- Rusland zou weleens een elektromagnetische pulsbom (EMP) op Oekraïne kunnen gooien, waarschuwt een prominente Amerikaanse militaire expert tegenover zakenkrant The Financial Times.
- De bom maakt gebruik van een nucleaire explosie. Toch doodt een EMP geen mensen. Wel kan de bom de energievoorziening van een heel land uitschakelen.
- Het inzetten van een EMP zou de kansen voor Rusland op een succesvol lenteoffensief in Oekraïne vergroten. De bom is niet eerder in een oorlog ingezet.
- LEES OOK: Hoe moet Rusland eruit zien na Poetin? Dit is de visie van oligarch en criticus Michail Chodorkovski
Wereldleiders maken zich al maanden zorgen dat Rusland een nucleaire bom op Oekraïne zal gooien. Het zou om een tactische, kleine bom, maar wel een ‘klassieke’ atoombom kunnen gaan. Maar volgens een prominente Amerikaanse militaire expert kunnen we onze aandacht beter richten op een heel ander type bom dat Rusland zou willen gebruiken: een zogeheten elektromagnetische pulsbom (EMP). Zo’n bom kan een land in potentie decennia terug de tijd in brengen.
Een EMP is “ontworpen om een krachtige energiepuls te creëren. Deze zorgt voor een kortsluiting bij elektrische apparatuur zoals computers, generatoren, satellieten, radio’s, radarontvangers en zelfs verkeerslichten”, schrijft Roger Pardo-Maurer, veteraan bij de speciale eenheden van het Amerikaanse leger, woensdag in een opiniestuk in zakenkrant The Financial Times.
Geen doden bij een elektromagnetische bom
Deze bom zal niet zo snel mensen doden of gebouwen aantasten, maar kan volgens Pardo-Maurer wel “de militaire en civiele infrastructuur van Oekraïne in één klap uitschakelen waardoor het land zonder licht, warmte, communicatie of transport komt te zitten.”
Ook nucleaire installaties zouden hierdoor onbruikbaar worden. Het gebruik van een EMP zou hiermee naadloos aansluiten bij de huidige strategie van de Russen, die al weken raketaanvallen op Oekraïense elektriciteitscentrales uitvoeren.
Om de energiepuls te creëren die vrijkomt bij een EMP, is een nucleaire explosie nodig. Toch moeten we hierbij niet denken aan een paddenstoelvormige wolk, zoals we die bij kernbommen kennen, schrijft Pardo-Mauer.
De Amerikaanse oorlogsveteraan wijst eerder op het ontstaan van een "elektrische blauwe kwal[vorm] die direct boven je hoofd pulseert, gevolgd door stilte." Hierbij komt gammastraling vrij die geen dodelijk effect heeft, maar wel zorgt voor een magnetisch veld waardoor een elektromagnetische schokgolf ontstaat.
Hoewel er dus geen directe doden vallen bij een EMP, zullen de gevolgen voor Oekraïne niet te overzien zijn. De elektromagnetische puls zal de elektriciteitsvoorziening over "duizenden vierkante kilometers" in Oekraïne voor langere tijd kunnen uitschakelen. De bedrading van elektrische apparaten zal oververhit raken, waardoor apparatuur onbruikbaar wordt.
Oekraïne zou bij het gebruik van een EMP geen gebruik meer kunnen maken van diverse soorten defensiemateriaal dat zij van NAVO-landen heeft gekregen, beargumenteert Pardo-Maurer. Radio's, gps-navigatie en luchtdrones zijn namelijk afhankelijk van elektronica.
Oekraïne zou in dit scenario zijn strijd moeten staken, om het "verwoeste arsenaal" aan te vullen, aldus de veteraan. Pardo-Maurer wijst erop dat dit Rusland tijd zou kunnen geven om zijn troepen te versterken. De kans dat Rusland in de lente een succesvol offensief uitvoert, zal in dit scenario dus aanzienlijk toenemen. Pardo-Mauer wijst erop dat het gebruik van een EMP al wordt bepleit in Russische talkshows.
Overigens moet wel gesteld worden dat aan het gebruik van een EMP ook nadelen voor Rusland kleven. Bij een eventueel inlijven van Oekraïne krijgen ze een land in handen waarvan de gehele elektriciteitsvoorziening niet meer werkt. Daarnaast is er het risico dat Rusland onbedoeld grensgebied in eigen land of in geannexeerde regio's treft bij het gebruik van een sterke EMP.
Westen in het nadeel bij een EMP
De Amerikaanse veteraan is niet de eerste persoon die wijst op de gevaren van zo'n elektromagnetische pulsbom. In 2020 deed politicoloog en beleidsonderzoeker Willem Schneider een vergelijkbare waarschuwing in het Reformatorisch Dagblad. Een EMP mag dan nog nooit in een vijandige situatie zijn ingezet, het westen bevindt zich wel degelijk in een nadelige positie bij dit type bom, beargumenteert Schneider.
China, Rusland en Noord-Korea zouden al in het bezit zijn van supersterke EMP's, terwijl de Verenigde Staten nog niet zo ver zijn. Zo testte Noord-Korea al in 2009 een zogenoemde 'super-EMP' die zoveel gammastraling produceert dat je er in één keer het hele Amerikaanse stroomnet mee kunt uitschakelen.