- De informatiestrijd over de geopolitieke crisis rond Oekraïne is in volle gang.
- De Amerikaanse president Joe Biden en zijn Russische evenknie Vladimir Poetin zouden bereid zijn tot een topontmoeting, maar zeker is dit nog niet.
- Volgens voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie kan Rusland worden afgesloten van internationale financiële markten, bij een inval in Oekraïne.
- Lees ook: Rusland plant ‘grootschalige aanval’ op Oekraïne, volgens NAVO-chef – Poetin zou ook op Kiev mikken
De Verenigde Staten en Rusland hebben “in principe” ingestemd met een topontmoeting tussen de Amerikaanse president Joe Biden en de Russische president Vladimir Poetin, zo maakte de Franse regering in de nacht van zondag op maandag bekend.
De top is voorgesteld door de Franse president Emmanuel Macron, nadat hij zondag voor een tweede keer op één dag had gebeld met Poetin.
Maandag zaaide Rusland echter weer twijfel over de top. Het is volgens het Kremlin nog te vroeg om zo’n ontmoeting te organiseren, zei een Russische regeringswoordvoerder. “Er is overeenstemming dat de dialoog moet worden voortgezet op het niveau van ministers van Buitenlandse Zaken, maar praten over concrete plannen voor een top is prematuur”, aldus de woordvoerder.
Macron sprak zondag ook met Biden en met de Oekraïense president Volodimir Zelenski. Volgens het Franse Elysée zullen de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Anthony Blinken en zijn Russische collega Sergej Lavrov de topontmoeting voorbereiden tijdens hun ontmoeting op 24 februari.
De Franse regering en het Witte Huis benadrukken dat de top, waarvoor nog geen datum is gekozen, alleen doorgang zal kunnen vinden als Rusland in de periode daarvoor Oekraïne niet is binnengevallen.
Mocht Rusland alsnog voor oorlog kiezen, dan zijn de VS nog steeds klaar om snelle en zware maatregelen te treffen, laat de Amerikaanse regering maandagochtend in een reactie weten. Het Witte Huis stelt verder dat Biden donderdag een virtuele top van G7-leiders zal benutten om de situatie met betrekking tot Rusland en Oekraïne te bespreken.
Macron heeft naast de topontmoeting tussen Poetin en Biden ook een top voorgesteld met de leiders van alle bij de crisis rond Oekraïne betrokken landen.
De topontmoeting moet de steeds verder oplopende spanning doen afnemen. "Alle tekenen wijzen erop dat Rusland een grootschalige aanval op Oekraïne voorbereidt", zei NAVO-chef Jens Stoltenberg zondag nog tegen de Duitse omroep ARD.
En ook satellietbeelden van het Amerikaanse bedrijf Maxar laten, volgens een persverklaring van dat bedrijf, de vorming van nieuwe legerformaties en troepenopbouw op niet meer dan 15 kilometer van de grens met Oekraïne zien. Bovendien werd zondag bekend dat Russische troepen langer dan eerder was aangegeven in Belarus zullen blijven voor militaire oefeningen in dat buurland van Oekraïne.
Sancties tegen Rusland: afsnijden toegang tot financiële markten
De voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, heeft zondagavond gezegd dat Rusland zal worden afgesneden van internationale financiële markten als het Oekraïne binnenvalt. Ook zal het land in dat geval de toegang tot essentiële goederen uit Europa worden ontzegd.
Von der Leyen maakte daarmee enkele details bekend van de sancties die Rusland te wachten staan bij een eventuele inval in Oekraïne. Westerse leiders en de NAVO vrezen al enige tijd voor zo'n Russische invasie. Tot nu toe weigerden zij zich echter uit te laten over de details van de afgesproken economische maatregelen in dat geval.
"Rusland zal in principe worden afgesneden van de internationale financiële markten", zei de EU-baas zondagavond laat tegen de Duitse televisiezender ARD. En ze voegde daaraan toe dat Rusland ook verstoken zal blijven van "alle goederen die wij maken en die Rusland dringend nodig heeft om zijn economie te moderniseren en te diversifiëren, en waarvoor het zelf geen vervanging heeft".
Von der Leyen benadrukte dat de sancties pas na een eventuele invasie zullen worden opgelegd. Daarmee wees ze een oproep van de Oekraïense president Volodimir Zelenski, om nu onmiddellijk al sancties op te leggen, van de hand. "De stap naar sancties is zo enorm en ingrijpend dat we Rusland eerst altijd nog de kans moeten geven om terug te keren naar de diplomatie en de onderhandelingstafel," zei ze. "Dit venster is nog open."
De Verenigde Staten waarschuwden zondagavond (lokale tijd) eveneens opnieuw voor "snelle en zware maatregelen mocht Rusland voor oorlog in plaats van voor een diplomatieke oplossing kiezen."
De Amerikaanse regering trad niet in details over wat de maatregelen zouden inhouden. Witte Huis-woordvoerder Jen Psaki liet weten dat de VS "altijd bereid blijven" tot diplomatiek overleg.
Rusland zou 'dodenlijsten' hebben opgesteld voor inval Oekraïne
De Verenigde Staten hebben de Verenigde Naties in een brief laten weten dat zij over geloofwaardige informatie beschikken dat Rusland lijsten heeft samengesteld van Oekraïners "die moeten worden gedood of naar kampen moeten worden gestuurd" na de bezetting van het land. De gelekte brief aan de VN is in handen van de Amerikaanse krant The Washington Post.
In de brief beweren de VS dat Rusland na een invasie van Oekraïne plannen heeft die onder meer martelingen, kidnappings en "wijdverspreid menselijk lijden" zullen omvatten, gericht op "tegenstanders van de Russische acties".
De brief legt niet uit op welke bronnen de VS deze verdenkingen precies baseren.
Bathsheba Crocker, de Amerikaanse ambassadeur bij de VN en andere internationale organisaties in de Zwitserse stad Genève, schrijft in de brief dat het Russische leger zich bij zijn acties na de inval in Oekraïne vooral zal focussen op de in dat land in ballingschap levende dissidenten uit Rusland en Belarus, op journalisten en anti-corruptieactivisten en op "kwetsbare bevolkingsgroepen zoals religieuze en etnische minderheden en LGBTQI+-personen".
In de brief, die zondagavond naar het mensenrechtenkantoor van de VN, de OHCHR in Zwitserland, is verstuurd, schrijft Crocker: "Wij beschikken over geloofwaardige informatie waaruit blijkt dat het Russische leger lijsten opstelt van Oekraïners die gedood moeten worden of naar kampen moeten worden gestuurd na een militaire bezetting."
De Amerikaanse regering zou ook over informatie beschikken waaruit blijkt dat, in het geval van een invasie, Rusland daarna keiharde maatregelen zal treffen om eventueel vreedzaam protest en verzet van de burgerbevolking in Oekraïne te onderdrukken.