De Tweede Kamer stemt pas volgende week over de onderwijsbegroting. Tot het laatste moment hebben de coalitie en vier oppositiepartijen geprobeerd om tot een akkoord te komen om de geplande bezuinigingen deels tegen te houden, maar dat lukte niet op tijd. “Zij hebben het niet gered om het op tijd in stemming te brengen”, zei CDA-leider Henri Bontenbal over de coalitie.

Geert Wilders van de grootste coalitiepartij PVV gaat verzoeken de stemming uit te stellen tot donderdag, vertelde hij zelf na het overleg tussen de coalitiepartijen en CDA, ChristenUnie, SGP en JA21. Hij vindt het “niet teleurstellend” dat de stemming moet worden uitgesteld. De partijen aan tafel hebben “voldoende vertrouwen om verder te praten en te kijken of we tot een deal kunnen komen”.

De oppositiepartijen willen dat een deel van de 2 miljard euro aan bezuinigingen op de begroting van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap wordt tegengehouden. Zij hopen op een akkoord om de pijn te verzachten voordat ze voor de begroting stemmen. In de Eerste Kamer heeft de regeringscoalitie namelijk de oppositiepartijen nodig: ze komt daar acht zetels tekort voor een meerderheid.

D66 stapt uit bespreking over onderwijsbegroting

D66 vond het tegenvoorstel waarmee het zelfverklaarde ‘monsterverbond’ tegen de onderwijsbezuinigingen donderdag het gesprek inging, niet goed genoeg. Partijleider Rob Jetten verscheen nog wel aan tafel maar deelde daar direct mee dat zijn partij niet meer meedoet. Voor de coalitie maakt dat weinig verschil; ook zonder D66 kunnen zij hun plannen goedgekeurd krijgen in de Eerste Kamer, waar zij geen meerderheid hebben.

De vier oppositiepartijen die nog met de coalitie in gesprek zijn over de onderwijsbegroting, hebben een tegenvoorstel op tafel gelegd om een nog groter deel van de voorgenomen bezuinigingen van tafel te krijgen. Dat zei CDA-leider Henri Bontenbal vlak voordat de partijen weer aanschoven in de werkkamer van PVV-leider Geert Wilders.

Bontenbal wilde geen inhoudelijke details geven over het tegenbod. Ingewijden zeggen dat CDA, SGP, ChristenUnie en JA21 daarmee rond de 800 miljoen euro aan bezuinigingen hopen tegen te houden. De coalitiepartijen kwamen woensdag met een "eindbod" waarmee 650 miljoen van de in totaal bijna 2 miljard euro aan bezuinigingen niet door zou gaan.

"Zonder dekking is er geen deal", waarschuwde Bontenbal. Joost Eerdmans van JA21 sprak de vrees uit dat het daarom "krap" zal worden om donderdag al te stemmen.

Onvrede over uitstel stemming over onderwijsbegroting

De meeste oppositiepartijen die niet aan de onderhandelingstafel zitten over de onderwijsbegroting, zijn niet te spreken over het voorstel om de stemming over alle begrotingen uit te stellen. Dat sommige coalitiepartijen ook nog een eventueel debat blokkeren over een eventueel akkoord tussen de regeringscoalitie en CDA, ChristenUnie, SGP en JA21, is tegen het zere been van veel oppositiepartijen.

"Het moet niet gekker worden", foeterde SP-leider Jimmy Dijk. Er wordt al weken onderhandeld, en op het laatste moment vraagt de coalitie om uitstel. Dat is volgens de socialist onwerkbaar. "Of we gaan stemmen, of het kabinet stopt er gewoon mee", luidde zijn suggestie. Stephan van Baarle (DENK) spreekt van een "amateuristisch zootje". "Dit gaat wel weer heel chaotisch", zei Volt-voorman Laurens Dassen.

PvdD-leider Esther Ouwehand wil dat de oppositie zich gewoon tegen de bezuinigingen van het kabinet uitspreekt. Dan haalt de begroting het ook niet in de Eerste Kamer, waar de coalitie geen meerderheid heeft. "We gaan ons niet medeverantwoordelijk maken voor het oplossen van de rotzooi van deze plannen."

"Dit begint wel echt een puinhoop te worden", verzuchtte Jesse Klaver, Kamerlid van GroenLinks-PvdA. "Dit betekent dat de Eerste Kamer hier niet voor kerst over kan stemmen. Dat zet daar de boel onder druk." De grootste oppositiepartij zit niet aan tafel, maar zegt zich wel constructief op te stellen.

Ze wil uitstel dan ook steunen, mits er een debat over het akkoord wordt gehouden. Dat is volgens Klaver onder meer belangrijk, omdat de Kamer ook over andere begrotingen pas volgende week stemt. De financiering van het tegenhouden van de bezuinigingen zal immers vanuit verschillende begrotingen komen.

LEES OOK: Oppositie dwingt kabinet tot heroverweging van hogere btw op cultuur en sport – er moet wel een alternatief komen