Het Nederlandse onderwijs kan zich meten met de wereldtop, volgens een internationale vergelijking.

Onlangs was er nog onrust binnen het Nederlandse onderwijs over een rapport, waaruit bleek dat Nederlandse scholieren vergeleken met hun buitenlandse lotgenoten weinig plezier beleven aan het onderwijs en nauwelijks gemotiveerd zijn.

Maar nu is er, weer uit een internationale vergelijking, een ander geluid te horen: Nederland staat in de top tien van landen met het beste onderwijssysteem.

Ranglijsten opgeteld

De ranglijst, ‘The Learning Curve’, is opgesteld door onderzoeksbureau Pearson, in samenwerking met de Economist Intelligence Unit. Het rapport combineert gegevens van andere ranglijsten, zoals het PISA-onderzoek, met sociaaleconomische data, zoals het percentage van de begroting dat aan onderwijs wordt uitgegeven en het aantal moorden.

Nederland staat bovenaan samen met een aantal usual suspects, zoals Zuid-Korea (plaats 1) en Finland (plaats 10). ‘We’ zijn wel een plaats gezakt, ten koste van het Verenigd Koninkrijk, dat twee plaatsen steeg. Het onderzoek doet geen aparte analyse van het Nederlandse onderwijssysteem: kennelijk valt de optelsom gewoon positief uit.

Succes van Aziatische model

De ranglijst onderschrijft het succes van het Aziatische onderwijssysteem. Maar ook het Verenigd Koninkrijk en Polen, een snelle stijger, doen het goed. Finland echter zakt weg: het relatief egalitaire onderwijssysteem daar kan de prestaties in Azië kennelijk niet meer evenaren.

Volgens de samenstellers staan de Aziatische landen model voor een cultuur waarin leraren en scholen veel respect genieten, en waarin "leraren, studenten en ouders allemaal verantwoordelijkheid dragen voor onderwijs". Pearson denkt dat het Aziatische model, "dat inspanning hoger waardeert dan geërfde slimheid", een fenomeen is dat niet langer genegeerd kan worden door de rest van de wereld.

Stampen, stampen

Toch is het onderwijs daar vaak nog traditioneel: als je in Zuid-Korea het beste cijfer wil halen, moet je 60 tot 100 pagina's met feiten uit je hoofd leren. Het is de vraag of dat nut heeft, op de lange termijn.

Vaardigheden als creativiteit en probleemoplossend vermogen zijn veel harder om te meten, geeft het rapport toe, en kunnen moeilijker worden verwerkt in een ranglijst. Het Europese land dat het laagst scoort is Griekenland, dat onderaan bungelt met landen als Indonesië, Mexico en Brazilië.

Recept voor economische groei

Volgens de directeur van Pearson, John Fallon, toont het rapport aan dat er een duidelijk verband is tussen goed onderwijs en economische groei. Het rapport heeft speciale aanbevelingen voor ontwikkelende landen.

Net zoals in de gezondheidszorg medicijnen en behandeltechnieken internationaal worden toegepast, zouden ook onderwijsstelsels in verschillende landen meer van elkaar kunnen leren, vindt hij. "Hoe kunnen we meer doen met ongeveer dezelfde hulpbronnen?"

Ieder jaar wordt er wereldwijd voor dan vijf miljard dollar uitgegeven aan onderwijs. Volgens Fallon is goede leraren of excellente scholen vinden niet het probleem, maar hoe je die ervaring deelt met de rest van de wereld. "Er is enorm veel innovatie gaande in scholen en universiteiten wereldwijd. Hoe reproduceer je dat op wereldschaal, is de vraag." Ondanks mondialisering zullen onderwijssystemen toch een sterke lokale identiteit behouden, verwacht hij.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl