Geld toekrijgen als je leent, of juist betalen als je geld bij de bank stalt. In Scandinavië en Zwitserland zijn er al banken die een rentebeloning geven voor hypotheken en een renteboete voor sparen.

Het was een bijzondere brief die de Deen Hans Peter Christensen onlangs opende. Zo’n tien jaar geleden sloot hij een hypotheek af, waar hij al die tijd rente voor heeft moeten betalen. Maar nu krijgt Christensen plotseling geld van de bank: het afgelopen kwartaal kreeg hij 250 Deense kronen, ruim 33 euro, zo tekent Wall Street Journal op.

Het lijkt de omgekeerde wereld, maar Christensen profiteert van de negatieve rente die de Deense centrale bank al zo’n vier jaar achter elkaar hanteert en die gewone banken beginnen door te geven. En hij is niet de enige die geld krijgt vanwege een lening.

Hoeveel Denen de negatieve hypotheekrente doorberekend krijgen is onduidelijk, maar Realkredit Danmark, een van de grootste hypotheekverstrekkers, zegt dat het op 758 leningen geld toegeeft.

Ook negatieve rente bij ECB

De centrale bank van Denemarken voert al vier jaar praktisch onafgebroken een negatieve rente. Ook de Europese Centrale Bank is ermee bezig.  Banken moeten sinds 2014 betalen als ze geld willen stallen bij de ECB. De negatieve rente voor leningen die banken bij de ECB afsluiten zit er ook aan te komen.

Het doorberekenen van negatieve rentes is in Nederland nog geen gemeengoed.  Maar het gebeurt wel. Onlangs oordeelde het Klachteninstituut Financiële Dienstverlening (Kifid) dat klanten van Achmea met een hypotheek in Zwitserse franken geld toe moeten krijgen. En ook zo'n 20 klanten van Rabobank krijgen geld toe op hun hypotheeklening.

Ook negatieve rente bij sparen

Maar de negatieve rentes hebben ook een nadeel: banken geven geen rente meer op spaarrekeningen. En in Zwitserland, waar ook al lange tijd een negatieve rente wordt gehanteerd door de centrale bank, moeten klanten soms zelfs geld betalen om geld bij de bank aan te houden.

Veel Nederlanders overwegen om hun geld van de bank te halen als je inderdaad geld moet bijleggen op hun spaarrekening, zo bleek eerder deze week uit een peiling van de Autoriteit Financiële Markten. Maar het is maar de vraag of spaarders dat ook daadwerkelijk gaan doen.

Bij de Zwitserse bank ABS wordt een negatieve spaarrente gerekend, maar de bank merkt nauwelijks iets van ontevreden klanten. Er gingen sinds de invoering van de negatieve rente weliswaar 1.787 klanten weg, maar er kwamen er in dezelfde tijd 1.830 bij, schrijft Wall Street Journal in een ander artikel.

De spaartegoeden liepen wel terug met 4 procent, zo rond de 55 miljoen euro. Het totale vermogen onder beheer van ABS bleef echter stabiel, omdat spaarders overstapten naar aandelen.

Trouwe klanten

ABS is wel een geval apart: de Zwitserse bank zou wel eens trouwere klanten kunnen hebben dan de doorsnee bank. ABS zet namelijk zwaar in op het winnen van vertrouwen van klanten. Zo is vastgelegd dat de topman niet meer dan vijf keer zoveel mag verdienen als de slechtst betaalde werknemer.

Andere grote Zwitserse banken, zoals UBS, berekenen de kosten van de negatieve rente niet door aan de gewone spaarder. De grootste klanten moeten wel een negatieve rente betalen. Om hoeveel rente dat precies gaat, willen de banken niet zeggen.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl