VNO-NCW voorman Bernard Wientjes roept het kabinet op om de staatsbanken snel te verkopen. Dan stroomt er geld de schatkist in en hoeven we niet nog eens zes miljard te bezuinigen in 2014. Maar slinks de begroting oppoetsen kan veel slimmer. Z24’s Mathijs Bouman doet een voorzet.

De achterban van Wientjes is bezuinigingsmoe. Met lege winkelstraten en overvolle magazijnen is het niet leuk ondernemen. Dus na vijf jaar van zuinigheid moet de werkgeversvoorzitter maar eens gaan lobbyen voor een hoger, in plaats van een lager  begrotingstekort.

Het draaien gaat hem niet makkelijk af. Wientjes spaart de kool en de geit door te opteren voor een sluitende begroting zonder extra lastenverzwaring en bezuinigingen.

Verkoop het tafelzilver, zei Wientjes donderdag in de Volkskrant. Privatiseer de Gasunie en verpats ABN Amro, ASR en SNS. Miljarden stromen de schatkist in en Jeroen Dijsselbloem kan de economie stimuleren in plaats van kapot bezuinigen.

Zuurpruimen

Natuurlijk waren er meteen weer ongezellige zuurpruimen die het plan afwezen. Het tekort van zes miljard is structureel en komt dus ieder jaar terug, daar doe je met een eenmalige meevaller niet zoveel aan. Z24’s Jeroen de Boer rekende voor dat Wientjes’ plan het begrotingstekort structureel slechts met maximaal 100 miljoen euro zal verminderen.

Hij heeft ongetwijfeld gelijk. Wientjes krijgt een onvoldoende voor doorrekenen. Maar ik geef hem een dikke acht voor kortzichtige originaliteit. Waarom bezuinigen en lasten verzwaren, als we met een beetje slinkse slimmigheid de begroting op kunnen kloppen? Versla het CPB, zei Rutte. Wientjes maakt daarvan: versla Olli Rehn!

Niet door de staatsbanken te verkopen, want wie wil er nou investeren in een bank? Maar er kan zoveel meer. Hier vier andere, even briljante als kortzichtige manieren om de begroting te repareren. Vier keer Wientjes voor gevorderden.

1. Doe als de Italianen

In Rome snapten ze het vijftien jaar geleden al. Daar ging het begrotingstekort in enkele jaren tijd van ruim zeven naar minder dan drie procent, zonder hogere belastingen en lagere uitgaven. De truc? Haal inkomsten naar voren. De Italianen verkochten alles wat een toekomstige stroom van inkomsten levert. Zelfs moeilijk inbare belastingschulden werden aan de hoogste bieder verkocht.

Nederland zou bijvoorbeeld de staatsloterij kunnen veilen: laat een marktpartij betalen voor het recht op tien jaar loterij-opbrengst. Dat is niet per se goed voor de balans van de overheid (maar daar kijkt toch niemand naar), wel goed voor het kasboek.

Ook andere inkomstenstromen zijn te ‘securitiseren’. Verkoop toekomstige gasinkomsten, havengelden, hondenbelasting en wat je verder maar kunt bedenken. Het geld stroomt (even) binnen.

 2. Doe als de Grieken

Bel met Goldman Sachs in New York en vraag om de ‘Griekse behandeling’. Niet bang zijn, het doet geen pijn. De vriendelijke bankiers zullen een mooi pakketje ‘cross-currency swaps’ voor je samenstellen. Dat zijn financiële producten waarmee staatsobligaties in verschillende valuta (zeg: euro en dollar), op verschillende momenten geruild worden.

De truc is om dat op basis van fictieve wisselkoersen te doen, die eerst kunstmatig hoog, en later kunstmatig laag zijn. Eerst betaalt Goldman Sachs teveel, later de schatkist. De swap is de facto een lening van Goldman Sachs, maar komt zo niet in de boeken terecht. Zo deden de Grieken het in de aanloop naar hun toetreding tot de eurozone in 2002.

Dit soort derivaten zijn mooie uitvindingen: eerst maakt de minister van Financiën flinke winst om de swap, later fors verlies. Maar later zijn we allemaal dood, dus wat kan dat schelen? Met de tijdelijke winst kun je nu leuk het tekort dempen.

 3. Doe inkopen in 2013

In 2014 moet het begrotingstekort van Olli Rehn onder de drie procent. Maar voor 2013 heeft Dijsselbloem dispensatie gekregen. Dit jaar mogen we er overheen. Maak daar gebruik van! Geef in 2013 zoveel mogelijk uit, zodat we in 2014 zuinig aan kunnen doen.

Sla nu voor twee jaar pennen, gummen en ruggenkrabbers in voor de ambtenaren. Dan kun je daar in 2014 maar liefst honderd procent op bezuinigen. Koop in 2013 alle bouwmaterialen die Rijkswaterstaat in 2014 denkt nodig te hebben. Geef alle rijksauto’s voor het eind van het jaar hun grote beurt.

Of nog een stapje slinkser: geef alle ambtenaren en uitkeringstrekkers op in december een flinke  kerstgratificatie, in ruil voor twaalf maanden inkomenskorting in 2014.

4. Voorheffing op het pensioen

Ooit, als we allemaal met pensioen gaan, stroomt het geld de Nederlandse schatkist in. Dan gaan de pensioenfondsen uitkeren en kan de staat de uitgestelde belastingen innen. We sparen immers uit ons bruto loon, en betalen daarover pas na pensionering belasting.

Maar we komen nu geld tekort. Dus waarom geen voorheffing opleggen aan de pensioenfondsen? Dat kost ze geen dekkingsgraad, want ze hoeven later ook minder uit te keren, er is immers al belasting over betaald.

Een briljant plan, dat tientallen miljarden kan opleveren. Dat de zwartkijkers van De Nederlandsche Bank het een idee van niks vinden, zoals zij onlangs in een brief aan de minister schreven, daar moeten we ons maar niks van aantrekken. Je leeft maar een keer!

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl