- Het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) raadt nu expliciet aan de tweede dosis van het Pfizer-vaccin na drie weken toe te dienen, terwijl Nederland zes weken wil laten verstrijken tussen de eerste en tweede prik.
- Minister Hugo de Jonge wil nu een nieuw advies van de Gezondheidsraad over de termijn tussen de eerste en tweede inenting.
- Intussen heeft de Duitse tegenhanger van het RIVM geadviseerd het AstraZeneca-vaccin niet te gebruiken voor 65-plussers.
Het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) heeft een strenger standpunt ingenomen over de tijd die mag verstrijken tussen de eerste en tweede prik met het coronavaccin van Pfizer/BioNTech. In de bijgewerkte versie van de bijsluiter wordt nu expliciet aangeraden de tweede dosis na drie weken toe te dienen. Nederland en diverse andere landen hebben onlangs juist besloten het interval tussen de twee injecties op te rekken tot zes weken.
In de eerdere versie stond dat “tenminste 21 dagen” moeten zitten tussen de twee injecties die nodig zijn voor een adequate bescherming tegen Covid-19. Nu staat er heel duidelijk “3 weken”. Ook de fabrikant zelf raadt een interval van 3 weken aan.
Door meer tijd te laten tussen de twee prikken, kunnen in dezelfde tijd meer mensen een eerste keer worden ingeënt. In Nederland stelden het Outbreak Management Team (OMT) en de Gezondheidsraad in een gezamenlijk advies dat zij zich “kunnen voorstellen dat het uitstellen van de tweede vaccinatie met maximaal drie weken voordeel kan opleveren”.
Het oprekken van de termijn tot zes weken zou volgens voorstanders verantwoord zijn, omdat deelnemers van het klinisch onderzoek hun tweede dosis 19 tot 42 dagen na de eerste kregen. Daar plaatst EMA nu een belangrijke kanttekening bij: 93,1 procent van de proefpersonen kreeg de tweede prik 19 tot 23 dagen na de eerste. Slechts een kleine minderheid kreeg de prik later.
Het ministerie van Volksgezondheid wil nu "op de kortst mogelijke termijn" advies van de Gezondheidsraad over het aantal weken dat tussen de eerste en de tweede inenting moet zitten. Tot er een nieuw advies ligt houdt Nederland vast aan de strategie om het interval tussen de twee injecties op te rekken tot maximaal zes weken.
Duitsland: AstraZeneca-vaccin niet voor 65-plussers
Het coronavaccin van AstraZeneca moet alleen worden toegediend aan mensen onder de 65. Met dat advies komt het vaccinatiecomité STIKO van het Duitse Robert Koch Instituut, de tegenhanger van het Nederlandse RIVM. Er zou te weinig informatie zijn om goed te beoordelen hoe effectief het middel precies is bij ouderen.
Het middel van AstraZeneca wordt vrijdag mogelijk als derde coronavaccin goedgekeurd voor gebruik in de Europese Unie. In EU-landen worden al mensen ingeënt met middelen van Moderna en de bedrijven Pfizer en BioNTech. Die vaccins zijn naar verluidt veel duurder dan het middel van het Brits-Zweedse AstraZeneca, dat al wel wordt gebruikt in het Verenigd Koninkrijk.
De EU ligt nog voor die verwachte goedkeuring al in de clinch met AstraZeneca. De farmaceut kan tot ergernis van Brussel de komende maanden veel minder vaccins leveren dan verwacht. Belgische inspecteurs hebben inmiddels de coronavaccinfabriek in België onderzocht die in het middelpunt staat van de vaccinruzie.
Over het vaccin ontstond onlangs ook ophef toen sommige Duitse media schreven dat het maar voor 8 procent effectief zou zijn bij ouderen. AstraZeneca sprak dat met klem tegen. Wel erkende topman Pascal Soriot in een interview met de Italiaanse krant La Repubblica dat het middel pas relatief laat is getest op ouderen. Dat gebeurde volgens hem uit veiligheidsoverwegingen.
"Het probleem met de gegevens over ouderen draait niet zozeer om de vraag of het werkt of niet, het is dat we maar een beperkte hoeveel data hebben", legde Soriot uit. Hij zei dat andere bedrijven daar meer risico's mee hebben genomen. De topman benadrukte dat het landen vrij staat om zelf te beslissen aan wie ze het vaccin geven. "Het Verenigd Koninkrijk zei: we denken dat het werkt bij ouderen. We gaan het toedienen aan ouderen."
Europese Commissie gaat export vaccins vooraf toetsen
Fabrikanten van coronavaccins in de Europese Unie moeten voortaan toestemming vragen om vaccins te exporteren naar landen buiten de EU, als het aan de Europese Commissie ligt. De commissie werkt volgens EU-bronnen aan een plan om dat in het vervolg te verplichten.
Een vaccinmaker zou de autoriteiten van het EU-land waar het bedrijf is gevestigd moeten melden wat het wil uitvoeren en waarnaartoe. Die geeft dan toestemming of weigert, als de fabrikant daarmee zijn contract met de EU schendt. De commissie wil zelf ook meekijken.
Het dagelijks bestuur van de EU wil zo voorkomen dat vaccins naar landen buiten de EU gaan en de unie met lege handen achterblijft. Sinds de ruzie met vaccinfabrikant AstraZeneca, die plotseling aankondigde de EU fors minder te leveren maar andere klanten nog wel helpt, is Brussel daarvoor beducht.
De commissie is volgens de ingewijden vooralsnog niet van plan om de uitvoer van vaccins stil te leggen. Eurocommissaris Stella Kyriakides (Volksgezondheid) en meerdere van haar collega's bezwoeren de afgelopen dagen dat Brussel niet met een exportverbod zou komen, maar enkel uit is op "transparantie" over de bestemming van in Europa geproduceerde vaccins.
De EU heeft miljarden aan belastinggeld in de ontwikkeling en de voorproductie van de vaccins gestoken, brengen de EU-bronnen in herinnering. Om dat te kunnen verantwoorden, moet zij er op toezien dat het geld goed terechtkomt.
En ook andere landen leggen beperkingen op aan de uitvoer van coronavaccins. "We moeten vooroplopen en reageren", stellen de ingewijden. "We willen weten wat er met onze vaccins gebeurt. Als er een tekort dreigt, moeten we ingrijpen." Al verwachten ze dat enkel in een "zeldzaam geval".
Het is de bedoeling dat de verplichting om toestemming te vragen voor export "supersnel" ingaat, aldus de bronnen. Mogelijk vrijdag al. De noodmaatregel zal voorlopig gelden tot april. Export van vaccins met humanitair oogmerk wordt van de plicht uitgezonderd.
Ongeveer 200.000 Nederlanders gevaccineerd
Ongeveer 200.000 Nederlanders zijn tot nu toe ingeënt tegen het coronavirus. De teller op het coronadashboard steeg donderdag naar 203.450 toegediende vaccins. Het overzicht maakt niet duidelijk hoeveel mensen inmiddels twee keer gevaccineerd zijn en voorlopig dus beschermd zijn tegen het coronavirus, en hoeveel mensen alleen nog de eerste prik hebben gekregen.
Het aantal toegediende vaccins ligt ruim 18.000 hoger dan op woensdag. De meeste vaccins (140.205) zijn toegediend door de GGD'en. Dat is 11.894 meer dan een dag eerder. Ziekenhuizen hebben inmiddels 46.416 prikken gezet, 6200 meer dan tot woensdag.
Ziekenhuizen zijn woensdag begonnen met de herhaalprikken van in totaal ongeveer 40.000 verpleegkundigen en artsen in de acute zorg, dus van intensive cares, spoedeisende hulpen, ambulances en coronavleugels. GGD'en verzorgen de tweede vaccinatieronde van medewerkers van verpleeg- en verzorgingshuizen.
In de langdurige zorginstellingen, zoals verpleeghuizen en gehandicaptenopvang, zijn tot nu toe 16.829 bewoners ingeënt. Daar zijn afgelopen etmaal geen nieuwe cijfers over doorgegeven.
Mogelijk ligt het getal dat op het dashboard wordt gepubliceerd iets achter op de werkelijkheid. "Het kan een paar dagen duren voordat een prik wordt gemeld. Het daadwerkelijke aantal gezette prikken ligt daarom hoger", vermeldt de overheid erbij.
Op het dashboard staat ook vermeld hoeveel doses van de goedgekeurde vaccins Nederland in de komende zes weken verwacht geleverd te krijgen. Dat zijn er ruim 1,3 miljoen. Tot nog toe zijn twee vaccins goedgekeurd voor gebruik in de Europese Unie (EU) en dus ook in Nederland. Ze worden gemaakt door Pfizer/BioNTech en door Moderna. Voor een adequate bescherming zijn twee doses nodig. Het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) komt vrijdag met een oordeel over een derde vaccin, van AstraZeneca.