Ikea-oprichter Ingvar Kamprad gaat met pensioen, maar niet zonder de toekomst van het Ikea-concern voor de komende jaren te bepalen. Als een vroeg middeleeuwse vorst heeft hij zijn rijk tussen zijn drie zoons verdeeld.
Met “slechts” 750 miljoen Zweedse kronen keert de stokoude oprichter van Ikea Ingvar Kamprad (87) dit jaar uit Zwitserland terug naar zijn vaderland Zweden. Omgerekend komt dat neer op ongeveer 85 miljoen euro. Hiermee is hij een stuk minder vermogend dan decennialang werd aangenomen.
Zijn vermogen werd altijd geschat op tientallen miljarden euro’s, want dat was de geschatte waarde van zijn levenswerk Ikea. Door middel van een complexe organisatiestructuur heeft de oprichter echter zijn eigen vermogen weten te drukken. Daarnaast heeft hij de macht op een slimme manier verdeeld over zijn drie zoons en zo zijn nalatenschap beschermd tegen overnames.
Ingewikkeld
Het ontrafelen van de bedrijfsstructuur van IKEA is misschien nog wel een grotere klus dan het in elkaar zetten van het beruchte IKEA stapelbed. De sleutel zit ‘m in het gebruik van stichtingen die veelal in ons land geregistreerd staan. Wie in het register van de Kamer van Koophandel in ons land zoekt op inschrijvingen die aan het imperium van de familie Kamprad behoren, krijgt meer dan honderd resultaten. De hele wirwar aan bv’s en stichtingen is echter terug te brengen tot drie stammen.
De Ikea Group waarin zoon Jonas een sleutelpositie bekleed, de Inter Ikea Group waarover de jongste zoon Mathias de scepter zwaait en de Ikano Group met de oudste zoon Peter op een toppositie.
Stichting Ingka Foundation en Ikea Group
Vrijwel alle bedrijven die direct te maken hebben met het reilen en zeilen van de warenhuizen horen bij de Ikea Group. De eigenaar van deze stam binnen het Ikea rijk is de in ons land gevestigde Stichting Ingka Foundation. De pater familias Ingvar en zijn zoon Jonas Kamprad zitten beiden in het bestuur van de stichting. Uit gegevens van de Kamer van Koophandel blijkt dat er maar liefst 54 ondernemingen onder de stichting Ingka Foundation hangen.
Pikant detail is dat de stichting jarenlang tientallen miljoenen aan belasting bespaarde door zich als goed doel te registreren. Pas sinds 2009 heeft de stichting geen ANBI registratie meer.
In het jaarverslag van de Ikea Group, is de structuur als volgt weergegeven.
Bron: jaarverslag Ikea Group 2012
Direct onder de stichting Ingka Foundation hangt de Ingka Holding. Deze holding is eigenaar van 301 van de in totaal 338 Ikea warenhuizen ter wereld. Hiermee is Ingka Holding de grootste franchisenemer van de Ikea formule, die op haar beurt weer beheerd wordt binnen het Inter Ikea concern. Het illustreert hoe ingewikkeld het hele concern in elkaar zit.
De Inter Ikea Group
Alle bedrijven die te maken hebben met het concept en de merknaam zijn ondergebracht in de Inter Ikea Group met de jongste zoon van Ingvar, Mathias aan het roer. De uiteindelijke eigenaar van deze stam binnen het Ikea-rijk is de stichting Interogo. Deze stichting is gevestigd in belastingparadijs Liechtenstein. In de zogenoemde Beirat die de macht heeft over de stichting, zitten zowel Ingar Kamprad als zijn zoon Mathias.
Een overzicht van dit domein binnen het Ikea-mperium is hieronder te zien en komt van het jaarverslag van Inter Ikea Group.
Bron: annual report Inter Ikea Group
Al is dit deel van het Ikea-rijk niet in ons land geworteld, er zijn wel degelijk vertakkingen naar ons land via onder meer de vastgoedpoot Vastint en de franchise-onderneming Inter Ikea systems uit Delft.
Bankieren met Ikea via de Ikano Group
De oudste zoon van Ingvar Kamprad, Peter, zwaait de scepter over de derde stam binnen het imperium: de Ikano Group. Binnen deze groep zitten allerlei bedrijven die de familie gebruikt voor haar investeringsactiviteiten. Deze groep heeft ook een eigen bank in ons land geregistreerd staan: Ikano Bank.
Het is overigens een bijkantoor van de bank die onder de Groep in Luxemburg geregistreerd staat. Ikano Bank heeft geen Nederlandse bankvergunning. Dit betekent dat de bank niet onder ons depositogarantiestelsel valt. Deze groep bedrijven doet overigens meer dan alleen kredieten verlenen met zijn banken. De Ikano Group bezit een handjevol Ikea-warenhuizen in Azië en was in 2008 nog de eigenaar van 25 procent van de aandelen van het inmiddels in Nederland verdwenen woonwarenhuis Habitat.
Liefdadigheid?
Dat de familie Kamprad dol is op het gebruik van stichtingen blijkt wel uit het feit dat er naast de Ingka Foundation nog twee andere stichtingen van de familie in ons land geregistreerd staan. IMAS Asset Management Foundation. Hier worden onder meer dividenden die de Ingka Foundation opstrijkt naartoe gesluisd. Verder is er bar weinig bekend over deze stichting.
Tussen al die stichtingen en bv's hebben we één stichting kunnen gevonden die werkelijk een goed doel lijkt na te streven: de Stichting Ikea Foundation. Deze in ons land gevestigde stichting zet zich in voor kinderen die in armoede leven. Volgens de eigen website doneerde de stichting het afgelopen jaar 82 miljoen euro aan arme kinderen.
Lees ook
IKEA-oprichter Ingvar Kamprad (87) weg uit bestuur
Ikea-oprichter is rijkste Europeaan
Merk Ikea nu helemaal Nederlands
Ikea-baas: regeltjes frustreren groei nieuwe winkels
Ikea wil 100 budgethotels bouwen in Europa
Ikea start budgethotels met Marriott
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl