Ondanks alle economische sancties heeft Rusland dit jaar meer olie inkomsten gehaald uit de olie-export, vooral dankzij India.
  • Toch denken analisten dat de Russische export deze zomer inzakt, nu de EU heeft besloten de invoer van Russische olie fors te beperken.
  • Die aanstaande terugval zal voor “een extreem lastige zomer” zorgen op de oliemarkten, verwacht adviesbureau Kpler.
  • Lees ook: Poetin: het duurt nog jaren voordat het Westen zonder Russische olie en aardgas kan

Ondanks de brute oorlog die de Russische president Vladimir Poetin is begonnen in Oekraïne, is de wereld nog flink afhankelijk van de aanvoer van olie en gas uit Rusland.

Rusland exporteert zelfs meer olie dan voor het uitbreken van de oorlog. En door de sterk gestegen olieprijzen kan Poetin bijna 20 miljard euro per maand bijschrijven, die wordt verdiend met de export van olie.

Maar de beslissing van de Europese Unie om de meeste Russische olie te gaan boycotten zal daar verandering in brengen. Analisten voorspellen dat de Russische olieproductie met 1 tot 2 miljoen vaten per dag zal terugvallen.

De olieprijzen zijn dit jaar met zo’n 50 procent gestegen tot zo’n 120 dollar per vat, waardoor de benzineprijzen overal recordhoogten bereiken.

Volgens analisten gaat de oliemarkt "een extreem lastige zomer" tegemoet. De terugval van de Russische productie zal zich laten voelen, terwijl de vraag hoog blijft nu de reislust na de coronapandemie weer stijgt.

Russische olie-export is dankzij India gestegen

Terwijl andere kopers af willen van Russische olie, heeft India zich opgeworpen als redder. Door de hoge kortingen op de Russische Oeral-olie heeft India de import opgeschroefd van bijna nul tot meer dan 800.000 vaten per dag.

Rusland heeft de afgelopen drie maanden gemiddeld 7,8 miljoen vaten per dag geëxporteerd, schat de International Energy Agency (IEA). Dat is hoger dan het gemiddelde van 7,5 miljoen vaten per dag in 2021.

Maar de Europese verkoop gaat instorten. Na moeizame onderhandelingen hebben de 27 EU-lidstaten in mei besloten de import van Russische olie voor het eind van het jaar met 90 procent terug te dringen.

De meest zorgelijke ontwikkeling voor de markt zijn de Europese plannen om verzekeringen te verbieden voor tankers die Russische olie vervoeren, zo stelt analist Claudio Galimberti van adviesbureau Rystad Energy.

"Dat is waarschijnlijk de belangrijkste maatregel", zegt hij tegen Insider. En vooral als de Britten doorzetten, want er zijn volgens Galimberti "weinig alternatieven voor de Londense verzekeraars".

Als de Russische exporten scherp terug gaan vallen, zal de productie worden teruggeschroefd. De productie bedroeg in mei meer dan 10 miljoen vaten per dag en zal volgens analisten met 1 tot 2 miljoen vaten per dag terugvallen. Energie-agentschap IEA denkt zelfs dat de terugval 3 miljoen vaten per dag kan gaan bedragen.

De olieproductie zal waarschijnlijk pas aan het eind van het jaar teruggeschroefd worden, maar de markten kijken al vooruit en handelaren weten wat er staat te gebeuren.

"Het onmiddellijke effect zal nu een extreem lastige en extreem spannende zomer zijn", zegt analist Viktor Katona van energieadviesbureau Kpler tegen Insider.

De vraag naar olie blijft onverminderd hoog

Dat gat dat ontstaat door het wegvallen van Russische olie zal moeilijk op te vullen zijn. Hoewel de in OPEC+ verenigde olieproducerende landen eerder deze maand hebben besloten hun productie te verhogen, heeft die deal nauwelijks effect gehad op olieprijzen. Een overeenkomst met Iran over het nucleaire programma van dat land kan meer vaten vrijmaken voor de wereldmarkt, maar dat lijkt nog ver weg.

En ondertussen zijn er maar weinig tekenen dat de energievraag gaat dalen. De recordprijzen voor benzine schrikt sommige automobilisten af, maar velen helemaal niet.

"Het is in onze visie meer een kwestie van erosie van de vraag dan van een instorting van de vraag", zegt onderzoeksdirecteur Suzanne Danforth van energieadviesbureau Wood Mackenzie tegen Insider.

"De vraag naar benzine is bijvoorbeeld maar met een procent teruggevallen ten opzichte van vorig jaar."

De combinatie van minder leveringen vanuit Rusland en de sterke vraag is een recept voor nog hogere prijzen, zeggen, analisten. Analist Katona van Kpler verwacht dat de prijs van Brent-olie deze zomer zal stijgen tot zo'n 135 dollar per vat en maandenlang op dat hoge niveau zal blijven. Zakenbank Goldman Sachs voorspelt dat de olieprijs zelfs tot 140 dollar of nog hoger zal stijgen.

Er zijn geen makkelijke oplossingen. Met weinig zicht op meer leveringen zal de vraag waarschijnlijk alleen kunnen dalen als er een economische recessie komt,

"Er komen zijn forse renteverhogingen op komst en dat is de meest kansrijke manier om de olieprijzen omlaag te brengen", zegt Katona.

LEES OOK: Duitsland heeft Rusland in de eerste 100 dagen van de oorlog in Oekraïne ruim €12 miljard betaald voor olie en gas – Nederland stortte een kleine €8 miljard in de kas van Poetin