De overheidsbegroting verbetert razend snel. Een nieuw kabinet krijgt hierdoor ruimte om een forse belastingherziening door te voeren, en tegelijk burgers die onder de economische crisis hebben geleden koopkrachtsteun te geven.

Die conclusie valt te trekken op basis van nieuwe ramingen van het Centraal Planbureau (CPB), die vrijdag zijn gepubliceerd in het Centraal Economisch Plan.

Uit de ramingen van het CBP blijkt dat er dit jaar een begrotingsoverschot van een half procent van het nationaal inkomen bereikt kan worden en in 2018 een overschot van 0,8 procent. Omgerekend in euro’s komt dat neer op een plus van respectievelijk 3,6 miljard euro in 2017 en 6 miljard euro in 2018. Over twee jaar gerekend bijna 10 miljard euro dus.

Daar moet nog bij bedacht worden dat het CPB afgelopen september nog uitging van een begrotingstekort van 0,7 procent van het nationaal inkomen in 2017. Het verschil met de huidige plus van 0,5 procent is in totaal 1,2 procentpunt – en dat komt neer op 5 miljard euro extra ruimte voor een nieuw kabinet in 2017.

Belastinghervorming en koopkrachtherstel

Die extra begrotingsruimte komt goed van pas, want VVD-leider Mark Rutte heeft aangegeven dat belastingherziening en koopkrachtverbetering de hoogste prioriteit hebben, wat hem betreft.

Als er een kabinet met VVD, CDA en D66 komt, hangt de invulling van zo'n pakket sterk af van de vierde partner die aanschuift. Momenteel onderhandelen de drie partijen met GroenLinks, maar de ChristenUnie wordt ook genoemd als serieus alternatief.

Mocht de ChristenUnie aanschuiven, dan ligt de invoering van een vorm van de vlaktaks binnen handbereik. Met GroenLinks gaat het erom hoe lasten van arbeid naar milieuheffingen worden verschoven.

In de nieuwe ramingen stelt het Centraal Planbureau dat de koopkracht van burgers dit jaar met slechts 0,1 procent verbetert, en in 2018 met 0,3 procent. Die geringe toename heeft vooral te maken met de snellere stijging van de inflatie.

Bij deze ramingen is nog niet het effect van nieuw kabinetsbeleid meegenomen. Als het bijvoorbeeld lukt om vóór de zomer een nieuw kabinet in het zadel te hebben, dan zou dat kabinet voor dit jaar en 2018 nog maatregelen kunnen nemen voor de koopkrachtverbetering.

Zie hieronder de infographic met de belangrijkste prognoses van het Centraal Planbureau.

(klik voor uitvergroting)