De liquiditeit van melkveebedrijven is in het derde kwartaal van 2019 met ongeveer 13.000 euro verslechterd. Daardoor staan melkveeboeren gemiddeld 15.300 euro rood op hun rekening-courant bij de bank.
Dat blijkt uit de liquiditeitsmonitor van Wageningen University & Research waar ABN Amro maandag over bericht.
Nederlandse melkveehouders zitten in een moeilijke periode. Daar waar de melkprijs daalde, werd de prijs van voer juist hoger. En droogte speelde de boeren ook parten. In de liquiditeitsmonitor komen drie trends naar voren.
Boterprijs flink ingezakt
Voor veel zuivelproducten wordt nu minder betaald. Zo lagen boterprijzen in oktober 16 procent onder het niveau van eind 2018. De gemiddelde boterprijs is dit jaar 22 procent lager dan in 2018.
De melkprijs is in het derde kwartaal van dit jaar met bijna 4 procent gedaald vergeleken met het eerste kwartaal.
Met de melkpoederprijzen gaat het iets beter. Hoewel er door het jaar heen aardig wat schommelingen zijn, liggen melkpoederprijzen begin oktober ruim 9 procent boven het gemiddelde van 2018.
Droogte leidt tot extra kosten voor beregening
Veel boeren hebben dit jaar extra kosten moeten maken voor beregening. Het was de tweede droge zomer op rij. Aan de eerste droge zomer ging een natte winter vooraf. Voor de tweede droge zomer was er een relatief droge winter.
In droge perioden is grondwater de enige beschikbare waterbron. Dat is dan niet alleen voor de beregening van gewassen, maar ook voor drinkwater. Het beregenen van land met oppervlaktewater was in de zomer niet overal in Nederland toegestaan. Vooral in het zuiden en oosten van het land waren er onttrekkingsverboden voor verschillende periodes.
De discussie over het gebruik van grondwater wordt steeds harder. Zo wordt door natuurorganisaties steeds vaker naar de landbouw gewezen als de grote onttrekker van grondwatervoorraden.
In principe mag een grondwaterpomp altijd worden geplaatst, mits dit is gemeld bij het betreffende waterschap. Boeren mogen echt geen grondwater gebruiken in de buurt van kwetsbare gebieden om te sproeien.
Duurder voer
De droogte heeft bij de meeste melkveebedrijven nog niet geleid tot extra ruw- en krachtvoeraankopen, maar dat gaat snel veranderen. Het voorjaar ging vroeg van start met een ruime grasproductie en dat betekende dat er geen extra voer nodig was.
De komende maanden zullen melkveehouders echter ruwvoer moeten inkopen. Deze uitgaven zullen hoger uitvallen dan gemiddeld. Door de droge zomer is namelijk meer volume nodig.
Ook ligt de maisprijs dit jaar hoger dan gemiddeld. Uit voorlopige landbouwcijfers blijkt dat er ruim 18.000 hectare minder snijmais is verbouwd, een daling van 9 procent. Ook is er minder grasland beschikbaar, dat is met ruim 3.000 hectare gedaald (-0,4 procent).
En dan is er nog het stikstofdossier
De stemming in de melkveesector is sowieso gedrukt, constateert directeur Agrarische Bedrijven Pierre Berntsen van ABN Amro. Nadat er eerder enige rust was gekomen in de fosfaatvraagstukken, veroorzaakt het stikstofdossier grote onzekerheid bij ondernemers.
Onder druk van actievoerende boeren besloot de zuivelindustrie afgelopen vrijdag een plan voor het verminderen van de stikstofuitstoot in te trekken. "Er is duidelijk geen draagvlak", lieten zuivelbedrijven FrieslandCampina, NZO en ZuivelNL weten.
De boeren vreesden dat ze door het plan verplicht zouden worden nieuwe vergunningen aan te vragen voor stalvoorzieningen. Dit zou ten koste gaan van de latente ruimte van de stallen. Latente ruimte is het verschil tussen het aantal dieren dat werkelijk op stal staat en het aantal dieren waarvoor een vergunning is gekregen.
Veel boeren hebben een vergunning om meer koeien te houden dan ze nu hebben, dit om in de toekomst uit te kunnen breiden.
Ook de komende tijd is er nog veel onzekerheid bij de boeren. Het kabinet en de provincies nemen tot 1 december de tijd om het stikstofbeleid juridisch op orde te krijgen. Daarmee zou op korte termijn weer vergunningen verstrekt kunnen worden.