- In Charkov, de tweede stad van Oekraïne, zijn maandag volgens lokale autoriteiten zeker elf burgerdoden gevallen bij Russische beschietingen.
- De onderhandelingen die delegaties van Rusland en Oekraïne maandag voerden bij de grens van Belarus en Oekraïne zijn afgelopen.
- Het vredesoverleg lijkt niks concreets te hebben opgeleverd, maar volgens Oekraïne komt er wel een tweede gespreksronde.
- Lees ook: Duitsland gaat dit jaar €100 miljard in eigen leger investeren.
In de Oost-Oekraïense stad Charkov zijn zeker elf burgerdoden gevallen door Russische beschietingen, meldt de gouverneur van de regio. Tientallen mensen zijn gewond geraakt. Hij meldt verder dat de bombardementen op woonwijken nog gaande zijn.
Een adviseur van de Oekraïense regering sprak eerder op de dag van tientallen omgekomen mensen en honderden gewonden. De informatie kon niet onafhankelijk worden geverifieerd.
Een dag eerder meldden de autoriteiten dat het Oekraïense leger de Russische strijdkrachten hadden verdreven uit Charkov, de tweede stad van Oekraïne met ongeveer 1,4 miljoen inwoners.
Oekraïne heeft hoofdstad Kiev en andere steden nog steeds onder eigen controle. De informatie wordt bevestigd door de Britse inlichtingendiensten. Rusland deelt weinig informatie over de inval, maar heeft zondag wel voor het eerst erkend dat er aan Russische zijde doden en gewonden zijn gevallen.
Eerste ronde vredesoverleg tussen Oekraïne en Rusland afgelopen
In het zuidoosten van Belarus zijn gesprekken die vijf uur duurden tussen een Oekraïense en een Russische delegatie over het stoppen van de oorlog beëindigd, aldus Russische persbureaus. Maar er komt volgens beide partijen mogelijk in de komende dagen een tweede gespreksronde. Volgens de Oekraïense delegatieleider wordt er eerst ruggespraak gehouden in de hoofdsteden Kiev en Moskou.
De Russische delegatieleider, parlementariër Vladimir Medinski, sprak zich stelliger uit. Er is overeengekomen elkaar snel weer te treffen, zei hij. De Oekraïense delegatie die eerder op de dag met vertraging arriveerde in Gomel, was weinig hoopvol. Het belangrijkste doel van de gesprekken was volgens de Oekraïners te komen tot een staakt-het-vuren en terugtrekking van de Russische troepen. Maar er zijn voorlopig wel punten gevonden waar beide partijen verder over kunnen praten, aldus betrokkenen.
De Oekraïners arriveerden per helikopter bij de gesprekslocatie in Belarus, bij de grens met Oekraïne. In de delegatie zitten onder anderen defensieminister Oleksii Reznikov en Zelenski's adviseur Mychajlo Podoljak. De Russen waren al eerder aangekomen en zijn vertegenwoordigd door onder anderen Leonid Sloetski, de voorzitter van de buitenlandcommissie van het parlement.
Belarus, een bondgenoot van Rusland, heeft een vergaderzaal ingericht met vlaggen van de drie landen. Oekraïne weigerde in eerste instantie onderhandelingen in Belarus, maar ging later akkoord nadat onder meer veiligheidsgaranties waren gegeven door de Belarussische president Aleksandr Loekasjenko. President Zelenski heeft geen hoge verwachtingen, maar wil wel een poging wagen.
Poetin belooft Macron burgers te ontzien
De Russische president Vladimir Poetin heeft in een telefoongesprek met zijn Franse ambtgenoot Emmanuel Macron beloofd zich te zullen inspannen om burgers te sparen. Hij zei ook te gaan kijken hoe hoofdwegen, vooral die ten zuiden van de Oekraïense hoofdstad Kiev, buiten het strijdgewoel gehouden kunnen worden en voor burgers veilige verbindingen zijn.
Macron belde op verzoek van president Volodimir Zelenski van Oekraïne. Oekraïne en Rusland waren maandag in Belarus in gesprek gegaan over het beëindigen van de strijd die donderdag met een grote Russische aanval begon. Macron vroeg Poetin daarom om onmiddellijk de wapens te laten zwijgen. De Russische leider antwoordde dat hij bereid is zich te gaan bezighouden met alle punten die Macron aangaf.
Poetin herhaalde zijn standpunt dat Oekraïne een neutrale status zou moeten krijgen en wordt "gedenazificeerd". En de internationale gemeenschap moet volgens hem ook erkennen dat het schiereiland de Krim Russisch is. Dit is de sleutel tot het beëindigen van de strijd, aldus Poetin.
Hij lijfde de Krim in 2014 in, nadat een gekozen pro-Russische president in Kiev ten val was gebracht. Volgens Poetin was dat vooral door toedoen van de VS en door extreemrechtse groepen en milities in Oekraïne die met nazi-symbolen dwepen. In westerse ogen was het een op Europa en democratie gerichte volksopstand die de machtswisseling in 2014 veroorzaakte.
Het was het tweede telefoongesprek tussen Poetin en Macron sinds 24 februari, de dag dat de oorlog uitbrak.
Offensief richting Kiev ging maandagochtend door
In Kiev zijn maandagochtend vroeg meerdere explosies te horen geweest volgens de Oekraïense staatsvoorlichtingsdienst. De explosies zouden zich hebben voorgedaan nadat het daarvoor juist enkele uren relatief rustig was geweest in de hoofdstad van Oekraïne. De informatie over de explosies kon niet worden geverifieerd.
Volgens het Oekraïense leger gaat het Russische offensief richting Kiev door. In het noorden van de hoofdstad heeft het Russische leger geprobeerd een pontonbrug te bouwen, om zo de rivier Irpin over te steken, schreef de Oekraïense legertop in de nacht van zondag op maandag op Facebook. Een andere poging om de voorstad Irpin, net buiten Kiev, in te nemen is mislukt, aldus het bericht. Ook die informatie kon niet onafhankelijk worden geverifieerd.
Alphabet, het moederbedrijf van Google, heeft zondag (lokale tijd) bevestigd dat het een aantal Google Maps-tools heeft uitgeschakeld die live informatie geven over verkeersomstandigheden en hoe druk het op verschillende plaatsen is.
Het Amerikaanse bedrijf zegt de maatregelen te hebben genomen voor de veiligheid van burgers in het land, na overleg met onder meer regionale autoriteiten. Russische troepen zijn donderdag Oekraïne binnengetrokken en op verschillende plekken wordt hard gevochten.
Belarus maakt weg vrij voor plaatsing Russische kernwapens
Belarus heeft zondag via een referendum een nieuwe grondwet goedgekeurd die de niet-nucleaire status van het land opheft. De goedkeuring komt op het moment dat het land als uitvalsbasis is gaan fungeren voor het Russische leger van president Vladimir Poetin bij zijn invasie van Oekraïne.
Russische persbureaus citeren de centrale verkiezingscommissie van Belarus, die volgens hen stelt dat 65,2 procent van de mensen die hun stem uitbrachten voor de nieuwe grondwet stemde. De uitslag komt niet als een verrassing, aangezien president Aleksandr Loekasjenko Belarus met harde hand bestuurt en weinig oppositie tegen zijn beleid toestaat.
Met de nieuwe grondwet kunnen er voor het eerst weer kernwapens in Belarus worden geplaatst sinds het land daarvan afstand deed na de val van de Sovjet-Unie begin jaren negentig. "Als jullie kernwapens stationeren in Polen of Litouwen, langs onze grenzen, zal ik mij tot Poetin wenden om hem te vragen de kernwapens die ik heb weggegeven zonder enige voorwaarden weer terug te plaatsen", waarschuwde Loekasjenko het Westen zondag.
De Russische president Vladimir Poetin heeft de militaire leiding zondag opgeroepen om nucleaire "afschrikkingsmiddelen" op scherp te zetten. Het gaat onder meer om wapens. Volgens Poetin heeft het westen zich schuldig gemaakt aan "onvriendelijke stappen" tegen zijn land sinds de Russische invasie in Oekraïne.
"Zoals je kan zien hebben westerse landen niet alleen onvriendelijke maatregelen tegen ons land genomen op economisch gebied, maar hebben topfunctionarissen van vooraanstaande NAVO-landen het zichzelf toegestaan om met agressieve verklaringen tegen ons land te komen", zei Poetin in een toespraak op de staatstelevisie.
Sommige EU-landen bereid gevechtsvliegtuigen te leveren aan Oekraïne
Enkele lidstaten van de Europese Unie zijn bereid gevechtsvliegtuigen te leveren aan de Oekraïense strijdkrachten, zei zondag Josep Borrell, hoofd van het buitenlands beleid van de Europese Unie. Hij maakte niet duidelijk om welk type gevechtsvliegtuig het gaat en welke landen de vliegtuigen gaan leveren.
"De Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmytro Kuleba, heeft gezegd dat hij vliegtuigen nodig heeft die de Oekraïners kunnen besturen", zei Borrell in Brussel na een virtuele bijeenkomst van de EU-ministers van Buitenlandse Zaken over de crisis. "Sommige lidstaten beschikken over die vliegtuigen en we gaan ze leveren samen met andere bewapening die nodig is in een oorlog."
De lidstaten zijn bezorgd dat de crisis veroorzaakt door de Russische invasie van Oekraïne kan overslaan naar onder meer Moldavië, Georgië en de westelijke Balkan, zei Borrell. "We maken ons zorgen over wat er in de regio kan gebeuren. We zijn bang dat Rusland niet stopt in Oekraïne en dat de buurlanden onder Russische invloed komen te staan."
Tevens kondigde Borrell aan dat Polen bereid is om als logistiek centrum te fungeren voor het transport van wapens naar Oekraïne.
EU trekt half miljard uit voor wapens en munitie voor Oekraïne
De Europese Unie stuurt Oekraïne wapens en munitie. Het is voor het eerst in haar geschiedenis dat de unie dat doet. Alle EU-landen sluiten verder hun luchtruim voor Russische vliegtuigen. De Russische zenders Russia Today en Sputnik worden geweerd omdat ze als spreekbuis voor het Kremlin dienen, zeggen voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie en EU-buitenlandchef Josep Borrell.
De EU trekt 500 miljoen euro uit voor militaire hulp aan het Oekraïense leger, dat de Russische invasiemacht bevecht. Daarvan is 450 miljoen euro bestemd voor wapentuig en munitie, de rest voor "niet dodelijke" materialen als helmen, scherfvesten en EHBO-trommels. De EU gaat verder coördineren wat het Oekraïense leger nodig heeft en welk EU-land dat kan en wil leveren, zegt Borrell. Jarenlang was het in de EU taboe om wapens te leveren aan strijdende partijen.
Een andere, "nooit eerder genomen stap" is de verbanning van de Russische staatszenders Russia Today en Sputnik en hun filialen, zegt Von der Leyen. Zij "zullen hun leugens om Poetins oorlog te rechtvaardigen en verdeeldheid te zaaien in onze unie niet langer kunnen verspreiden".
Russische vliegtuigen mogen ook niet langer naar of over de EU vliegen. EU-land na EU-land, ook Nederland, kondigde de afgelopen uren al aan zijn luchtruim voor hen te sluiten. "Ook voor de privétoestellen van Russische oligarchen", onderstreept Von der Leyen.
Verder komt er een nieuw pakket sancties voor het "medeplichtige" Belarus, bondgenoot van het Kremlin en springplank voor de invasie van Oekraïne. Er komen "strafmaatregelen voor hun belangrijkste economische sectoren". Belarus mag geen steenkool, olie en gas, hout, cement, ijzer, staal en tabak meer uitvoeren. Goederen die ook militaire doeleinden kunnen dienen mogen niet meer aan het
Von der Leyen pleit voor toetreding Oekraïne tot Europese Unie
Voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen heeft zich zondag uitgesproken voor toetreding van Oekraïne tot de Europese Unie. Tegen een verslaggever van tv-zender Euronews benadrukte ze dat er op verschillende gebieden nu al nauw wordt samengewerkt door de EU en Oekraïne.
"Op termijn horen zij inderdaad bij ons", zei Von der Leyen over de Oekraïners toen zij naar een mogelijke toetreding van Oekraïne tot de EU werd gevraagd. "Ze horen bij ons en we willen hen er bij."
Op zaterdag drong de Oekraïense president Volodimir Zelenski aan op een besluit over de kwestie. "Het is een cruciaal moment om de langdurige discussie voor eens en voor altijd af te sluiten en een besluit te nemen over een EU-lidmaatschap van Oekraïne," schreef de president toen in een tweet.