Europa en de Verenigde Staten zijn nauw verweven op het gebied van veiligheid, cultuur en handel. Maar nu de regering van Donald Trump z’n handen van Europa aftrekt, begint het besef te dagen dat Europa op eigen benen moet staan. Kan het kopen van Europese producten in plaats van Amerikaanse daarbij helpen?

Voor veel huishoudens zal dat best een hassle zijn. Van je smartphone en sneakers, tot waar je data opslaat en wat je ’s avonds op de bank aan het bingen bent: het is in de meeste gevallen Amerikaans. Dat ons leven voor een groot deel draait op Amerikaanse producten, valt deels terug te voeren op de nasleep van de Tweede Wereldoorlog.

Ten tijde van de Koude Oorlog werd West-Europa onderdeel van de Amerikaanse invloedsfeer. Mede dankzij de impuls van de Marshallhulp kon Europa economisch floreren, waarmee het ook een aantrekkelijke afzetmarkt werd voor Amerikaanse producten.

Handel tussen EU en VS goed voor €1.540 miljard

Vandaag de dag onderhouden de VS en de Europese Unie innige handelsbetrekkingen. In 2023 werd er onderling voor 1.540 miljard euro aan goederen en diensten verhandeld. Zoom je in op Nederland dan is Duitsland verreweg de belangrijkste handelspartner voor zowel import als export.

In 2023 was de VS pas de op vier na belangrijkste handelspartner als het om de uitvoer van producten gaat, maar voor de invoer van producten prijkt de VS op twee.

De top 5 producten die Nederland uit de VS invoert, zijn aardolie en aardolieproducten, aardgas, instrumenten en apparaten voor de wetenschap, medicinale en farmaceutische producten en diverse fabricaten (kleding, karton, papier, metaalproducten enzovoorts).

Maar veelzeggender zijn misschien de Amerikaanse merken die het straatbeeld en onze digitale omgeving bepalen. McDonald 's, Starbucks, Nike, Burgerking, Apple, Microsoft, Coca-Cola, Pepsi, Google, Facebook, Instagram, Whatsapp, Netflix, Disney zijn lastig weg te denken.

Minder ingesleten in onze cultuur, maar zeker heel aanwezig zijn ook Amazon en Tesla, van miljardairs Jeff Bezos en Elon Musk. Tesla doet het echter niet al te best, sinds Musk als belangrijkste adviseur van Trump op brute wijze het mes heeft gezet in Amerikaanse overheidsinstanties en in Europa z'n steun uitsprak voor radicaalrechtse partijen als de AfD in Duitsland.

Waar Tesla kortgeleden nog een groene, hippe, sexy elektrische auto was, is het nu een wagen die sterk negatieve reacties kan oproepen, merken Tesla-eigenaren.

Aan de andere kant zijn er tekenen van een opbloeiend pro-Europees sentiment. Zo is de BuyFromEU-community op Reddit in enkele weken uitgedijd tot 150.000 leden en is in het verlengde hiervan de website Go European gelanceerd. Hier kan je naar producten zoeken van Europese makelij.

De grote vraag hierbij is hoe realistisch het is om Amerikaanse producten links te laten liggen, nu de VS zich van Europa lijkt af te keren. Kunnen we Made in USA vervangen door Europese producten? Niet MAGA (Make America Great Again), maar MEGA (Make Europe Great Again).

Business Insider bekeek hoe dit zit met smartphones, laptops en pc's, aangezien de VS op dit gebied een dominante speler is en het producten zijn die als onmisbaar worden gezien.

Omdat hardware gepaard gaat met software en data-opslag, die veelal ook in Amerikaanse handen is, hebben we ook aandacht besteed aan het besturingssystemen. Bekijk het overzicht met Europese altertieven hieronder.

1) Besturingssystemen: alternatieven voor Android, Windows en iOS/MacOS

Het gros van de smartphones, laptops en desktopcomputers draait op Amerikaanse besturingssystemen zoals Android van Google, Windows van Microsoft en iOS en MacOS van Apple. Dus dikke kans dat als je een smartphone of computer koopt, je met een Amerikaans besturingssysteem zit, of een afgeleide daarvan.

Er zijn bijvoorbeeld wel smartphones met een eigen besturingssysteem, maar dat is vaak gebaseerd op Android. Wel zijn er veel besturingssystemen, waaronder Android, die zijn afgeleid van het open source Linux-besturingssysteem, dat begin jaren 1990 is ontwikkeld door de Fin Linus Torvalds.

Misschien kun je een Amerikaans besturingssysteem omzeilen. Er zijn duizenden zogenoemde Linux-distributies (distro's). Dat zijn besturingssystemen die bestaan uit verschillende elementen die door verschillende groepen zijn ontwikkeld, maar die samen een geheel vormen. Anders dan bijvoorbeeld Windows dat door Microsoft is ontwikkeld.

Mogelijk kun je deze besturingssystemen installeren op je smartphone of laptop. Alleen bij Apple-apparaten kun je dit vergeten: iOS of MacOS op je iPhone of Macbook kun je niet vervangen voor een ander besturingssysteem.

Bedenk ook dat het voor leken niet per se heel makkelijk is om het besturingssysteem van je apparaat te veranderen. Dus misschien is het handig om die IT-broer, -zus, of -neef of -nicht aan de mouw te trekken, voordat je hiermee aan de slag gaat.

Ook moet je weten dat als je overstapt op dit soort alternatieve besturingssystemen, je hoogstwaarschijnlijk moet inleveren op gebruiksgemak. Deze besturingsystemen zijn vaak ingericht voor mensen met kennis van zaken en vergen dan ook dat je jezelf aanleert om hier op een bepaalde manier mee te werken.

Daarnaast kun je er niet van uitgaan dat je al je bekende apps en diensten kunt gebruiken. In veel gevallen zul je moeten uitwijken naar alternatieven en dus ook voor deze software moeten onderzoeken of ze van Europese bodem komen.

Verder moeten we de kanttekening plaatsen dat een product of dienst waarschijnlijk nooit helemaal Europees is. Onderdelen en grondstoffen komen vanuit de hele wereld. Bovendien kunnen oprichters, eigenaren en investeerders ook van buiten Europa komen.

We noemen hieronder een aantal alternatieve besturingssystemen:

Debian
Het op Linux-gebaseerde Debian is begin jaren '90 bedacht door de Amerikaan Ian Murdock en ontwikkeld door vrijwilligers van over de hele wereld. Volgens Debian is het besturingssysteem bruikbaar op een hele reeks apparaten waaronder laptops, desktopcomputers en servers. Er is momenteel een crowdfunding gaande voor de smartphone Nexx vann het Spaanse bedrijf Liberux. De Nexx draait op LiberuxOS dat gebaseerd is op Debian.

Ubuntu
Ubuntu, een term die uit het zuiden van Afrika komt en zoiets betekent als menselijkheid, is een Linux/Debian-besturingssysteem dat is ontwikkeld door het Britse Canonical en een netwerk van ontwikkelaars die vrije software promoten.

Op de website van Ubuntu kun je een lijst met laptopmerken vinden die Ubuntu-gecertificeerd zijn, wat betekent dat ze zijn getest zijn op prestaties en betrouwbaarheid. Dit zijn wel laptops van Amerikaanse makelij, zoals Dell en HP. Je zou Ubuntu kunnen proberen op andere merken die niet getest zijn.

Ubuntu Touch voor smartphones en tablets
Ubuntu Touch is de mobiele versie van Ubuntu, die aanvankelijk werd gelanceerd door Canonical maar is overgenomen door UBports, een gemeenschap van ontwikkelaars die vrije keuze en privacy promoot en gebruikers minder afhankelijk wil maken van Apple's iOS en Google's Android op smartphones. Ubuntu Touch vind je al dan niet standaard geïnstalleerd op smartphones van het Nederlandse Fairphone en het Duitse Volla.

/e/OS (Murena) voor smartphones
/e/OS/ is een op Android-gebaseerd besturingssysteem voor smartphones, maar dan 'gedegoogled' om privacy te waarborgen. Het is ontwikkeld door e Foundation. Volgens de stichting, opgericht door de Fransman Gaël Duval, is er via Android, iOS en apps sprake van continu digitaal toezicht.

E Foundation wil je daaraan helpen ontsnappen met /e/OS/ , dat komt met een zoekmachine, email-platform, cloudopslag en andere tools. Android-apps kun je eenvoudig checken op privacy. Google-diensten zijn allemaal vervangen en er wordt geen gebruikgemaakt van servers van de zoekgigant.

Tegelijk met de stichting werd in 2018 ook het bedrijf Murena opgericht, voor de verkoop van smartphones en tablets die draaien op /e/OS/. De Fairphone 5 is ook verkrijgbaar met /e/OS/. Murena legt hier uit hoe je hun systeem op bijvoorbeeld Samsung kunt installeren.

2) Smartphones: alternatieven voor iPhone

Heb je een Amerikaans merk smartphone zoals bijvoorbeeld de iPhone van Apple, dan kun je die vervangen door verschillende smartphones van Europese origine. In veel gevallen ben je dan nog wel afhankelijk van een Amerikaans besturingssysteem als Android of een afgeleide daarvan. Mogelijk kun je een smartphone vinden waarvan je het besturingssysteem kan wijzigen.

Bekijk hier de Europese smartphonemerken:

  • Fairphone, Nederland: Besturingssysteem Fairphone OS gebaseerd op Android en een aantal Google Apps. De Fairphone 5 is ook verkrijgbaar met /e/OS en volgens de website van Ubuntu Touch is dit besturingssysteem ook te installeren op de Fairphones 5, 4 en 3. De modulaire Fairphone is zo duurzaam en ethisch mogelijk gemaakt, van gerecyclede componenten en materialen uit onder meer China, Maleisië, Taiwan en ook de Verenigde Staten, zo blijkt uit de lijst van toeleveranciers die de smartphonemaker heeft gepubliceerd. Kapotte onderdelen van de Fairphone kun je vervangen. Fairphone is opgericht door Bas van Abel, die momenteel in de Raad van Toezicht zit. Het bedrijf haalde vooral geld op bij in Europa gevestigde investeerders. In 2023 ging het om 49 miljoen euro bij onder meer staatsinvesteerder Invest-NL en ABN Amro. Fairphone maakt ook oordopjes en headphones.
  • Nothing Phone, Verenigd Koninkrijk: Besturingssysteem Nothing OS gebaseerd op Android. Nothing Technology Limited is opgericht door Carl Pei, medeoprichter van de Chinese smartponemaker OnePlus. Onder andere Tony Fadell, voormalig hoofd van de iPod-divisie van Apple, en Google Ventures de investeringstak van Alphabet, het moederbedrijf van Google, investeerden in het bedrijf. Nothing Phone produceert ook oordopjes.
  • Volla, Duitsland: Besturingssysteem Volla OS gebaseerd op Android of Ubuntu Touch. Volla is opgericht door Jörg Wurzer, een filosoof die de impact van virtual reality op ons denken heeft onderzocht en werkte als journalist. Hij vond dat het tijd was voor een alternatief voor Big Tech. Ook Volla is gericht op privacy. Hun Volla OS is 'Google-free' Android, daarnaast hoef je geen useraccount aan te maken en hoef je geen gebruik te maken van de cloud. Volla verkoopt smartphones en tablets.
  • Mudita, Polen: Mudita maakt minimalistische apparaten zoals horloges, alarmklokken en een internetloze mobiele telefoon. Het idee is een oase voor de geest in een wereld die wordt 'overrompeld door continue notificaties, eindeloze appjes en schermverslaving'. Unique selling point van deze telefoon is dus het mentale welzijn van de gebruiker. Een e-inkscherm is minder belastend voor de ogen en er is een aangepast besturingssysteem gericht op privacy en minder afleidingen. Mudita belooft goede audio voor 'heldere gesprekken'. De telefoons zijn ontwikkeld in Europa en worden zoveel mogelijk lokaal geproduceerd.
  • Gigaset, Duitsland/China: Gigaset, voorheen onderdeel van Siemens, maakt sinds 1941 telefoons en sinds 2018 ook smartphones in Duitsland. Gigaset werd in 2024 overgenomen door het Chinese VTech. Naar eigen worden de communicatieproducten in Duitsland gemaakt. De smartphones van Gigaset draaien op Android.
  • HMD, Finland: Het Finse bedrijf HMD is in 2016 begonnen klassieke Nokia-toestellen uit te brengen en heeft het assortiment uitgebreid onder meer 'repareerbare smartphones' tegen een relatief lage prijs. Voor 100 euro kun je al een smartphone kopen. De smartphones van HDM draaien op Android One, een simpelere en goedkopere versie van Googles Android. HDM maakt op tablets en accessoires als oordopjes.
  • Punkt, Zwitserland: Het in 2008 opgerichte Punkt maakt mobiele telefoons met beperkte functionaliteiten, zodat je jezelf niet hoeft te verliezen in doomscrollen en continue notificaties. Je kunt bellen, sms'en en ook op internet met WiFi en 4G, maar je kunt niet alle apps downloaden. Punkt-telefoons draaien op Apostrophy, een besturingssysteem van een Zwitsers bedrijf dat op het lijstje van Wired terechtkwam voor beste software op technologiebeurs CES in 2024.
  • SHIFTphone, Duitsland: Het in 2014 opgerichte SHIFTphone is net als Fairphone een modulaire smartphone waarvan onderdelen makkelijk te vervangen zijn. Ook richt zich SHIFTphone zich op duurzaamheid en respect voor natuur, mens en dier. De smartphones worden ontwikkeld in Duitsland en geproduceerd in China. SHIFTphones draaien op ShiftOS gebaseerd op Android. ShiftOS verkoopt ook speakers, tablets, toetsenborden en schermen.
  • Murena, Frankrijk: Zoals gezegd verkoopt het in 2018 opgerichte Murena smartphone en tablets met een 'gedegoogled' Android-besturingsysteem, dat gericht is op privacy. Het bedrijf schijnt naar mogelijkheden te kijken om de productie van China naar Europa te verplaatsen.

3) Laptop/PC: alternatief voor onder meer Apple en Dell

De keuze uit Europese laptop- en pc-merken is niet heel groot. Je komt al snel bij Amerikaanse, Chinese of Taiwanese merken uit als Lenovo, HP, Dell, Apple en Asus. Hieronder noemen we een aantal opties die wellicht iets meer Europees zijn dan gebruikelijk.

SHIFTbook, Duitsland: Eigenlijk geen laptop. Het eerder genoemde SHIFT verkoopt wel de SHIFTbook, een tablet die in combinatie met een toetsenbord van het bedrijf voor laptop door kan gaan, of voor desktop-pc met een scherm van SHIFT.

Medion, Duitsland (onderdeel Lenovo, China): De Duitse elektronicafabrikant Medion maakt laptops, tablets en pc's. Echter, is het bedrijf in 2011 overgenomen door het Chinese Lenovo en in die zin niet Europees. Medion is beursgenoteerd en heeft het hoofdkantoor in Essen. Hun producten zijn onder andere te koop bij Coolblue en Mediamarkt.

BTO, Nederland: BTO is een Nederlands merk voor onder andere laptops en pc's. Het bedrijf achter BTO is N4ALL, dat in 2000 is opgericht om laptops op maat te leveren. BTO koopt laptops van andere merken en past deze aan voor een optimale gebruikservaring. Ook kun je er zelf laptops samenstellen.

LEES OOK: Trump voert universele importheffing van 25% op staal en aluminium in: EU slaat terug met €26 miljard aan tegenheffingen