- Facebook-moederbedrijf Meta krijgt een boete van liefst 1,3 miljard dollar opgelegd van Europese toezichthouders.
- Het bedrijf zou gegevens van gebruikers naar de Verenigde Staten hebben doorgespeeld.
- Nooit eerder was de straf zo hoog, aldus de toezichthouders. Meta gaat in beroep.
- Lees ook: Meta start met 2e ontslagronde van 10.000 werknemers
Europese privacytoezichthouders hebben Meta Platforms een recordboete opgelegd van 1,3 miljard dollar, omgerekend 1,2 miljard euro. Het moederbedrijf van Facebook zou gegevens van gebruikers hebben doorgestuurd naar de Verenigde Staten, zonder te verzekeren dat hun privacy daar gewaarborgd zou zijn. Meta heeft opdracht gekregen daar een eind aan te maken.
Meta en dochters als Facebook, Instagram en Whatsapp kregen eerder al Europese boetes van honderden miljoenen euro’s voor privacyschendingen. Maar nooit eerder was de straf zo hoog, stellen de Europese toezichthouders, verenigd in het Europees Comité voor Gegevensbescherming (EDPB).
De privacywaakhonden vrezen dat de Amerikaanse overheid zich toegang verschaft tot gegevens van Europeanen. Die informatie kan vervolgens worden overgebracht naar de VS, waar inlichtingendiensten aan minder strenge privacyregels gebonden zijn dan Europese.
De EU, de VS en Amerikaanse internetbedrijven touwtrekken al langer over de overdracht van Europese gebruikersgegevens. De Europese rechter zette in 2020 een streep door daarover gemaakte afspraken. Ook de modelcontracten die Meta met de EU heeft gesloten om toch data te kunnen overbrengen beschermen gebruikers niet genoeg, vindt het EDPB. Voor oktober moet dat zijn rechtgezet.
Meta kreeg al eerder privacyboetes
Omdat Meta zijn Europese hoofdkantoor in Ierland heeft, legt de Ierse toezichthouder de boete op. Begin dit jaar kreeg Meta al een boete van 390 miljoen euro opgelegd van de Ierse privacytoezichthouder Data Privacy Commissioner (DPC).
Meta kreeg die straf voor de manier waarop gebruikersgegevens worden gebruikt voor gepersonaliseerde advertenties. Dat was niet de eerste boete. Zo legde de DPC in september Meta-dochter Instagram nog een boete op van 405 miljoen euro en in november was al sprake van een boete van 265 miljoen euro voor Meta.
Het bedrijf schikte afgelopen najaar voor 725 miljoen dollar in een rechtszaak waarin werd beweerd dat Facebook illegaal gegevens van gebruikers deelde met onderzoeksbureau Cambridge Analytica.
De EU, de VS en Amerikaanse internetbedrijven touwtrekken al langer over de overdracht van Europese gebruikersgegevens. De Europese rechter zette in 2020 een streep door daarover gemaakte afspraken. Ook de modelcontracten die Meta met de EU heeft gesloten om toch data te kunnen overbrengen beschermen gebruikers niet genoeg, vindt het EDPB. Vóór medio oktober moet dat zijn rechtgezet.
Internetbedrijven overwegen EU te verlaten
De VS en de EU werken naarstig aan nieuwe afspraken waarmee de toezichthouders wél zouden kunnen instemmen. Als dat niet lukt, denken sommige grote internetbedrijven erover uit Europa te vertrekken, hebben ze al meermaals gedreigd.
De straf van 1,3 miljard dollar wordt opgelegd door de Ierse privacywaakhond omdat het Europese hoofdkantoor van Meta in Ierland is gevestigd.
Meta gaat in beroep tegen de "onnodige" boete. "De mogelijkheid om gegevens over de grenzen heen over te dragen is van fundamenteel belang voor de werking van het wereldwijde open internet", aldus het bedrijf. Meta benadrukt dat Facebook niet per direct stopgezet wordt in Europa. "Onze prioriteit is ervoor te zorgen dat onze gebruikers, adverteerders, klanten en partners van Facebook kunnen blijven genieten terwijl hun gegevens veilig zijn."
Consumentenbond spreekt van 'klinkende overwinning'
De recordboete voor Facebook-moeder Meta Platforms "is het bewijs dat het net zich sluit rond de populaire netwerksite". Dat stellen de Consumentenbond en Data Privacy Stichting (DPS) in een reactie. Die organisaties voerden eerder met succes een rechtszaak tegen Facebook over de bescherming van privacyrechten.
"Na de klinkende overwinning in onze eigen rechtszaak tegen Facebook is dit opnieuw een belangrijke slag voor consumenten", zegt directeur van de Consumentenbond Sandra Molenaar. "Het bedrag doet recht aan de overtreding die Facebook heeft begaan. De rechten van miljoenen consumenten zijn met voeten getreden. Daar hoort een afschrikwekkend bedrag bij. En dat is deze boete."
Dick Bouma, voorzitter van de DPS, sluit zich daarbij aan. "Facebook staat niet boven de wet en moet zich net als iedereen aan de regels houden", aldus Bouma. "Het is hoog tijd dat Facebook tot de orde wordt geroepen, stopt met het schenden van consumentenrechten en consumenten gaat compenseren."
De eerder gewonnen rechtszaak door de Consumentenbond en DPS tegen Facebook maakte volgens de organisaties de weg vrij voor schadevergoedingen voor consumenten. Volgens de Consumentenbond hebben zich hiervoor al ruim 230.000 mensen aangemeld. Volgens Molenaar is de boete dan ook een "belangrijke steun in de rug voor consumenten die meedoen aan onze claim tegen Facebook".