De Nederlander Ben Feringa heeft de Nobelprijs voor Scheikunde 2016 gewonnen voor zijn moleculair onderzoek.

De prijs is voor soortgelijk onderzoek ook toegekend aan de Fransman Jean-Pierre Sauvage en de Brit James Fraser Stoddart. Dit heeft de Koninklijke Zweedse Academie voor Wetenschap in Stockholm woensdag bekendgemaakt. De prijs wordt 10 december uitgereikt in Stockholm.

De Nederlandse winnaar van de Nobelprijs voor Scheikunde, Ben Feringa, is verrast door de hoge onderscheiding. “Ik wist niet wat ik moest zeggen en was een beetje geschokt, omdat het een grote verrassing was. In een tweede reactie voelde ik me zo vereerd dat het me beroerde.” Feringa zegt de toekenning te gaan vieren met de chemici met wie hij de Nobelprijs 2016 deelt, Sauvage en Stoddart.

De hoogleraar, verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen, ontving in 2004 al de Spinozapremie, de grootste Nederlandse onderscheiding in de wetenschap.

Ontwikkelen van geneesmiddelen

Hij is uitvinder van de eerste door licht aangedreven moleculaire motor en bouwer van uiterst selectieve katalysatoren. Deze werken zo nauwkeurig dat ze een molecuul en het spiegelbeeld van dat molecuul uit elkaar kunnen houden. Voor de ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen is dit van groot belang omdat de ene molecuul dodelijk kan zijn, terwijl de variant juist levens kan redden.

Feringa (1951) promoveerde in 1978 in Groningen, waarna hij enkele jaren bij Shell werkte. In 1988 werd hij benoemd tot hoogleraar organische chemie aan de Groningse universiteit. Tien jaar later werd Feringa geridderd in de Orde van de Nederlandse Leeuw.

De vorige keer dat een Nederlander een Nobelprijs won, was in 2010. Toen won de Brits-Nederlandse natuurkundige Andre Geim de Nobelprijs voor Natuurkunde voor zijn onderzoek naar de eigenschappen van grafeen.