Bij aanslagen op twee moskeeën in Christchurch in Nieuw-Zeeland zijn minstens 49 doden gevallen. Ook raakten circa veertig mensen gewond.
Mogelijk loopt het aantal doden en gewonden nog op. Premier Jacinda Ardern sprak van terroristische aanslagen die waren voorbereid. Het lijkt erop dat ze vanuit rechts-extremistische kring zijn georganiseerd.
Terroristen schoten met automatische wapens op gelovigen in een moskee in de wijk Linwood, in het oosten van Christchurch. Ook was een moskee in het centrum doelwit, waar circa driehonderd gelovigen bijeen waren. In de laatstgenoemde gebedsplaats aan de Deans Avenue vielen dertig van de doden. Volgens de premier waren aan de voertuigen van de verdachten twee bommen bevestigd.
De politie heeft meerdere aanhoudingen verricht, waarvan een arrestant een Australiër is.
Dossier rechts-extremist ‘werkstuk van haat’
Het gaat om de 28-jarige rechts-extremist Brenton Tarrant, meldde de Australische premier Scott Morrison. Tarrant verschijnt zaterdag voor de onderzoeksrechter. Hij gelooft dat de blanke Europese cultuur boven alle andere staat, blijkt uit een door hemzelf geschreven manifest. Premier Morrison noemde het 74 pagina’s tellende dossier van Tarrant ,,een werkstuk van haat”.
Tarrant noemt zichzelf geen Australiër, maar Europeaan, ,,want mijn taal is Europees, mijn cultuur is Europees, mijn filosofie, mijn identiteit, en wat het belangrijkste is, mijn bloed is Europees''. Australië is slechts een Europese kolonie die ideologisch dof en apathisch is geworden. Het enige waar mensen nog warm voor lopen, klaagde Tarrant, is het heffen van belastingen, het klimaat en dierenrechten. Tarrant betreurt het verval van het blanke Europese Westen en keert zich tegen immigratie en multiculturalisme.
Van de drie andere arrestanten is er één van wie volgens New-Zeelandse media snel is vastgesteld dat die niets met de aanslagen te maken heeft. Over de andere twee is nog niets bekendgemaakt. Het is mogelijk dat Tarrant beide bloedbaden heeft aangericht, omdat ze niet tegelijkertijd waren. Maar politiechef Mike Bush waarschuwde dat het gevaar nog niet is geweken. De Nieuw-Zeelandse autoriteiten hebben alle moskeeën in Christchurch met klem geadviseerd voorlopig dicht te blijven.
In Dunedin, 300 kilometer ten zuidwesten van Christchurch, heeft de politie een straat afgezet en woningen ontruimd. Volgens de plaatselijke Otago Daily Times heeft de stad de aandacht van de politie, omdat een van de daders van de aanslagen in Christchurch op sociale media heeft gezegd dat de al-Hudamoskee in Dunedin aanvankelijk zijn doelwit was. De auto waarin de dader reed zou uit Dunedin afkomstig zijn.
Bloedigste aanslag ooit in Nieuw-Zeeland
Het is de bloedigste terroristische aanslag ooit in Nieuw-Zeeland, dat vijf miljoen inwoners telt en waar iets meer dan 1 procent van de bevolking islamitisch is. Premier Jacinda Ardern sprak van ,,de donkerste dagen'' die het land heeft gekend. Nieuw-Zeeland beschouwt zich als multicultureel en tolerant, het tweede couplet van het volkslied begint met ,,mannen van elk geloof en elk ras verzamelen zich hier''. Tot nu toe was Nieuw-Zeeland nauwelijks geconfronteerd met (terroristisch) geweld.
Negen jaar geleden kaapte een verwarde vrouw korte tijd een vliegtuig en er zijn twee bomexplosies geweest in de jaren tachtig, één in een vakbondskantoor en één in een computercentrum. Eind jaren zestig belaagden tegenstanders van de Vietnamoorlog een Nieuw-Zeelandse militaire basis ook met explosieven. De bekendste aanslag was in 1985 op het schip de Rainbow Warrior van de organisatie Greenpeace. Die werd gepleegd door de Franse geheime dienst. Daar is een bemanningslid door om het leven gekomen.
Premier Mark Rutte zegt op Twitter dat hij geschokt is ,,door verschrikkelijke aanslagen op twee moskeeën in het Nieuw-Zeelandse Christchurch".
Hij heeft zijn condoleances overgebracht aan zijn Nieuw-Zeelandse ambtgenoot Ardern. ,,Gedachten zijn bij alle slachtoffers en nabestaanden", aldus Rutte.
Een woordvoerster van het ministerie van Buitenlandse Zaken kon nog niet zeggen of er Nederlanders onder de slachtoffers zijn. Dat wordt nog uitgezocht. Voor mensen met hulpvragen heeft Buitenlandse Zaken een telefoonnummer dat 24 uur per dag bereikbaar is: +31 247 247 247.