Dit zijn de favorieten om Lodewijk Asscher op te volgen als PvdA-leider

Ruim twee maanden voor de Tweede Kamerverkiezingen moet de PvdA op zoek naar een nieuwe lijsttrekker.

Lodewijk Asscher liet donderdagochtend weten terug te treden vanwege het vernietigende rapport over de toeslagenaffaire. Volgens Asscher maakte de discussie over zijn rol daarbij als minister van Sociale Zaken in het vorige kabinet het niet mogelijk om naar andere zaken te kijken, zoals “het Nederland na corona”.

Een gedoodverfde opvolger is er niet en het PvdA-partijcongres dat deze donderdag zou beginnen is tot nader order uitgesteld. En dus werd er donderdag al gelijk volop gespeculeerd over de opvolging van Asscher.

Dit zijn de vier favorieten, waarvan twee kopstukken volgens NRC inmiddels al hebben bedankt.

Khadija Arib

Khadija Arib is sinds 2016 voorzitter van de Tweede Kamer en stond achter Asscher op plek twee van de voorlopige kandidatenlijst voor de komende verkiezingen. Ze wordt geroemd om de manier waarop ze de Tweede Kamervergaderingen leidt en geldt volgens De Telegraaf als stemmenkanon. Maar haar neutrale rol van de afgelopen jaren zorgt er juist ook voor dat ze weinig ideologisch profiel heeft bij de kiezers.

De net als Aboutaleb uit Marokko afkomstige Arib vindt het “vreselijk, onnodig en onterecht” dat Asscher zich heeft teruggetrokken. “Ik had het goed gevonden als hij doorging”, zegt ze tegen persbureau ANP.

Voor haar voorzitterschap was Arib al vanaf 1998 lid van de Tweede Kamer. Ze heeft zich als parlementariër vooral beziggehouden met volksgezondheid en mensenrechten.

De 60-jarige Arib wilde donderdag nog niet ingaan op de vraag of zij een plekje op gaat schuiven op de lijst en dus hét gezicht gaat worden van de PvdA: "Eerst even verwerken dat een hele fijne collega nu eigenlijk gedwongen is afgetreden."

Lilianne Ploumen

De 58-jarige Lillianne Ploumen was vicefractievoorzitter onder Asscher en is nu gepromoveerd tot tijdelijk fractievoorzitter. Ze was voor de komende verkiezingen als nummer drie op de lijst gezet. "Ik moet even bijkomen van de klap", zei ze donderdagochtend tegen persbureau ANP over het vertrek van Asscher. Of ze beschikbaar is om lijsttrekker te worden wilde ze nog niet kwijt. "Ik ga nu eerst met de fractie overleggen."

Ploumen heeft ruime ervaring binnen de PvdA. Zo was ze van 2007 tot 2012 partijvoorzitter en in het vorige kabinet minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking.

In 2017 kwam ze internationaal in het nieuws door een anti-abortusplan van de Amerikaanse president Donald Trump te dwarsbomen. Nadat Trump de financiering schrapte van organisaties die veilige abortus aanbieden in arme landen, richtte Ploumen een nieuw internationaal fonds op voor meisjes en vrouwen om dat gat te compenseren.

Toch is de vraag of Ploumen genoeg bekendheid geniet om over ruim twee maanden veel kiezers naar de stembus te trekken.

Ahmed Aboutaleb (al bedankt)

De populaire burgemeester Ahmed Aboutaleb wordt al langer genoemd als redder van de PvdA. Hij is net begonnen aan zijn derde termijn in Rotterdam en herstellende van een schildklieraandoening.

De in Marokko geboren Aboutaleb sloot in eerste instantie tegenover de NOS niet uit dat hij Asscher op gaat volgen. "Ik laat het nu eerst bezinken. Het is aan de partij." Maar hij heeft inmiddels al aan het partijbestuur laten weten niet beschikbaar te zijn als lijsttrekker, meldt NRC.

De 59-jarige Aboutaleb heeft een lange geschiedenis binnen de PvdA. In 2004 werd hij wethouder in Amsterdam en later van 2007 tot december 2008 staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in het vierde kabinet-Balkenende.

Vanaf 2009 is hij burgemeester van Rotterdam en is hij bij vriend en vijand populair. Aboutaleb maakte veel indruk met zijn stevige reactie na de aanslag op de redactie van Charlie Hebdo in Parijs begin 2015, ook internationaal. "Als je het niet ziet zitten dat humoristen een krantje maken, ja… mag ik het zo zeggen: rot toch op!"

Frans Timmermans (al bedankt)

Frans Timmermans is de huidige vicevoorzitter van de Europese Commissie en weet hoe je verkiezingen moet winnen. Bij de Europese verkiezingen van 2019 maakte hij van de PvdA verrassend de grootste Nederlandse partij.

De 59-jarige Timmermans trad nog in de vorige eeuw toe tot de Tweede Kamer (in 1998) en heeft als staatssecretaris van Europese Zaken in het kabinet-Balkenende IV en als minister van Buitenlandse Zaken in het tweede kabinet-Rutte ook ruime bestuurlijke ervaring.

Vraag was of hij zijn machtige positie in Europa op wil geven voor een onzekere toekomst als leider van een partij die op dit moment slechts 9 zetels heeft in de Tweede Kamer. Het antwoord is nee, want Timmermans heeft volgens NRC al bij het partijbestuur bedankt voor het lijsttrekkerschap.

Outsiders: Jeroen Dijsselbloem en Diederik Samsom

Jeroen Dijsselbloem was in het vorige kabinet een populaire minister van Financiën en heeft daarvoor ook als Kamerlid op veel terreinen expertise opgedaan die hem geschikt zouden maken voor het leiderschap.

Maar Dijsselbloem speelde tijdens zijn ministerschap ook een rol in de toeslagenaffaire. Daarom lijken de kansen dat hij Asscher gaat opvolgen uiterst klein.

Een andere outsider die wordt genoemd is Diederik Samsom. Hij werkt op dit moment als kabinetschef voor EU-commissaris Timmermans. De kans dat hij als voorganger van Asscher vanuit Brussel terugkeert naar Den Haag lijkt zeer gering.

Lees meer over Nederlandse politici:

• Mark Rutte wilde als kind concertpianist worden, nu is hij al 10 jaar premier van Nederland – zo klom hij op binnen de VVD
• 8 dingen die je wilt weten over Sigrid Kaag, de D66-minister die de eerste vrouwelijke premier van Nederland wil worden
• 5 strategieën waarmee Thierry Baudet en Jesse Klaver de oude politieke garde bestoken