OPINIE – Kun je het moreel nog verantwoorden om kinderen te krijgen, in een wereld die kennelijk op weg is naar de verdoemenis vanwege door de mens veroorzaakte klimaatverandering? Een lezer stelde die vraag aan “The Ethicist”, een filosoof die schrijft voor The New York Times.

Filosoof Kwame Anthony Appiah kwam met een lang, weloverwogen antwoord op deze vraag, dat kort gezegd luidt: ja! En daar ben ik het helemaal mee eens.

Nieuwsconsumenten worden vandaag de dag om de haverklap bestookt met alarmerende berichten — ook van publicaties als Insider en The New York Times — die de indruk kunnen wekken dat het leven op aarde vandaag de dag onzekerder en gevaarlijker is dan ooit. Dan kan ook de gedachte opduiken dat het egoïstisch of onverantwoordelijk is om nog kinderen op de wereld te brengen.

Maar dat is niet zo! Het leven is een onwaarschijnlijk spectaculaire gift, waar of wanneer dan ook.

Bovendien, ondanks alarmerende zaken als klimaatverandering gaat het momenteel in algemene zin niet bergafwaarts met de mensheid.

Sterker nog, op grond van veel maatstaven voor de kwaliteit van het menselijk leven, gaat het steeds beter. Of je nu kijkt naar de ontwikkeling van de levensverwachting, gemiddelde inkomens, gezondheid, doden door geweld, de stand van de medische wetenschap, sociaal bewustzijn, enzovoorts, enzovoorts. (toegegeven: de kwaliteit van het leven van dieren en planten is een ander verhaal).

Een behoorlijk compleet overzicht van belangrijke trends rond de kwaliteit van het menselijk leven is te vinden in het boek The Better Angels of our Nature van Harvard-hoogleraar Steven Pinker. Maar als je directer bewijs zoekt, dan geeft de onderstaande grafiek van "Our World In Data" een aardige samenvatting.

In de afgelopen 200 jaar is het percentage van de wereldbevolking dat in extreme armoede leeft gedaald van 76 procent naar 10 procent.

Foto: Our World In Data

Natuurlijk kun je stellen dat 10 procent van de wereldbevolking die in extreme armoede leeft, nog steeds veel te veel is. En ja: de aarde warmte op.

Ook gaan er nog veel te veel mensen om vele redenen voortijdig dood en er zijn te veel ziekten die grote groepen mensen onnodig raken. Er is nog veel te doen bij de verbetering van onderwijs en rechtssystemen, en de maatschappij is nog altijd doordesemd van ongelijkheid en oneerlijkheid. De oceanen zitten vol plastic, terwijl tropische regenwouden en vele diersoorten zwaar worden bedreigd.

Kort gezegd: er zijn genoeg problemen die om een oplossing vragen. Maar het punt is: die zijn er altijd geweest en zullen er waarschijnlijk altijd zijn.

Toen mijn ouders in de jaren 1960 besloten om mij op de wereld te zetten, werd er volop gediscussieerd over de mogelijkheid van een nucleair Armageddon (afhankelijk van hoe je ernaar kijkt, een dreiging die nog groter is dan klimaatverandering). Een atoomoorlog is nog steeds een risico. Maar de mensheid is er al ruim een halve eeuw in geslaagd om dit gevaar af te wenden en hopelijk lukt dat ons ook in de toekomst.

In de jaren 1960 hadden sigaretten, drank, auto's, vliegtuigen, medicijnen en andere producten op grote schaal dodelijke consequenties, of bedreigden ze op z'n minst de kwaliteit van het mensenlevens en het milieu. Intussen zijn veel productieprocessen een stuk veiliger geworden en is ons gedrag op veel punten veranderd (toen ik klein was, werd het als volstrekt normaal beschouwd dat ouders hun kinderen in een auto zonder veiligheidsgordel vervoerden).

Op individueel niveau brengt het leven voor velen vaak ongekende porties tragiek mee. En toch ben ik dankbaar dat mijn ouders hun existentiële zorgen hebben getemd en besloten mij op de wereld te zetten. Hoe zou je niet dankbaar kunnen zijn?

Mijn advies aan potentiële ouders is dan ook: laat je niet afschrikken om kinderen te krijgen. Het leven is een gift. Als je kinderen lang genoeg leven, zullen ze je dankbaar zijn.

Bovendien: als je tot degenen hoort die zich de vraag uit het begin van dit artikel stellen, dan betekent dat waarschijnlijk dat je iemand bent die om anderen en de wereld in bredere zin geeft. De kans is dan waarschijnlijk groter, dat je een zekere mate van bedachtzaamheid en enig verantwoordelijkheidsgevoel doorgeeft aan je kinderen. Zulke mensen heeft de wereld hard nodig!

LEES OOK: Als opwarming aarde beperkt blijft tot 1,5 graden, scheelt dat 1,5 miljard mensen blootstelling aan extreme hitte