Veel animo lijkt er voor een debat over de toekomst van de EU niet te zijn,
gezien de afwijzing van een ,,structuurdiscussie’’ door premier Mark Rutte.
De tegenstellingen tussen noordelijke en zuidelijke landen binnen Europa
wordt bovendien scherper. Hoe ver gaat de solidariteit?

De nood is aan de man: de schuldencrisis is nog steeds niet getemd en lijkt
verder om zich heen te grijpen. Deze week vroeg Cyprus als vijfde euroland
om financiële steun om zijn bankensector te versterken. De rentes die landen
als Spanje en Italië betalen op leningen, blijven hoog en Griekenland lijkt
alsnog te bezwijken.

,,Deze crisis is de grootste dreiging voor alles wat we door Europese
samenwerking in de afgelopen 60 jaar hebben bereikt’’, zei José Manuel
Barroso, voorzitter van de Europese Commissie, met overslaande stem eerder
deze week. Europa moet dan ook ,,een grote sprong voorwaarts’’ maken om dit
in de toekomst te voorkomen. Stilstaan is geen optie, aldus Barroso.

Vier bouwstenen

Uit Brussel is een ambitieus voorstel gekomen met vier bouwstenen voor een
versterkte Economische en Monetaire Unie. Europa zou volgens deze plannen
een dominantere rol moeten krijgen, onder meer op het gebied van
begrotingscontrole. Een ander heikel punt is het voorstel om op termijn
zogeheten euro-obligaties uit te schrijven, om zo gezamenlijk schulden te
financieren in plaats van door de lidstaten individueel.

Voor een deel van de plannen is een tijdrovende wijziging van het Europees
Verdrag nodig. Wellicht dat de leiders het nu al wel eens worden over
gecentraliseerd toezicht op banken. Dit zou direct ingevoerd kunnen worden.
Banken liggen volgens velen aan de basis van de huidige crisis en zouden
daarom hard aangepakt moeten worden. Belastingbetalers zouden niet meer
moeten opdraaien voor de problemen van banken.

Merkel

Nederland temperde de verwachtingen over de top al. Het proces in Europa
verloopt eerder stapsgewijs dan met een grote klap. Ook de Duitse
bondskanselier Angela Merkel, die fel gekant is tegen bijvoorbeeld
euro-obligaties, waarschuwde voor te hoge verwachtingen.

Daartegenover staan uitspraken uit Rome en Madrid. Deze landen willen
concretere maatregelen. Zo zouden Europese noodfondsen ingezet moeten worden
voor het opkopen van obligaties van landen die onder druk staan van de
markten, zoals Spanje en Italië. De Italiaanse premier Mario Monti
verklaarde al bereid te zijn desnoods tot zondagavond door te vergaderen als
dat nodig mocht zijn om tot afspraken te komen.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl