- De Verenigde Staten denken dat Rusland met de inval van Oekraïne uit is op ‘regime change’.
- Russische troepen vielen donderdagochtend vroeg van drie kanten Oekraïne binnen en voerden raketaanvallen uit op verschillende steden.
- Inmiddels heeft Rusland een belangrijk vliegveld bij Kiev en de voormalige kerncentrale van Tsjernobyl veroverd en deels de controle overgenomen in de zuidelijke regio Cherson.
- Lees ook: Heel Europa lijdt onder de oorlog in Oekraïne: dit is de mogelijke economische impact
De Verenigde Staten vermoeden dat de Russische invasie van Oekraïne bedoeld is om de Oekraïense regering te onthoofden. Een van de drie belangrijkste zogenoemde aanvalsassen is gericht op de hoofdstad Kiev, aldus een hoge Amerikaanse defensiefunctionaris.
Volgens Washington zijn de Russen van plan de regering in feite te onthoofden en hun eigen manier van besturen te installeren, “wat deze vroege stappen zou verklaren”, aldus de functionaris.
Een hoge Russische politicus had eerder al gezegd dat Moskou naar een pro-Russische regering in Oekraïne streeft, om daarmee de Amerikaanse invloed te verdrijven.
Volgens Oekraïense functionarissen marcheren de Russen geleidelijk richting Kiev. De Oekraïners vrezen ook dat de Russen luchtlandingen gaan uitvoeren om daarna op te rukken naar het regeringsdistrict in Kiev.
Een woordvoerder van de Russische machthebbers in het Kremlin weigerde te zeggen of de Russen een 'eigen' regering in Kiev willen installeren.
Poetin verdedigt inval: gedwongen tot militaire actie
De Russische president Vladimir Poetin heeft zijn besluit om Oekraïne binnen te vallen donderdagmiddag verdedigd. Er is volgens hem geen andere manier om Rusland te beschermen, waardoor het land gedwongen was over te gaan tot militaire actie.
Eerdere maatregelen om de veiligheidssituatie te veranderen hebben niets opgeleverd, zei Poetin tijdens een ontmoeting met vertegenwoordigers van het Russische bedrijfsleven. Hij verklaarde ook dat Rusland deel blijft uitmaken van de wereldeconomie en dat de Russen niet van plan zijn om schade toe te brengen aan "het systeem" waar ze onderdeel van zijn. Volgens Poetin "moeten partners dat begrijpen en Rusland niet uit dat systeem duwen".
De president kondigde de militaire operatie in de nacht van woensdag op donderdag aan en riep toen Oekraïense militairen op hun wapens neer te leggen. In de Donbas-regio in het oosten van Oekraïne strijden pro-Russische separatisten sinds 2014 tegen het Oekraïense regeringsleger. Volgens Rusland vindt daar genocide plaats tegen de Russischsprekende bevolking. Ruim 800.000 inwoners van de Donbas hebben na het uitbreken van de burgeroorlog een Russisch paspoort gekregen.
Rusland zegt 83 doelwitten te hebben vernietigd
Het Russische leger heeft naar eigen zeggen 83 doelwitten op het Oekraïense vasteland vernietigd. Het ministerie van Defensie meldt dat daarmee de doelen voor donderdag zijn bereikt, aldus het Russische persbureau Interfax.
Rusland begon 's nachts met de beschietingen en raketaanvallen op doelwitten in heel Oekraïne. Volgens een hoge Amerikaanse functionaris ging het met name om militaire locaties, waaronder kazernes, munitiemagazijnen en bijna tien vliegvelden.
Oekraïne: 57 doden en 169 gewonden
De Russische invasie heeft tot nu toe 57 Oekraïners het leven gekost. Daarnaast raakten 169 mensen gewond. Dat zei de Oekraïense minister van Volksgezondheid Viktor Ljasjko via persbureau Interfax-Oekraïne. Volgens Ljasjko kunnen de ziekenhuizen de toestroom vooralsnog aan.
VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR schat dat zo'n 100.000 Oekraïners in eigen land ontheemd zijn geraakt door de Russische aanvallen. Daarnaast zijn ook duizenden mensen de grenzen overgestoken naar buurlanden.
Een woordvoerder benadrukt dat het om een ruwe schatting gaat. Het is niet duidelijk hoeveel mensen precies op de vlucht zijn geslagen en hoeveel naar het buitenland zijn vertrokken. Eerder op donderdag werd al bekend dat in 24 uur 15.000 mensen de grens naar Polen waren overgestoken.
De Europese Unie heeft gezegd klaar te zijn voor de komst van vluchtelingen uit Oekraïne. Meerdere landen laten weten voorbereidingen te treffen. Veel mensen hebben hun huis verlaten nadat de Russische aanvallen begonnen, maar ook eerder sloegen mensen al op de vlucht uit angst voor een invasie.
De Verenigde Naties maken 20 miljoen dollar (circa 17,9 miljoen euro) uit het noodfonds vrij voor hulp aan Oekraïne. "Wij en onze humanitaire partners zijn vastbesloten om te blijven en hulp te leveren, om mensen in Oekraïne te ondersteunen in hun tijd van nood", aldus secretaris-generaal Antonio Guterres.
Russische troepen veroveren belangrijk vliegveld bij Kiev
Russische militairen hebben donderdagmiddag een strategisch gelegen vliegveld aan de rand van de Oekraïense hoofdstad Kiev in handen weten te krijgen. Om het terrein is urenlang gevochten. De Oekraïense president Volodimir Zelenski zegt dat zijn militairen nog bezig zijn om de Russen terug te dringen.
Hostomel ligt ongeveer 25 kilometer ten noordwesten van het centrum van Kiev. Het ligt bovendien een paar kilometer van een snelweg tussen Kiev en Belarus.
Enkele tientallen Russische gevechtshelikopters zouden vanuit Belarus naar het Hostomel-vliegveld zijn gevlogen. Ze zouden ook troepen hebben gedropt. Oekraïne zegt drie van die helikopters te hebben neergeschoten.
Oekraïne verliest controle over zuidelijke regio Cherson
Delen van de regio Cherson zijn niet langer onder controle van Oekraïne, melden de regionale autoriteiten. Cherson ligt in het zuiden van het land en grenst aan de Krim.
Het Russische leger voert vanaf de Krim aanvallen uit. Het schiereiland in de Zwarte Zee werd in 2014 door Rusland geannexeerd, na de val van de pro-Russische president in Kiev. Ook elders in het zuiden van Oekraïne vinden nog altijd aanvallen plaats.
Russische troepen veroveren oude kernreactor Tsjernobyl
De Russen hebben in het noorden van Oekraïne de voormalige kerncentrale van Tsjernobyl veroverd. Volgens Oekraïne vielen Russische militairen het gebied binnen vanuit het nabijgelegen Belarus. Lokale media melden dat een opslagplek voor kernafval van de centrale, waar in 1986 de grootste kernramp ooit plaatsvond, is getroffen door Russische beschietingen.
De Oekraïense president Volodimir Zelenski noemde de aanval op Tsjernobyl "een oorlogsverklaring aan heel Europa". Zelenski schreef op Twitter dat "onze verdedigers hun levens geven zodat de tragedie van 1986 zich niet herhaalt". Tijdens de kernramp maakten Rusland, Oekraïne en Belarus nog deel uit van de communistische Sovjet-Unie.
Oekraïne vermoedde al voor de invasie dat Rusland via het noorden zou kunnen binnenvallen op weg richting de hoofdstad Kiev, met mogelijke gevechten bij Tsjernobyl als gevolg. Begin deze maand hadden Oekraïense militairen nog geoefend in het gebied rondom de reactor.
EU en VS willen zware sancties treffen
De Europese Unie zal de toegang van Russische banken tot de Europese financiële markten bevriezen, zegt de voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen. Ook zal de EU op alle manieren voorkomen dat Rusland technologie krijgt om het land verder te moderniseren. "Onze sancties voor de Russische inval in Oekraïne zullen zo zijn samengesteld dat Rusland financieel en economisch zwaar zal boeten", aldus de Duitse.
Het pakket sancties dat de EU voorbereidt is bedoeld om "de Russische economie te verzwakken", verklaart Von der Leyen, "en hun vermogen om de oorlog te financieren."
Ook de VS kondigden zware sancties aan. De Amerikaanse president Joe Biden zei in de nacht van woensdag op donderdag in een eerste reactie dat de wereld Rusland zal afrekenen op de aanval die het land heeft ingezet op Oekraïne. Hij spreekt van een voorgekookte oorlog, die niet is uitgelokt en ongerechtvaardigd is.
De VS en hun bondgenoten zullen de "nodeloze agressie" nog deze donderdag beantwoorden, kondigde Biden aan.
Poetin kondigde militaire operatie aan in tv-toespraak
De Russische president Vladimir Poetin kondigde in de nacht van woensdag op donderdag in een korte toespraak de militaire operatie in Oekraïne aan. Gevechten tussen Oekraïense en Russische strijdkrachten zijn daarbij "onvermijdelijk", zo zei hij in op de Russische staatstelevisie. Die gaf hij op hetzelfde moment dat de VN-Veiligheidsraad bijeen was in een spoedzitting.
Als doel van de operatie noemde Poetin specifiek de 'demilitarisatie' van Oekraïne, wat erop leek te duiden dat hij het Oekraïense leger wil uitschakelen.
In de toespraak zei Poetin volgens het Russische persbureau Interfax ook dat "Rusland onmiddellijk zal reageren in het geval van buitenlandse bemoeienis". Ook stelt hij dat "bloedvergieten voor rekening van het Oekraïense regime komt". De Russische president verwees ook naar het "nazisme", dat volgens hem in Oekraïne aanwezig is en waar hij een einde aan wil maken.
