Een asteroïde die groot genoeg is om een stad plat te leggen, is onderweg naar de Aarde. Op dit moment is er een kans van 1,3 procent dat de gigantische ruimtesteen op 22 december 2023 de Aarde raakt. Dit liet de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA afgelopen dinsdag weten.

“Er is geen reden om in paniek te raken of je zorgen te maken over dit object”, zegt Davide Farnocchia van de NASA tegen Business Insider.

Wel brengt de asteroïde met de naam 2024 YR4 het grootste risico op een inslag met zich mee in de afgelopen twintig jaar. Daarom wordt er hard gewerkt aan plannen om de aarde te beschermen.

Wat is het risico?

Een telescoop in Chili ontdekte de asteroïde eind december vorig jaar. Destijds leek er nog weinig risico, maar data uit januari wezen anders uit. Het risico op een inslag steeg naar meer dan een procent. NASA schat de kans op een inslag in 2032 in op 1,3 procent.

Courtesy NASA/JPL-Caltech/CNEOS

Dat klinkt laag, maar een risico boven de 1 procent komt niet vaak voor. Dit is daarom voor astronomen een significante gebeurtenis. "Het betekent simpelweg dat we de ontwikkelingen goed in de gaten moeten houden en dat we alles moeten doen wat nodig is om de situatie beter te begrijpen", zegt Farnocchia.

Omdat het risico vrij hoog is, houden twee internationale werkgroepen van asteroïde-specialisten de situatie nauwlettend in de gaten: het International Asteroid Warning Network (IAWN), onder leiding van NASA, en de Space Mission Planning Advisory Group (SMPAG), onder leiding van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA.

NASA/Johns Hopkins APL/Jon Emmerich

De Europese groep komt volgende week bijeen in Wenen. Als het risico dan nog steeds hoger dan 1 procent is, gaat deze groep "mogelijk verschillende opties overwegen voor een missie met een ruimtevaartuig", schreef de ESA woensdag.

Courtesy NASA/Catalina Sky Survey/ Seaman et al

De laatste keer dat de aarde een significant risico liep om getroffen te worden, was toen asteroïde Apophiss in 2024 werd ontdekt. Deze had aanvankelijk een kans van 3 procent om op onze planeet te eindigen, maar dit risico bleek volledig te verdwijnen naarmate er meer data verzameld werd.

Dit is ook wat NASA voor 2024 YR4 verwacht. De astrologen denken dat ze in april de kans op een eventuele inslag kunnen uitsluiten.

April is hierbij een harde deadline, want na die maand raakt de asteroïde uit het zicht van telescopen. Pas in 2028 komt hij weer in beeld.

Als het risico in april nog steeds boven de 1 procent is, lijkt het erop dat de ruimtevaartorganisaties over de hele wereld plannen gaan maken voor een missie om de asteroïde uit zijn baan te duwen.

Hoe groot is asteroïde 2024 YR4?

Asteroïde 2024 YR4 is tussen de 40 en 100 meter breed. Dat betekent dat hij niet groot genoeg is om een risico voor de hele wereld te zijn.

Hoogleraar Richard Binzel van de Amerikaanse universiteit MIT zegt tegen Business Insider dat als het object de aarde raakt, het vergelijkbaar is met het Tunguska-event dat in 1908 in Siberië plaatsvond. Destijds ontplofte een asteroïde of een komeet toen deze door onze atmosfeer raasde.

De vuurbal die daarop volgde, legde meer dan 200.000 hectare bos plat. Dat is ruwweg tien keer de oppervlakte van Amsterdam.

Photo12/Universal Images Group via Getty Images

Het is nog te vroeg om te bepalen waar 2024 YR4 zou kunnen inslaan. Wel weten we dat de ruimtesteen niet groot genoeg is om de hele mensheid uit te roeien. Op basis van zijn afmetingen krijgt de astoroïde op de schaal van Torino, die van 1 tot 10 loopt en geldt als een risicobepaling van een potentiële inslag, het cijfer 3.

"De kansen zijn vrij gunstig", zegt Binzel die de Torino-schaal ontwikkelde. Hij verwacht in de toekomst meer van dit soort gebeurtenissen, omdat "we steeds vaker dit soort objecten tegenkomen."

Hoe kan NASA een asteroïde uit zijn baan duwen?

De NASA heeft al eerder geprobeerd om een gevaarlijke asteroïde van richting te laten veranderen. De ruimtevaartorganisatie deed dit met de DART-missie die in 2022 werd uitgevoerd. Hierbij liet de NASA een ruimtevaartuig op een asteroïde inslaan, waardoor deze van richting veranderde.

De test leverde bewijs dat een dergelijke aanpak kan werken.

NASA Live

Binzel denkt dat acht jaar voldoende is om een grootschaligere missie op te tuigen om de 2024 YR4 van richting te doen veranderen, mits nodig. Gelet op het formaat van de asteroïde verwacht hij dat er niet heel veel kracht voor nodig is.

Mocht het toch niet lukken om de steen een andere kant uit te sturen, dan is het ook nog een optie om op de locatie van de inslag mensen evacueren. Maar zelfs dat is wellicht niet nodig.

Farnocchia van de NASA geeft hierbij aan dat het belangrijk is om te weten dat de aarde voor het grootste gedeelte uit oceaan en onbewoonde grond bestaat. "het is echter nog te vroeg om het over dat soort scenario's te hebben. We hebben nu nog voldoende tijd", zegt hij. "De prioriteit is om meer observaties te doen en beter te begrijpen hoe de situatie er werkelijk voorstaat."

LEES OOK: Dit is het verschil tussen beelden die ruimtetelescoop James Webb kan maken, vergeleken met de plaatjes van voorganger Hubble