Premier Mark Rutte heeft vrijdagmorgen teleurgesteld gereageerd op de Brexit. Rutte verklaarde echter niet in paniek te zijn nu Groot-Brittannië uit de EU wil vertrekken. “Het is ook een stimulans om de EU te hervormen.”

Verbijstering, zorgen en onzekerheid vochten vrijdagochtend om voorrang in Europese hoofdsteden na het Britse referendum over het vertrek uit de Europese Unie. Voorstanders van een Brexit wonnen de volksraadpleging met 52 procent van de stemmen. Wat er gaat gebeuren is voor niemand duidelijk.

Volgens premier Mark Rutte bestaat er in Nederland geen enorme belangstelling om ook een referendum te houden, zoals PVV-leider Geert Wilders bepleit. ,,Ons belang is de gevolgen voor Nederland zo klein mogelijk houden”, aldus Rutte. Welke gevolgen dat zijn, is volgens hem op dit moment moeilijk in te schatten.

De onvrede bij de Britten zie je ook in andere landen, erkende hij. De premier noemde de uitslag dan ook een stimulans om door te gaan met de hervorming van de Europese Unie, om er voor te zorgen dat er meer welvaart en veiligheid komt.

Rutte zei dat hij uitvoeriger op de brexit wil ingaan nadat de Britse premier David Cameron zijn reactie heeft gegeven. De premier vertrok daarna naar Brussel voor overleg met andere Europese leiders over het besluit van de Britten.

Duitse vice-kanselier: slechte dag voor Europa

De Duitse vicekanselier Sigmar Gabriel was ronduit teleurgesteld en stak dat niet onder stoelen of banken. ,,Verdomme! Een slechte dag voor Europa'', schreef de Duitse minister van Economische Zaken. Ook Warschau en Parijs noemden de uitslag slecht voor Europa maar zien ook dat er zaken moeten veranderen in de EU.

Het ,,concept van de EU'' moet veranderen, aldus de Poolse minister van Buitenlandse Zaken Witold Waszczykowski. Volgens zijn Franse collega Jean-Marc Ayrault moet Europa ,,reageren en het vertrouwen van de mensen terugwinnen''.

Blijdschap was er bij anti-Europese partijen waaronder de PVV en het Franse Front National van Marine le Pen. ,,Overwinning voor de vrijheid!'', twitterde Le Pen van het rechts-populistische FN. Ze greep de gelegenheid aan om ook in Frankrijk en de andere EU-lidstaten een referendum over een vertrek uit de unie te eisen. Wilders kondigde voor Nederland een volksraadpleging aan als hij premier wordt.

De Nederlandse fracties in het Europees Parlement waren eensgezind in hun teleurstelling. ,,Maar hopelijk is het ook shocktherapie voor de rest van de EU en de Nederlandse partijen in het midden die zich hebben laten gijzelen door populisme. Je ziet nu dat het ook kapot kan gaan'', aldus D66'er Sophie in 't Veld. Het CDA de VVD zetten in op snelle duidelijkheid over hoe deze uittreding vorm moet krijgen.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl