De top van zowel NS als dochterbedrijf Abellio Nederland wist van het gesjoemel van het spoorbedrijf rond de aanbesteding van het openbaar vervoer in Limburg.

Dat schrijft de Autoriteit Consument & Markt (ACM) in een woensdag gepubliceerd rapport.

De ACM oordeelde in maart al dat de NS zich bij de aanbesteding in Limburg niet aan de regels heeft gehouden. Het bedrijf speelde concurrentiegevoelige informatie van Arriva en Veolia door aan Abellio, dat ook aan de aanbesteding meedeed. Daarmee heeft het de wet overtreden.

De toezichthouder benadrukt dat dit niet het werk was van een individuele NS-medewerker en evenmin een op zichzelf staand incident vormt. “De bestuurlijke top van zowel Abellio Nederland als NS bleek op de hoogte van de concurrentiegevoelige informatie van Arriva en Veolia, ondanks dat dit op de hoorzitting door de vertegenwoordigers van NS expliciet meerdere keren is ontkend”, staat in het rapport.

“NS heeft haar concurrent Veolia in aanloop naar de aanbesteding van het openbaar vervoer in Limburg bewust op achterstand gezet”, zegt ACM-bestuurslid Henk Don. “Het gedrag van NS heeft het concurrentieproces gefrustreerd. Dat gaat ten koste van de reiziger en de belastingbetaler.”

Onderzoek nog niet afgerond

In het rapport laat de ACM zich nog niet uit over machtsmisbruik of mogelijke andere overtredingen van de NS. Het onderzoek daarnaar is nog niet afgerond. De toezichthouder beslist daarom later over het opleggen van eventuele boetes.

Aanvankelijk werd het ov in Limburg ook gegund aan Abellio. Maar de provincie kwam daarop terug toen bleek dat Abellio het spel niet eerlijk had gespeeld. Dinsdag werd de gunning door de provincie uiteindelijk toegewezen aan Arriva, een andere concurrent van NS.

Kamer erg kritisch

In de Tweede Kamer klinken ongezouten reacties op de affaire met de aanbesteding van het openbaar vervoer in Limburg. Betty de Boer en Aukje de Vries van de VVD spreken zelfs van een "schokkend bericht". Ook andere partijen zijn ongerust en ontstemd. De Kamer debatteert volgende week over de kwestie.

"De geloofwaardigheid en betrouwbaarheid van de NS, van dochterondernemingen, van de top, is ernstig in het geding'', aldus het VVD-duo. "Het lijkt erop dat er veel mis is in de interne bedrijfscultuur bij NS en dochters. Het is echt alle hens aan dek om dat vertrouwen te herstellen.'' Wat de VVD betreft moet de dominantie van de NS worden doorbroken. Andere vervoerders komen er niet tussen en dat is slecht voor de reiziger, stelt het tweetal.

Carla Dik-Faber van de ChristenUnie wil ook dat de verantwoordelijke staatssecretaris regelt "dat NS-concurrenten op het spoor niet te lijden hebben onder de monopoliepositie die NS heeft als eigenaar van treinen en stations".

Koppen rollen

D66-collega Stientje van Veldhoven wil dat de NS zich terugtrekt uit lopende aanbestedingen totdat zeker is dat het bedrijf zich aan de regels houdt. "Wat ons betreft moet er eerst schoon schip worden gemaakt bij de NS. Dat betekent voor nu dat ze wat ons betreft zich in ieder geval moeten terugtrekken uit de lopende aanbestedingsprocedure voor Zwolle-Kampen/Zwolle-Enschede."

Kamerlid voor de PvdA Duco Hoogland is ook boos: "Het overtreden van de wet, zeker door een publiek bedrijf, is onacceptabel. Het vervoer in Limburg mag geen moment leiden onder deze situatie."

SP-Kamerlid Farshad Bashir wil dat er koppen rollen: "Dit kan niet afgesloten worden zonder dat er iemand bij NS hiervoor zijn verantwoordelijk neemt en aftreedt."

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl