Rentes in Zuid-Europa zijn fors gedaald en dat helpt het economische herstel. Voor aandelenbeleggers zijn er dan ook kansen in het Zuiden, signaleert Michael Nabarro.
Sinds begin dit jaar worden aandelenmarkten getrakteerd op flinke koersschommelingen. Vooral de tegenvallende economische cijfers in China, streng winterweer in de VS, onrust in Oekraïne en de afbouw van de monetaire stimulans in de VS zorgen voor onrust en nervositeit onder beleggers.
Het gevolg is dat de meeste aandelenindices (in euro’s), zowel in Europa als de VS sinds de start van het jaar nog niet veel hebben gepresteerd. Beleggers in opkomende markten hebben het nog moeilijker. Met name de recente ontwikkelingen in China en Oekraïne doen de gerelateerde aandelenindices geen goed. Tevens komt Japan, in tegenstelling tot vorig jaar, slecht uit de startblokken.
Waar liggen de kansen in Europa?
In deze bijdrage leg ik de nadruk op de ontwikkelingen in Europa. Waar liggen de kansen en bedreigingen? Natuurlijk wordt dit in deze column vooral bekeken gekeken door de bril van een technisch analist.
Het zal weinigen zijn ontgaan dat de verschillen tussen Noord- en Zuid Europa groot zijn. Sinds het uitbreken van de eurocrisis, vielen de grootste klappen in het zuiden. Beleggers deden massaal aandelen en obligaties uit de zuidelijke landen van de hand. Tegelijk nam de vraag naar obligaties en aandelen uit onder andere Duitsland aanzienlijk toe.
Gedurende 2012 liep de Duitse hoofdindex voor aandelen op richting de toenmalige recordstanden van rond de 8.000 punten. In Spanje daarentegen werd het laagste niveau sinds de financiële crisis uit 2008 genoteerd.
Hetzelfde fenomeen was zichtbaar op de rentemarkten. De rente in Duitsland zakte naar 1,12 procent en in bijvoorbeeld Spanje steeg de rente naar 7,75 procent. Tussen 2009 en 2012 was er een sterke, negatieve correlatie tussen de meeste landen uit het zuiden en het noorden.
Maar na stevig ingrijpen door de Europese Centrale Bank (ECB) in 2012 is de rust wedergekeerd en worden de verschillen weer snel kleiner.
Europa herstelt
Economen zijn hun groeiprognoses voor de eurozone aan het verhogen. Landen in de Europese periferie, met name Spanje, Portugal en Ierland, hebben hun concurrentiepositie verbeterd en hervormingen doorgevoerd. Dit komt het vertrouwen in en de groei van deze economieën sterk ten goede.
Deze ontwikkeling wordt versterkt door lagere rentes op de kapitaalmarkt. Bovendien zijn overheden minder ingrijpend aan het bezuinigen en begint de financiële situatie in de eurozone te normaliseren; dit maakt de weg vrij voor een sterker economisch herstel in de regio.
Aandelen en rentes
Hieronder belicht ik een drietal aandelengrafieken en een tweetal rentegrafieken. Daaruit zal blijken dat de aandelenindices en obligatiemarkten uit het zuiden van Europa flink zijn hersteld en waarschijnlijk verder zullen herstellen.
Ook laat ik zien dat de langeretermijntrends een gunstig beleggersklimaat in heel Europa signaleren. Voor obligatiebeleggers lijkt er op de korte termijn nog wel wat te halen, maar op de langere termijn lijken aandelen betere vooruitzichten te hebben dan (veilige) obligaties. Ik gebruik langetermijnweekgrafieken om de enorme koerssprongen in perspectief te zetten.
Europese aandelen: Stoxx 600
De breed gemeten Stoxx 600-Index laat sinds 2009 een sterk herstel zien (deze index laat een nagenoeg gelijk verloop met de AEX zien). In 2011 liepen de gemoederen in Zuid-Europa hoog op en moest de index nog wel een flinke stap terug doen. Hoewel de koersuitslagen af en toe fors zijn, is er wel sinds 2011 een mooi proces van hogere toppen en bodems waarneembaar.
(klik op grafiek voor uitvergroting)
Vanuit technische optiek lijken in eerste instantie verdere koersstijgingen richting de 350 punten waarschijnlijk. Boven dit niveau komen zelfs de recordstanden op circa 400 punten in beeld. Hoewel er altijd correcties kunnen plaatsvinden, blijft het langetermijnbeeld positief zolang de 275 punten intact is.
Onder dit niveau zal het lange termijn beeld verslechteren. Voor beleggers met een kortere horizon is de 308-310 zone een belangrijke steunzone. Kortom, kopen op dips zolang de genoemde steunzones intact zijn en bij de 350 punten even vinger aan de pols.
Duitsland: DAX-Index
De ontwikkeling van de DAX (herbeleggingsindex) sinds de crisis is bijzonder imposant. Met name de stijging sinds 2011 is fenomenaal. De index verpletterde in 2013 de oude records.
(klik op de grafiek voor uitvergroting)
Het is bij deze index nu wel even oppassen. Hoewel de trend opwaarts gericht is, zien we wel wat vermoeidheidsverschijnselen. Of deze van voorbijgaande aard of structureel zijn, is vanuit technische optiek nu nog niet te zeggen. Wat we wel zien is dat de bedrijven in deze index per saldo nog nooit zoveel winst hebben gemaakt en dat de waarderingen niet overdreven zijn.
Op de korte termijn is 8900-9000 een belangrijke steunzone. Zolang de koersen hierboven blijven, zijn de pijlen opwaarts gericht en lijken nieuwe recordstanden waarschijnlijk.
Echter, indien deze steunzone sneuvelt lijkt een diepere correctie waarschijnlijk. Hoewel een correctie van meer dan 10 procent niet is uitgesloten (zeker niet na de enorme stijgingen), biedt dat voor langeretermijnbeleggers uitstekende aankoopmomenten. Indien de index onder de oude record van 8.000 punten zakt zal het langeretermijnbeeld verslechteren. Kortom: langetermijnbeeld positief, maar hou wel de steunzone 8.900-9.000 goed in de gaten. Bij nieuwe recordstanden kan selectief op de opwaartse trend worden meegesprongen.
Spaanse aandelen: IBEX
De Spaanse index laat een heel ander koersverloop zien dan de twee eerder genoemde indices. Hier is duidelijk te zien dat deze index vanaf eind 2009 verder wegzakte om pas in 2012 een bodem te plaatsen. Echter, eind 2012 werd de negatieve trendlijn opwaarts doorbroken en medio 2013 is het proces van lagere toppen geneutraliseerd.
(klik op grafiek voor uitvergroting)
Op dit moment is er sprake van een stijgende trendfase en lijken hogere koersen waarschijnlijk. Er liggen nog wel wat hordes op de weg. Weerstand mag er verwacht worden op respectievelijk 10.500 en 11.000 punten. Daarboven komt 12.000 in beeld. Kortom, zolang het huidige proces van hogere bodems en toppen intact is en de koers boven de grofweg 8.800 punten blijft, blijven koopposities gerechtvaardigd.
Duitse rente
De Duitse rente is al sinds de jaren 1980 aan het dalen. Echter, gedurende de crisis van 2008 kwam er een versnelling neerwaarts als gevolg van het stimulerende beleid van de ECB en de vlucht naar kwaliteit. We zien dat er de afgelopen twee jaar een stabilisatie plaatsvindt tussen de grofweg 1,12 en 2 procent. De ECB hint nog op een langere tijd van lage rente en misschien zelfs nog op een lagere niveau.
(klik op grafiek voor uitvergroting)
Uiteindelijk verwacht ik wel dat de koers weer boven de 2 procent zal uitkomen, maar niet op de korte termijn. De huidige lage rente steunt door het gebrek aan aantrekkelijke alternatieven mede de aandelenmarkten. Immers, de lage rente compenseert amper voor de inflatie en mogelijke belastingen.
Bovendien: als de rente gaat oplopen, zullen obligaties dalen en lijken aandelen in eerste instantie het beste alternatief. Kortom, op de korte termijn lijken de koersen zich op een laag niveau genesteld te hebben en zullen deze lage obligatierendementen weinig beleggers bekoren. Op de langere termijn zijn hogere rentestanden waarschijnlijk en is het oppassen voor de obligatiebeleggers.
Spaanse rente
Net als bij aandelen laat ook de rente een heel ander koersverloop zien dan de buren uit het noorden. De Spaanse 10-jaarsrente kwam sinds het dieptepunt in 2005 op 3 procent in een opwaartse trend terecht. Gedurende de 2008 en eind 2010 maakte de rente flinke sprongen maar bewoog per saldo niet veel. Echter, eind 2010 sloeg de vlam in de pan en in 2012 werd maar liefst een hoogtepunt op 7,75% behaalt (dieptepunt aandelenmarkt).
Na de ingrepen van de ECB herstelde het vertrouwen en was het een bijzonder gunstig klimaat voor obligatiebeleggers. De angst van het opbreken van de Eurozone ebde weg en zowel de obligatie- als aandelenmarkten konden aan een herstelbeweging beginnen. Recentelijk is de rente zelfs verder weggezakt en de trend is onmiskenbaar negatief. Of de rente ook onder 3 procent zal zakken is moeilijk in te schatten, maar zolang het rustig blijft in het zuiden lijken mogelijke stijgingen ver weg. Deze trend werkt vooralsnog ondersteunend voor de aandelenmarkten.
Verschillen Noord en Zuid nemen af
Toen de financiële crisis in 2008 uitbrak, liepen de verschillen tussen Noord en Zuid in Europa aanvankelijk flink op. Echter, vanaf 2012 zijn deze verschillen steeds kleiner geworden. Het economisch herstel kan verder doorzetten zolang de ECB de rust kan bewaren en de angst voor escalatie zoals in 2012 op de achtergrond blijft. In dit geval is er geen reden om aan te nemen dat de huidige trends op de korte termijn zullen veranderen.
Aandelenklimaat positief in Europa
De huidige trends in Europa signaleren een gunstig aandelenklimaat. Lage rente, lage inflatie en lichte economische groei. De trends van de breed gemeten indices zijn opwaarts gericht en sinds 2012 is ook het tij in Zuid-Europa gedraaid. Ik zou na de enorme koerssprongen wel voorzichtiger zijn in Duitsland. Zuid-Europa en de overige landen lijken meer koerspotentieel te hebben.
Langeretermijnvooruitzichten voor obligatiebeleggers zwak
Voor de obligatiebeleggers lijken er op de korte termijn vooralsnog geen zorgen. Alleen, met name in Duitsland, stabiliseert de rente op een onaantrekkelijk laag niveau.
In het zuiden lijken de obligaties op de korte termijn wat meer potentieel te hebben. Hoewel op de korte termijn de kansen op een renteverhoging klein zijn, is het wel belangrijk om er rekening mee te houden dat op de langere termijn de kans op hogere inflatie en hogere rentes toeneemt. Dan is het voor de obligatiebelegger oppassen!
Michael Nabarro is Investment Manager Private Trading bij ABN Amro MeesPierson Private Banking . Michael’s financiële carrière begon in 1989 en sindsdien is hij actief betrokken bij het adviseren van particuliere en professionele relaties, voornamelijk partijen met een actieve beleggingsstijl. Zijn columns zijn niet bedoeld als individueel advies tot het doen van beleggingen. Voor meer informatie zie: Technische Analyse bij ABN Amro.
Lees ook
Koffie duurder? Beleg in landbouw of word boer
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl