Zo voorkomt Noord-Korea dat zijn militairen deserteren in Oekraïne

Noord-Koreaanse militairen die in Oekraïne gaan vechten, kunnen rekenen op hardvochtige voorzorgsmaatregelen om te voorkomen dat ze deserteren, zeggen Noord-Korea-experts tegen Business Insider.

Er zijn steeds meer aanwijzingen dat Noord-Koreaanse troepen Rusland gaan helpen. Woensdag zei de Amerikaanse minister van Defensie, Lloyd Austin, dat er “bewijs” is dat er Noord-Koreaanse militairen worden getraind in Rusland.

Er zijn ook berichten dat er al Noord-Koreaanse troepen aanwezig zijn in Oekraïne. Volgens de Oekraïense media Suspilne en Hromadske zijn er ook al militairen gedeserteerd.

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky verwacht dat Rusland op zondag of maandag de Noord-Koreaanse militairen al inzet aan het front in de oorlog met Oekraïne. Hij zei dat vrijdag en zegt zich te baseren op inlichtingenverslagen.

Over de aanwezigheid van Noord-Koreaanse militairen in Rusland bestaat weinig twijfel meer na het niet weerspreken ervan door de Russische president Vladimir Poetin.

Wel zijn er uiteenlopende cijfers over hoeveel Noord-Koreaanse troepen in Rusland zijn. Volgens de VS en Zuid-Korea gaat het om 3.000 militairen, die zich in trainingscentra in het oosten van het land bevinden. Volgens Kyiv zijn al meer dan 12.000 Noord-Koreaanse militairen in Rusland gearriveerd.

De Nederlandse minister van Defensie Ruben Brekelmans zei vrijdag dat er minstens 1.500 in Rusland zijn, maar het zouden er ook meer kunnen zijn. Hij verwacht in ieder geval dat ze in eerste instantie worden ingezet in de Russische grensregio Koersk.

Noord-Korea gijzelt familieleden van soldaten

Troepen inzetten in het buitenland is riskant voor dictator Kim Jong-un. Zijn Noord-Korea is een totalitaire staat die zelden mensen het land laat verlaten.

Maar samenwerking met Rusland levert veel op: van technologische ontwikkelingen tot steun aan de noodlijdende Noord-Koreaanse economie.

Noord-Korea-expert Joseph S. Bermudez Jr van het Center for International and Strategic Studies zegt tegen Business Insider dat iedereen die naar het buitenland uitgezonden wordt snel tot de conclusie zal komen dat zelfs leven in armoede in Rusland of Oekraïne beter is dan het leven thuis in Noord-Korea.

"Het is nauwelijks voor te stellen hoe streng de Noord-Koreaanse samenleving gecontroleerd wordt", zegt hij.

Noord-Korea kent een complexe sociale hiërarchie, waarbij burgers streng worden gevolgd en afhankelijke van hun loyaliteit aan het regime worden ingedeeld in een bepaalde klasse. Vaak wordt een hoge positie geërfd van je ouders of zelfs grootouders. In de praktijk komt dit neer op een soort kastensysteem.

Volgens Mark Collins, een expert op het gebied van Noord-Koreaanse veiligheid, kunnen alleen mensen die als meest loyaal worden gezien legerofficier worden. Kim stuurt waarschijnlijk alleen "politiek betrouwbare mensen" naar het buitenland om te vechten, zegt Bermudez.

Degenen die worden uitgezonden om Rusland te helpen worden hoogstwaarschijnlijk vergezeld door bestuurders van de regerende Arbeiderspartij van Korea die "over iedereen rapport uit zullen brengen", aldus Bermudez. "Drinken ze te veel? Proberen ze spullen te kopen die ze in Noord-Korea niet kunnen krijgen en sturen ze die naar huis?"

Ook zullen ze volgens de expert waarschijnlijk zelfkritieksessies moeten ondergaan, een intense groepsactiviteit waarbij iedereen zijn tekortkomingen moet toegeven. Ze zeggen dan bijvoorbeeld dingen als: "Ik heb vandaag niet 20 keer aan de Kim-familie gedacht, maar slechts 15 keer", zegt Bermudez.

Ook worden militairen na hun terugkeer naar Noord-Korea naar een heropvoedingskamp gestuurd om hun loyaliteit opnieuw vast te kunnen stellen.

Maar ze zullen na terugkomst ook worden geëerd en meer privileges krijgen, zoals een betere baan. Ook families van soldaten die sneuvelen in de strijd kunnen rekenen op veel sociaal respect en bepaalde privileges.

De Noord-Koreaanse staat neemt ook harde maatregelen om burgers in het buitenland in het gareel te houden. Volgens defensie- en Noord-Korea-specialist Bruce W. Bennett van denktank RAND mogen mensen die naar het buitenland gaan, zoals diplomaten, zelden hun hele familie meenemen.

"Het is kenmerkend voor de Kims dat er op z'n minst één familielid achterblijft in Pyongyang als gijzelaar", zegt Bennett tegen Business Insider.

En als iemand de fout ingaat, dan zal zijn of haar hele familie daaronder lijden, zegt Bermudez. "In interviews met mensen die zijn ontsnapt of gedeserteerd zeggen ze altijd dat het achterlaten van hun familie hen het meeste verdriet doet."

Familieleden worden vaak naar strafkampen gestuurd die volgens Bermudez te vergelijken zijn met werkkampen van de nazi's of een Sovjet-goelag.

Een kans voor het Westen?

Kim is "doodsbang" voor informatie die uit het buitenland wordt mee teruggebracht naar Noord-Korea, zegt Bennett.

De leider gaat regelmatig hard tekeer tegen buitenlandse cultuur, zoals in 2021 toen hij K-Pop "kwaadaardige kanker" noemde. Volgens Bennett doet hij dat omdat hij er een enorme bedreiging in ziet.

Volgens het Amerikaanse geopolitieke magazine The National Interest verkeert vooral Zuid-Korea in een goede positie om gebruik te maken van die angst.

Dinsdag trok Kim Yo-jong, de zus van Kim, fel van leer tegen zowel Oekraïne als Zuid-Korea. Ze vergeleek beide landen met "valse honden die door de VS zijn gefokt".

Volgens Bennett kan de aanwezigheid van Noord-Koreaanse troepen het Westen een zeldzame kans bieden om in contact te komen met hooggeplaatste Noord-Koreaanse burgers.

"De vraag die we ons uiteindelijk moeten stellen, is waarom de VS en andere westerse landen deze situatie niet in hun voordeel gebruiken", zegt hij.

LEES OOK: Noord-Koreaanse troepen zouden in Oekraïne vooral omvang van Russische aanvalsmacht versterken, niet de effectiviteit, volgens westerse experts