• Nederlandse natuurgebieden zijn kwetsbaarder dan gedacht en daarom moeten de stikstofnormen worden aangescherpt, blijkt uit een internationaal rapport.
  • Vooral in Gelderland voldoet de huidige norm niet, als de nieuwe eisen uit het rapport gaan gelden.
  • Boeren protesteren al tegen de huidige stikstofnormen. Stikstofbemiddelaar Johan Remkes heeft deze week juist afgesproken dat de minister samen met de sector gaat kijken naar een alternatief.
  • Lees ook: Zo werkt het als de staat boeren wil uitkopen – een gemiddeld varkensbedrijf kan ruim €700.000 opleveren

De Nederlandse natuur is nog gevoeliger voor stikstof dan gedacht en daarmee wordt het moeilijker voor het kabinet om de stikstofdoelen te halen. De huidige stikstofnormen moeten in tientallen gebieden strenger, terwijl boeren er al hevig tegen protesteren.

Dat blijkt uit een rapport van internationale wetenschappers dat deze maand verschijnt en waarvan de NOS de laatste voorlopige versie heeft besproken met juristen en ecologen.

In het rapport dat onder toezicht van de Verenigde Naties is verschenen, worden nieuwe grenzen gesteld. Het gaat om de zogenoemde kritische depositiewaarde (KDW) die aangeeft hoeveel stikstof een natuurgebied aankan voordat er schade wordt aangericht. Nederlandse boeren hebben al grote bezwaren tegen de huidige KDW, die wordt bepaald door ecologen in opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV).

Bronnen lieten de NOS weten dat de laatste voorlopige versie van het rapport inhoudelijk niet meer wordt gewijzigd. Daarmee zijn de gevolgen groot voor tientallen natuurgebieden waar de huidige stikstofnormen niet voldoen aan de nieuwe eisen uit het rapport.

De NOS vergeleek de nieuwe internationale eisen met de huidige KDW's in Nederland. Daaruit komt naar voren dat 25 tot 30 procent van de oppervlakte van de Nederlandse stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden niet binnen de nieuwe strengere bandbreedte valt, aldus de publieke omroep.

In bijna alle Nederlandse Natura 2000-gebieden ligt wel een stukje natuur waar hoogstwaarschijnlijk een lagere KDW voor gaat gelden en waar de stikstofnormen dus moeten worden aangescherpt.

De gebieden waar de natuur kwetsbaarder is dan tot nu toe gedacht en waar strengere normen moeten gelden, heeft de NOS aangegeven op een kaart. Daarop is te zien dat deze gebieden vooral in Gelderland liggen. Maar ook in onder meer Zeeland, Limburg, Drenthe en de kustgebieden zijn rode puntjes uitgedijd tot vlekken.

Stikstofnormen moeten vooral in Gelderland strenger

Gelderland telde in 2021 na Friesland en Overijssel de meeste rundveedieren. En na Noord-Brabant werden er ook de meeste varkens en kippen gehouden, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek.

Het ministerie van LNV heeft tegen de NOS gezegd dat het zo spoedig mogelijk in kaart gaat brengen wat de nieuwe eisen in het rapport betekenen voor de opgave om de stikstofuitstoot te reduceren.

Stikstofbemiddelaar Johan Remkes heeft deze week overlegd met boerenorganisaties waar onder meer het bezwaar van boeren tegen de KDW's werd besproken. Na afloop zei Remkes dat is afgesproken dat de minister met de sector gaat kijken of er "een vervangend systeem kan komen dat juridisch houdbaar is".

Het is nog onduidelijk wat er met deze afspraak gebeurt nu de KDW is aangescherpt. Tijdens het overleg stond het plan om de stikstofuitstoot te halveren voor 2030 niet ter discussie. Boeren willen dat de deadline verschoven wordt naar 2035.

Lees meer over de stikstofcrisis: