De grote vraag van vandaag: is de opkomst hoog genoeg voor een geldige volksraadpleging? Daarvoor moet minimaal 30 procent van de kiesgerechtigde mensen opdagen.

BNR interviewde politicoloog André Krouwel van de Vrije Universiteit Amsterdam over de opkomst. Krouwel, die ook directeur van het Kieskompas is, denkt dat dat percentage tussen 15.00 en 16.00 uur kan worden gehaald en mogelijk zelfs al eerder.

“Als mensen niet allemaal tussen hun tanden gelogen hebben tegen ons, dan gaat die 30 procent gemakkelijk gehaald worden”, aldus Krouwel. “Waarschijnlijk komen we dan uit op de 50 procent, misschien zelfs iets daarboven.”

Daarmee is Krouwel een stuk optimistischer dan Maurice de Hond, die op basis van een peiling voorspelt dat slechts 25 procent van de kiesgerechtigden woensdag op komt dagen.

“Het kan dat we er allemaal naast zitten”, geeft Krouwel toe. “We vragen naar het gedrag van mensen drie dagen van tevoren. Ze kunnen zich bedenken op de dag zelf.” Krouwel heeft evenwel vertrouwen in zijn peiling, omdat mensen voor zijn panel in de aanloop naar het referendum drie keer zijn ondervraagd. “Als je drie keer gaat liegen, is dat wel heel onwaarschijnlijk.”

Twee keuzes voor ja-stemmers

Nederlanders die voor het associatieverdrag zijn hebben twee opties: of ze blijven thuis in de hoop dat de opkomstdrempel niet wordt gehaald, of ze kijken gedurende de dag hoe de opkomst is en gaan alsnog naar de stembus als de drempel in het vizier komt.

Daarom is het extra interessant om te weten wanneer de opkomstpercentages bekend worden. Wat opvalt: de aanpak per gemeente verschilt.

Informatie over opkomst

De vier grote steden, Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Den Haag verstrekken woensdag overdag op verschillende manieren informatie over kiezersaantallen en opkomstpercentages.

Voor tussenstanden hanteren Utrecht en Amsterdam woensdag enkele vaste tijdstippen. In de hoofdstad staan die om 13.00 en 18.00 uur op de gemeentelijke website. Van de vier grote steden geeft alleen Utrecht de tussenstanden slechts als daar om wordt gevraagd. “We hanteren dezelfde werkwijze als altijd bij verkiezingen”, zegt een woordvoerster. De peiltijdstippen in Utrecht zijn om 11.30, 16.00 en 20.00 uur.

Den Haag laat elke twee uur nieuwe opkomstcijfers zien op de gemeentelijke website. Rotterdam toot op de gemeentelijke website zelfs elk uur nieuwe opkomstcijfers.

Opkomst in grote steden

In de vier grote steden heeft ongeveer een op de tien kiezers gestemd. Rond 15.00 uur was de opkomst 12,2 procent in Rotterdam. In Den Haag had een uur eerder 12,4 procent gestemd. In Amsterdam had tot 13.00 uur 6,5 procent gestemd. De meest recente opkomstcijfers uit Utrecht gaan tot 11.30 uur. Toen had 7,5 procent gestemd.

In andere grote gemeenten ligt de opkomst aan het begin van de middag ook tussen de 10 en 15 procent.

Tim de Beer van onderzoeksbureau TNS Nipo denkt dat de drempel nipt wordt gehaald "De eerste percentages vind ik opvallend laag. Het zal er dus om spannen. Boven de 40 procent gaat het in elk geval niet uit komen", zegt hij tegenover het AD.

Overigens is het referendum in alle gevallen raadgevend, of de drempel van 30 procent nu wordt gehaald of niet. De regering kan besluiten de uitslag naast zich neer te leggen.

Oeps! We konden je formulier niet vinden.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl