In Nederland is een forse discussie gaande over het sluiten van kolencentrales: de Tweede Kamer wil alle centrales sluiten, de energiebedrijven vinden het prijskaartje te hoog. We zijn niet de enige: over de hele wereld wordt geopperd om gloednieuwe kolencentrales niet in gebruik te nemen.
Wereldwijd is er bijna 1 biljoen (1.000 miljard) euro geïnvesteerd in het bouwen van zo’n 1500 nieuwe kolencentrales waarvan nu wordt geopperd om ze niet in gebruik te nemen. Dat schrijft The Guardian op basis van twee onderzoeken.
Kolenenergie staat onder zware druk van de pogingen om de opwarming van de aarde tegen te gaan. Door het klimaatakkoord dat vorig jaar in Parijs is gesloten, moet er bovendien meer groene energie worden opgewekt. Duurzame energie wordt bovendien steeds goedkoper, waardoor het daadwerkelijk een aantrekkelijk alternatief wordt. Er is in 2015 dan ook flink geïnvesteerd in duurzame energie, zie onderstaande grafiek.
(klik voor vergroting)
De afgelopen jaren werd veel geld gestoken in kolencentrales, omdat kolenenergie relatief goedkoop is. Maar nu staan de centrales vaak stil. Zo zijn in China de bestaande centrales maar de helft van de tijd in gebruik. Daarom is in de helft van de Chinese provincies een stop op het in gebruik nemen van nieuwe centrales, wat betekent dat 250 kolencentrales niet worden gebouwd of stilliggen.
Ook India, Indonesië en Vietnam, landen die samen met China worden gezien als de grootste groeimarkten voor kolen, dreigen maar de helft van de geplande kolencentrales in gebruik te gaan nemen.
Kolenenergie blijft wel groeien
Goldman Sachs verklaarde in januari 2015 al dat kolenenergie 'in de pensioenleeftijd' was beland. 's Werelds grootste bedrijf in de mijnindustrie, het Amerikaanse Peabody Energy, waarschuwde in maart al dat het op de rand van een faillissement staat. Ook trekken grote investeerders als JPMorgan Chase en het Noorse oliefonds zich terug uit de kolenindustrie.
Toch is het te vroeg om kolenenergie helemaal af te schrijven. Energiedenktank IEA voorziet een groei van 24 procent tot 2040, voornamelijk door de groei van Aziatische economieën.
Flinke investeringen in Nederland
Ook in Nederland werden de afgelopen jaren miljarden geïnvesteerd in kolencentrales, mede omdat stoken op kolen relatief goedkoop is in vergelijking met bijvoorbeeld aardgas. Zo werd er een nieuwe kolencentrale van EON Benelux op de Maasvlakte gebouwd die zeker 1,6 miljard kostte. Aan de bouw van een andere centrale op de Maasvlakte van GFD Suez hing een prijskaartje van ongeveer 1,5 miljard euro. En dan is er nog de relatief nieuwe kolencentrale van Essent in de Eemshaven die 3 miljard euro kostte.
Afgelopen november riep D66 in een motie op om alle kolencentrales in Nederland te sluiten. Als de overheid bedrijven dwingt om nieuwere kolencentrales te sluiten, kunnen de eigenaren claims indienen, oplopend tot mogelijk zo'n zes miljard.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl