- De leiders van de EU-landen hebben buiten Hongarije om extra steun voor Oekraïne afgesproken.
- De Hongaarse premier Viktor Orbán had voorafgaand aan de top van donderdag in Brussel al laten weten niet te willen instemmen met extra steun.
- De Slowaakse leider Robert Fico protesteerde ook, maar is toch akkoord gegaan met de slotverklaring.
- Lees ook: Rusland: Europese landen mogen geen troepen in Oekraïne stationeren bij vredesdeal
De leiders van de EU-landen hebben buiten Hongarije om extra steun voor Oekraïne afgesproken. De Hongaarse premier Viktor Orbán bleef zich daartegen op de ingelaste EU-top donderdag in Brussel verzetten, waarna de 26 anderen volgens een EU-diplomaat besloten zich zonder Hongarije uit te spreken. Over de versterking van de Europese defensie zijn de 27, dus ook Hongarije, het volgens de bron wel eens.
Orbán had voorafgaand aan de top al laten weten niet te willen instemmen met extra steun aan Oekraïne. Hij had in een brief aan voorzitter António Costa van de Europese Raad al laten weten dat hij geen conclusies wilde trekken aan het eind van de top, zoals normaal wel gebeurt. De Slowaakse leider Robert Fico protesteerde ook, maar is toch akkoord gegaan met de slotverklaring. Hij lijkt tevreden met de verklaring van de EU-leiders dat zij vragen om een oplossing voor de doorvoer van Russisch gas door Oekraïne.
President Volodymyr Zelensky was donderdag ook naar Brussel gekomen om het deel van de top over Oekraïne bij te wonen. Voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie beloofde Zelensky al voor aanvang van de top dat de EU zijn land zal blijven steunen. Dat was een signaal aan Zelensky nu de Amerikanen de militaire hulp hebben opgeschort.
Naast hulp aan Oekraïne was de verdediging van Europa het tweede onderwerp van de bijeenkomst. Europa moet veel meer geld aan defensie uitgeven omdat de Amerikanen daar niet meer de verantwoordelijkheid voor willen nemen. Dat proces is al langer aan de gang, maar is sinds het aantreden van president Trump in een stroomversnelling gekomen. Von der Leyen presenteerde deze week een plan om 800 miljard aan investeringen in defensie mogelijk te maken.
Nederland stelt voorwaarden aan Europese plannen voor Defensie en Oekraïne
Na afloop van de speciale Europese top zegt minister-president Dick Schoof het donderdagavond nog maar eens: Nederland vindt dat de schulden beheersbaar moeten blijven. "We hebben onze bekende voorbehouden gemaakt" en er wordt "niet gesjoemeld met de begrotingsregels".
Maar de Europese Commissie mag van het kabinet wel verder met de uitwerking van de voorstellen waardoor de komende vier jaar 800 miljard euro extra in defensie wordt gestoken. Volgens Schoof zijn alle 27 leiders er "echt van overtuigd dat de defensie moet worden versterkt".
Eerder op de dag in Den Haag bleek dat een meerderheid in de Kamer Nederland niet wil laten deelnemen aan de herbewapeningsplannen van de Commissie. Er is ook niet gestemd over plannen, aldus Schoof. De plannen worden nu "met spoed" uitgewerkt en over die voorstellen mag de Kamer zich nog buigen.
Volgens Schoof worden de begrotingsregels niet aangepast of opgerekt. Hij verschilt hier naar eigen zeggen ook niet van mening over met de Fransen of de Duitsers. Maar de Duitse bondskanselier Olaf Scholz zei voor aanvang van de top nog wel dat de Europese begrotingsregels voor de "lange termijn" moeten worden versoepeld.