- In Zuid-Afrika is een nieuwe coronavariant opgedoken, B.1.1529, die volgens wetenschappers mogelijk nog besmettelijker is dan de deltavariant.
- Ook in België is de nieuwe variant vastgesteld.
- Het is nog niet duidelijk in hoeverre vaccins beschermen tegen de nieuwe variant.
- Lees ook: AEX-index diep in het rood door zorgen over nieuwe coronavariant
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft de nieuwe coronavariant die is ontdekt in Zuid-Afrika als zorgelijk bestempeld. De variant krijgt de naam omikron, zoals ook eerdere varianten benoemd zijn met een letter uit het Griekse alfabet.
Voorlopig onderzoek laat volgens de WHO zien dat het virus met deze mutaties besmettelijker is dan eerdere varianten, terwijl de heersende Delta-variant al voor een besmettingsgolf in Europa en elders zorgt.
Volgens de WHO is ook de kans op een herbesmetting bij omikron mogelijk groter dan bij andere varianten. De nieuwe variant is goed op te sporen met huidige PCR-testen en er wordt verder onderzoek naar gedaan.
De WHO vraagt landen daaraan bij te dragen, onder andere door snel nieuwe uitbraken met omikron te melden. De organisatie roept burgers op zich aan al beproefde coronamaatregelen te houden, zoals regelmatig handenwassen, voldoende ventileren, afstand houden en mondkapjes dragen.
Het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding (ECDC) had de nieuwe coronavariant B.1.1.529 ook als zorgelijk aangeduid. De variant komt voor in het zuiden van Afrika en is ook vastgesteld in een klein aantal andere landen, waaronder België.
De nieuwe variant dook voor het eerst op in de Zuid-Afrikaanse regio Gauteng. Donderdag waren bijna honderd gevallen met de coronavariant vastgesteld in Zuid-Afrika.
In Zuid-Afrika is slechts 24 procent van de bevolking gevaccineerd. Hierdoor is er meer risico op een snelle verspreiding. In Gauteng is een R-waarde van 2 vastgesteld, ieder besmet persoon besmet dus gemiddeld twee andere mensen.
Ook is de variant gevonden bij vier volledig gevaccineerden in Botswana en bij een paar reizigers die vanuit het zuiden van Afrika zijn aangekomen in Hongkong en Israel.
België heeft Europese besmettingsprimeur
In België is vrijdag voor het eerst een besmetting vastgesteld met de nieuwe verontrustende variant van het coronavirus. Dat is voor Europa een primeur. Een tweede mogelijk geval wordt nog onderzocht, melden Belgische media.
De nieuwe virusvariant uit zuidelijk Afrika is gevonden bij een jonge vrouw, meldt de Franstalige omroep RTBF. Ze zou net zijn aangekomen uit Egypte en reisde via Turkije. Een link met zuidelijk Afrika zou er op het eerste gezicht niet zijn.
De nieuwe coronavariant lijkt nog besmettelijker dan de Delta-variant die op het ogenblik de Europese Unie in grote problemen brengt, zegt de Belgische viroloog Marc Van Ranst, die de Belgische autoriteiten adviseert over het coronabeleid.
Mogelijk zijn de beschikbare coronavaccins er ook minder goed tegen opgewassen, doordat de variant op veel verschillende onderdelen afwijkt van die waarop de vaccins zijn afgestemd.
Nieuwe variant coronavirus mogelijk besmettelijker
Volgens berichten van onderzoekers die al monsters van de variant hebben onderzocht bevat het veel mutaties ten opzichte van de bekende varianten. Het spike-eiwit om de cel binnen te komen wijkt af op 32 plekken. Het zou door deze veranderingen mogelijk nog besmettelijker zijn dan de Delta-variant, zeggen wetenschappers.
Een wetenschapper zegt tegen de BBC dat deze variant de ergste is die ze ooit hebben gezien. Wel zijn er meer varianten geweest die er op papier slecht uitzagen maar deze hebben zich niet verder verspreid.
Het is nog niet duidelijk in hoeverre vaccins beschermen tegen de nieuwe variant. Wel is B.1.1529 in een relatief vroeg stadium ontdekt en dat lijkt positief. Daardoor lijkt deze gemakkelijker te bedwingen, zegt epidemioloog Francois Balloux tegen de BBC.
Het gevaar van de nieuwe coronavariant B.1.1.529 is pas over enkele weken helemaal duidelijk, zegt de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).
Het duurt ook ongeveer twee weken om vast te stellen of het veelgebruikte vaccin van Pfizer en BioNTech werkt tegen de nieuwe variant van het coronavirus die in zuidelijk Afrika is opgedoken. Dat laat een woordvoerder van het Duitse bedrijf BioNTech weten.
"We verwachten over uiterlijk twee weken meer gegevens van de tests in laboratoria", verklaart BioNTech. Die gegevens kunnen beter duidelijk maken of de variant B.1.1.529 een zogeheten ontsnappingsvariant is. Een ontsnappingsvariant is een versie van het coronavirus waar een vaccin niet goed tegen werkt.
Reisbeperkingen in steeds meer landen
Ondertussen voeren steeds meer landen reisbeperkingen in voor zuidelijk Afrika als gevolg van de coronavariant. Naast Nederland gaat het om onder meer Duitsland, Frankrijk, Tsjechië, Oostenrijk en Italië. Eerder legde het Verenigd Koninkrijk het vliegverkeer ook al aan banden. De Europese Commissie wil dat er onmiddellijk gestopt wordt met het vliegverkeer van en naar zuidelijk Afrika.
Eerder legde het Verenigd Koninkrijk het vliegverkeer ook al aan banden. De Europese Commissie wil dat er onmiddellijk gestopt wordt met het vliegverkeer van en naar zuidelijk Afrika.
Er worden wel uitzonderingen gemaakt voor eigen burgers, die in sommige landen na een reis in het zuiden van Afrika thuis in quarantaine moeten. Ook buiten Europa nemen steeds meer landen maatregelen. Zo voeren bijvoorbeeld Singapore, Maleisië en Bahrein eveneens reisbeperkingen in.
Virologe Marion Koopmans twijfelt of het stopzetten van het vliegverkeer van en naar zuidelijk Afrika wegens de daar ontdekte coronavariant B.1.1.529 het virus kan tegenhouden. "Ik snap het wel als reactie, we schrikken natuurlijk allemaal. Maar de ervaring leert dat dit misschien niet zoveel effect heeft omdat dit virus waarschijnlijk al langer circuleert."
Het is volgens haar "ook zeker denkbaar" dat de variant elders is ontstaan. "En dan is het dweilen met de kraan open."
Economische gevolgen: sleutelvraag is of huidige vaccins beschermen tegen nieuwe coronavariant
Volgens verschillende internationale economen en beleggingsexperts is het in dit stadium nog te vroeg om de mogelijke economische gevolgen in te schatten. Veel hangt af of de nieuwe variant resistent is tegen de bestaande coronavaccins.
Het nieuws over de virusvariant komt op een moment dat veel Europese landen al worstelen met fors oplopende besmettingscijfers van de nu overheersende Delta-variant in de regio. Verschillende landen hebben al strengere maatregelen genomen om de ziekenhuisopnames terug te dringen. Beleggers maakten zich tot nu toe nog relatief weinig zorgen over deze coronamaatregelen, doordat de coronavaccins goed werken tegen de Delta-variant.
"De Europese lockdowns zouden een mild effect hebben gehad op de economische groei in het vierde kwartaal, gevolgd door een herstel in het eerste kwartaal. De Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Azië leken allemaal onaangetast door de problemen in Europa", zei Peter Chatwell, hoofd beleggingen bij Mizuho International.
Als de nieuwe variant zijn potentieel waarmaakt en de werkzaamheid van vaccins vermindert zal dit volgens Chatwell leiden tot een zwakke tot vlakke groei van de wereldwijde economie in het vierde en het eerste kwartaal. De werkzaamheid van de vaccins zal daarbij volgens de beleggingsexpert de ernst van de lockdowns bepalen, en dus of dit een nieuwe recessie wordt.
Ook volgens analisten van RBC Capital Markets wordt de negatieve marktreactie veroorzaakt door de dreiging dat de vaccins niet werken tegen de nieuwe variant. "Zolang de markten worden geconfronteerd met een bekende virussituatie, die kan worden overwonnen met een vaccinatiestrategie, zullen de reacties beperkt zijn, zoals we vorige week hebben gezien toen nieuwe lockdowns werden aangekondigd in Europa. Deze nieuwe variant vormt echter een potentiële bedreiging en zorgt dus voor een hevige marktreactie."
Hoewel het volgens hoofdeconoom Holger Schmieding van Berenberg nog te vroeg is om de mogelijke economische gevolgen in te schatten, kan elke nieuwe golf "ernstige economische schade veroorzaken". Schmieding tekent daarbij wel aan dat de wereld nu zeer alert is en dat de capaciteit om vaccins te ontwikkelen, aan te passen en te produceren flink is opgevoerd.