Volgens de New
York Times loopt Porsche het risico miljarden aan al ingeboekte
inkomsten op Volkswagen-opties mis te lopen. Dat kan Porsche in nog grotere
problemen brengen dan de luxe automaker nu al zit, terwijl het VW juist
sterker maakt.

De wraak van Volkswagen
Sterker, de kans neemt toe dat Volkswagen Porsche overneemt. Dat zou een
ironische uitkomst zijn, gezien het juist Porsche was dat zich diep in de
schulden stak om VW te kopen.

Porsche kocht de afgelopen drie jaar aandelen en opties, resulterend in een
papieren belang van meer dan 70 procent in Volkswagen. Daarvan bestaat 50,6
procent uit aandelen, en de rest uit opties en andere derivaten die op
termijn omgezet kunnen worden in aandelen VW.

De Duitse regering en de deelstaten waarin Porsche en Volkswagen zich
bevinden, vonden een Duits-Duitse overname niet erg. Toen Porsche begon met
het inkopen van Volkswagen-aandelen, ging juist het gerucht dat er een
buitenlandse kaper op de kust was voor VW.

Volkswagen wordt officieus gezien als strategisch zeer belangrijk voor de
Duitse economie. De politiek sputterde dan ook nauwelijks tegen toen Porsche
zijn intenties kenbaar maakte.

Verdampte winst
Op basis van het papieren eigendom van de Volkswagen-opties maakt Porsche een
flinke winst. Maar als Porsche vanwege geldgebrek niet kan voldoen aan de
voorwaarden die verbonden zijn aan de uitoefening van de opties, moet de
sportwagenbouwer misschien 17,3 miljard euro aan winst weer van de balans
afvoeren.

Dat heeft mogelijk serieuze repercussies voor de financiële basis van Porsche,
op basis waarvan het leningen aanging. Leningen ga je doorgaans aan op basis
van opgestelde toekomstscenario's. Afhankelijk van de uitkomsten van die
scenario's, wegen banken hun risico's en bepalen ze de rentepercentages.

Kredietcrisis
Geld lenen om Volkswagen te kopen ging goed, totdat de kredietcrisis uitbrak
en de automarkt inzakte. Toen wilden de banken die Porsche geld hadden
geleend graag meer garanties. De overname van Volkswagen was nog niet rond.
De inkomstenkraan aan de kant van Porsche ging binnen korte tijd flink
minder snel lopen, waardoor Porsche moeilijk kan voldoen aan de rente op
leningen.

Porsche probeert nu overal geld vandaan te schrapen. Het bokste een
herfinanciering van ongeveer 10 miljard euro bij elkaar bij een
bankenconsortium, tegen onbekende - maar vermoedelijk hoge -
rentepercentages. Het had ongeveer 12,5 miljard euro nodig, en kwam dus 2,5
miljard te kort.

Verbazing
Even was sprake van een derde, buitenlandse investeerder. De twee
toonaangevende grootaandeelhouders in Porsche, de families Porsche en Piëch,
zijn daar eigenlijk fel op tegen, maar gaven dat principiële verzet onlangs
op.

Daarna volgde op maandag 25 mei een vreemde transactie: Volkswagen leende
700 miljoen euro aan Porsche. Het nieuws werd op de financiële markten met
verbazing ontvangen. Handelaren zagen er de bevestiging in dat het slecht
gaat met de financiën van Porsche, en straften het aandeel af op de beurs in
Frankfurt.

Omgekeerde rollen
Inmiddels is het de vraag wie wie gaat overnemen. Porsche begon de
overnamestrijd op instigatie van het management, geleid door directeur
Wendelin Wiedeking. De twee autobouwers hebben al sinds vóór de Tweede
Wereldoorlog een hechte relatie; Porsche had altijd al een belang in
Volkswagen.

Sterker, de familie Porsche - die de dienst uitmaakt binnen Porsche - is sterk
verwant met de familie Piëch, die weer grootaandeelhouder is in...
Volkswagen. De Porsches en de Piëchs zijn neven en nichten van elkaar.

Familievete
De mislukte overname door Porsche liep volgens welingelichte bronnen in de
Duitse pers uit op een fikse
familieruzie. De strijdbijl zou inmiddels zijn begraven, maar Ferdinand
Piëch, die Volkswagen vertegenwoordigt, lijkt het initiatief te hebben
overgenomen nu Porsche zich door de financiële malaise gedeisd moet houden.

Piëch liet zich volgens bronnen ontvallen dat nu een overname door Porsche van
de baan lijkt, een fusie tussen de twee automerken de beste optie is. Maar
het lijkt er eerder op dat hij nu de kans schoon ziet om Porsche in een
soort omgekeerde overname onder te brengen bij Volkswagen.

Volkswagen, de reddende engel?
Piëch zou binnen kleine kring het idee geopperd hebben dat Martin Winterkorn,
de huidige directeur van het Volkswagen-concern, straks de leiding krijgt
over het geïntegreerde Porsche-Volkswagen. Wiedeking, de Porsche-directeur,
zou dan het veld moeten ruimen.

Nu nog heeft Porsche 51 procent van de aandelen in Volkswagen. Maar de
deelstaat Niedersaksen heeft 20 procent van de aandelen VW, en heeft via de
zogenaamde 'Volkswagen-wet' een vetorecht. Het kan iedere beslissing
blokkeren.

Geld is koning
Daarnaast is er de simpele geldkwestie. Volkswagen heeft op dit moment
eenvoudig meer geld op de plank liggen dan Porsche. Daarom kon het ook 700
miljoen euro uitlenen.

Als puntje bij paaltje komt, en de positie van Porsche nog verder
verslechtert, is het Volkswagen dat de voorwaarden voor een fusie, dan wel
overname van Porsche kan dicteren. En is de cirkel rond die begon in de
jaren '30 van de vorige eeuw, toen Volkswagen Porsche inhuurde om de uiterst
succesvolle Kever te ontwerpen.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl