De Nederlandse Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) heeft in april een operatie van de Russen verijdeld tegen de Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens (OPCW) in Den Haag.
Vier Russen zijn Nederland uitgezet. Minister Ank Bijleveld van Defensie maakte dit bekend op een persconferentie met de baas van de MIVD, generaal-majoor Onno Eichelsheim, en de Britse ambassadeur Peter Wilson.
De operatie was het werk van de Russische militaire inlichtingendiensten, de GROe. De vier uitgezette Russische officieren waren van plan het wifi-netwerk van de OPCW te hacken en infecteren, zei Eichelsheim.
Ze waren op 10 april naar Nederland gekomen, zei Eichelsheim, allen in het bezit van een diplomatiek paspoort. Ook hadden ze grote hoeveelheden contant geld bij zich: 20.000 euro en 20.000 Amerikaanse dollars.
Verder hadden ze een groot aantal telefoons bij zich en speciaal apparatuur om de hack tegen de OPCW uit te voeren.
'Rusland wilde info MH17-onderzoek stelen'
Op de communicatieapparatuur van de Russen werd informatie gevonden die er op wezen dat zij ook in Zwitserland waren eind 2016 toen een functionaris van het antidopingbureau WADA werd gehackt.
Ook kwamen er activiteiten uit naar voren die gericht waren tegen het MH17-onderzoek. Zeker één officier van de GROe heeft in Maleisië geprobeerd informatie van het onderzoek naar de ramp met MH17 te stelen.
De officier die in Maleisië actief was, richtte zijn vizier op meerdere Maleisische overheidsinstellingen, waaronder de Maleisische politie en het kantoor van de procureur-generaal.
Bekendmaken identiteit zeer uitzonderlijk
Op foto's die tijdens de persconferentie werden getoond was de aankomst van de vier op Schiphol te zien. Ze werden daar opgepikt door een medewerker van de Russische ambassade.
Het is zeer uitzonderlijk dat deze gegevens openbaar worden gemaakt, zei Bijleveld. "Rusland moet hiermee stoppen." Er wordt een "duidelijk signaal" afgegeven.
De grootste klap van de MIVD: het bekendmaken van de vier identiteiten van de Russen, inclusief hun paspoorten.
— Daniël Verlaan (@danielverlaan) October 4, 2018
Ze werden van het vliegveld opgehaald door een medewerker van de Russische ambassade in Nederland. pic.twitter.com/jEKAvMSDPY
Eichelsheim noemde de persconferentie "ongemakkelijk", aangezien hij en zijn dienst gewend zijn in het geheim te opereren. "Maar soms is het ook belangrijk uit de schaduw te treden. Het voelt ongemakkelijk, maar het is noodzakelijk."
De Russen waren van plan na de actie door te reizen naar Zwitserland. Treintickets zijn door de MIVD in beslag genomen. Op de computers werd informatie gevonden over een laboratorium dat onderzoek deed naar de zaak-Skripal en gifgasaanvallen in Syrië.
Rutte en May: onacceptabele cyberoperaties
Het Openbaar Ministerie is een onderzoek begonnen naar de operatie van de Russische militaire inlichtingendienst GROe tegen de OPCW, zei MIVD-baas Eichelsheim.
Het Amerikaanse ministerie van Justitie komt later vandaag met een serie aanklachten. Daarin is ook de informatie meegenomen over de Russische operatie tegen de OPCW.
Premier Mark Rutte en zijn Britse ambtsgenoot Theresa May hebben in een gezamenlijke verklaring de "onacceptabele cyberoperaties'' van de GROe tegen de OPCW veroordeeld.
"Deze poging om toegang te verkrijgen tot de beveiligde systemen van een internationale organisatie, die zich wereldwijd inspant voor de uitbanning van chemische wapens, toont wederom dat de GROe zich niets aantrekt van internationale waarden en de rechtsorde die ons allen beschermt'', aldus Rutte en May. "De roekeloze operaties van de GROe variëren van destructieve cyberoperaties tot de inzet van chemische middelen, zoals we hebben gezien in Salisbury."
Volgens de twee bekrachtigt het optreden van donderdag de duidelijke boodschap van de internationale gemeenschap. "Wij zullen de internationale rechtsorde blijven verdedigen en internationale organisaties blijven beschermen."