Nederland heeft een startupwereld waar we trots op mogen zijn, maar er zijn ook nog zat obstakels, zegt Neelie Kroes, speciale ambassadeur voor startups in een exclusief interview met Business Insider op de conferentie Slush in Helsinki.

Neelie Kroes haalt ‘de haren uit de soep’, zoals ze het zelf zegt. De oud-eurocommissaris voor Mededinging en Digitale Agenda zet zich op dit moment in voor de Nederlandse startups via de organisatie StartupDelta. Kroes spreekt op de startupconferentie Slush, één van de grootste startupevenementen van Europa, in de Finse hoofdstad Helsinki.

Wat zijn die haren in de soep?

Kroes: “We hebben inbreng geleverd voor een voorstel dat nu bij de Tweede Kamer ligt, over: wat moet er anders ten aanzien van startups? Bijvoorbeeld een faillissement. De tijd die daarmee gemoeid is, moet zo kort mogelijk zijn, ook omdat startups moeten kunnen falen. Een faillissement is wat mij betreft niet voor het leven, maar onderdeel van de leercurve.”

Waar moeten we trots op zijn in Nederland?

"Dat er zoveel talent is en dat het absoluut een booming business betreft. Er zit een trots mens tegenover je dat met het team van StartupDelta probeert om het iets makkelijker te maken. De ondernemingen doen het meeste echt zelf. Wij zijn accommoderend. En ik moet zeggen: we zijn nu acht maanden bezig en ik hoef niemand meer uit te leggen wat een startup is. De dromen van hedendaagse studenten zijn ook navenant veranderd. Vroeger droomden we ervan om bij een multinational te gaan werken. Nu is het: ‘Ik wil m’n eigen startup’."

Welke startups zijn de crème de la crème?

“We hebben een aantal unicorns [startups met een waardering boven de 1 miljard dollar, red.] nu. Twee of drie: Adyen, Dezima Pharma, Elastic.”

De CEO van betaaldienst Adyen, Pieter van der Does, ook als ‘influencer’ betrokken bij StartupDelta, vindt dat we in Nederland te weinig risico nemen. Klopt dat?

“Ja. En als je risico neem kán je als startup op je bek gaan. Dat moet niet zodanig negatief zijn dat je het niet meer aandurft om een nieuw bedrijf te starten. Van der Does heeft bewezen dat je met risico’s nemen een wereldbedrijf kan neerzetten. Hij is een van de rolmodellen die we moeten pamperen. Influencers moeten wij zien te bewegen om te vertellen dat er niet één recept voor succes is. Je ziet dat aan een Travelbird, aan een Booking.com.”

Startups als Uber en Airbnb worden niet overal met open armen ontvangen. Ook in Nederland is er onenigheid. Hoe beziet u zulke disruptieve bedrijven?

“Disruptie is niet nieuw in de economie. Die was al aan de orde in de financiële wereld. Vroeger ging je met je salaris in de hand naar de bank op de hoek, of naar het reisbureau om een vakantie te boeken. Dat is al lang verleden tijd en niemand praat of klaagt daarover."

"Wat mij fascineert: consumenten zien dit breed als een verandering die het leven makkelijker maakt. Uber en Airbnb passen daar ook in. Dat soort bedrijven zijn onvermijdelijk. En ik begrijp wel dat je als regelgever dat in zekere zin wilt stroomlijnen, maar je houdt het niet tegen. Bovendien, straks zullen de disruptors zelf weer ontregeld worden. Niemand is uitgesloten.”

Moet je als startup ontregelen?

“Ik zie 'disruptive' als 'niets voor waar aannemen wat je tot nu toe voor waar aangenomen hebt'. Ik raad iedereen – niet alleen startups – aan om af en toe eens goed stil te staan bij: waarom doe ik wat ik doe. Want we praten tegenwoordig over een 'disruptive economy'. Als je nu maakt wat gisteren gepraktiseerd werd, ga je verliezen. Niet alleen als ondernemer, maar ook werkgelegenheid en de economie als geheel lijden daaronder.”

De Nederlandse deelname aan Slush is groter dan ooit. Meer dan 100 Nederlanders van 18 startups zijn aanwezig. Finland heeft een sterke startupscene. Hoe kunnen Nederland en Finland van elkaar profiteren?

"Er is een wens van beide kanten om over en weer een paar weken over te komen en rond te kijken. Nederland heeft nog altijd veel bedrijven, meer dan in landen als Finland. Dat is voor buitenlandse startups een interessante eigenschap van het Nederlandse landschap. En anderzijds is Finland heel creatief en sterk met gaming. Supercell is één van de grote krachten achter Slush."

Op Slush ging u in gesprek met de president van het digitaal vooroplopende Estland, Toomas Hendrik Ilves.

"Ilves was in mijn tijd als eurocommissaris een adviseur en daar heb ik veel aan gehad. Ze hebben in Estland bewezen: je krijgt vaak maar één keer een kans om grote veranderingen door te voeren. In Nederland is dat moment nu – je hebt er geen Sovjet-Unie-achtige omwenteling voor nodig, gelukkig. Maar daarvoor moet er in Den Haag nog het één en ander gedaan worden. Je moet de leiders en het parlement mee hebben. En uiteindelijk de samenleving ook. In Estland hebben ze dat heel slim aangepakt: alle generaties zijn overtuigd van hun koers. 'Kan niet', bestaat niet."