Bijna 12,7 miljoen Nederlanders mogen vandaag hun stem uitbrengen voor de
Tweede Kamerverkiezingen. De stembureaus gaan om 07.30 uur open. Op sommige
plekken, zoals enkele stations, kunnen forensen al vanaf 06.00 uur hun keuze
kenbaar maken. Om 21.00 uur gaan de bureaus dicht. In enkele gevallen kan
dat ook eerder zijn, bijvoorbeeld in een winkelcentrum dat om 18.00 uur
sluit.

Aan de verkiezingen doen 21 partijen mee, waaronder 11 die nog niet in de
Kamer zijn vertegenwoordigd. In totaal zijn er 972 kandidaten.

11.14 uur: Buma brengt stem uit in Voorburg

CDA-leider Sybrand van Haersma Buma heeft zijn stem uitgebracht in de St.
Maartensschool in Voorburg. Buma was vanmorgen al vroeg op:

11.08 uur: Google-kaart van de uitslagen

Google gaat op deze
kaart, in samenwerking met het ANP, vanavond live de
verkiezingsuitslagen per gemeente tonen.

11.05 uur: Opkomst 13%

Rond 11.00 uur had 13 procent van de kiesgerechtigden hun stem uitgebracht.
Dat blijkt uit onderzoek door Ipsos Synovate in opdracht van de NOS en RTL.
Het opkomstpercentage houdt tot nu toe gelijke tred met 2010. (NOS)

11.04 uur: Kiezers Heteren voor gesloten deur

Kiezers in het Gelderse dorp Heteren stonden woensdagmorgen bij een stemlokaal
voor een gesloten deur. Een aantal stembureaus in de gemeente Overbetuwe
opent de deuren namelijk pas in de middag, aldus een woordvoerster van de
gemeente.

De gemeente stelt dat mensen vooral in de middag en avond naar de stembus
gaan. Daarom zijn er op drukkere locaties drie extra stembureaus ingericht.
Maar deze stemplekken gaan pas om 13.00 uur open. De kiezer kan eerder op
andere plekken terecht. "Ook in Heteren kan op twee andere locaties
worden gestemd." (ANP)

10.32 uur: Overzicht van stemwijzers

Weblog Sargasso heeft een overzicht
gemaakt van stemwijzers voor de Tweede Kamerverkiezingen. Ze hebben er tot
nu toe 95 verzameld.

10.22 uur: Rutte stemt in Den Haag

Premier en VVD-lijsttrekker Mark Rutte heeft zijn stem uitgebracht in zijn
oude school in Den Haag. Rutte zei tijdens het uitbrengen van zijn stem dat
het belangrijk is dat mensen hun democratisch recht uitoefenen en gaan
stemmen. Ook liet hij weten dat Nederland goed op weg is, maar dat het
belangrijk is om koers te houden. (ANP)

10.03 uur: Ook Roemer stemt

SP-leider Emile Roemer heeft gestemd in Sambeek, gemeente Boxmeer. De geboren
Boxmeerder twitterde kort tevoren: "Wat een steunberichten krijg ik
binnen. Dank daarvoor. Vandaag: niet gokken, maar SP stemmen, voor de
zekerheid!" (ANP)

9.46 uur: Slob vergeet legitimatiebewijs

ChristenUnie-lijsttrekker Arie Slob was op weg naar het stemlokaal, toen hij
er achter kwam dat hij zijn legitimatiebewijs was vergeten.

De fout was snel hersteld, want even later liet de Zwollenaar weten dat hij
alsnog zijn stem had uitgebracht.

9.45 uur: Proef met nieuw stembiljet

In drie gemeenten worden vandaag nieuwe stemformulieren getest. Willekeurige
bezoekers aan twee stembureaus in Alphen aan den Rijn, Dordrecht en
Veenendaal, zal worden gevraagd een van de drie uit te proberen biljettten
in te vullen. Dat gebeurt nadat ze hun eigenlijke stem hebben uitgebracht.

De test maakt deel uit van een groter onderzoek naar een nieuw stembiljet,
waarmee kiezers die blind, slechtziend of laaggeletterd zijn, zelfstandig
kunnen stemmen. Ook moeten de nieuwe stembiljetten sneller geteld kunnen
worden.

In Alphen doet minister Liesbeth Spies (Binnenlandse Zaken) mee aan de test,
meldt haar departement. (ANP)

9.39 uur: Verkiezingen in Nederland test voor eurozone

Buitenlandse media zien in de Nederlandse verkiezingen een test voor de
eurozone. De verkiezingen verzwakken naar verwachting de greep van de Duitse
bondskanselier Angela Merkel op Europa en kunnen een opsteker worden voor
eurosceptici, schreef woensdag de Britse krant The
Daily Telegraph.

The Financial Times voorziet woensdag echter een terugkeer van kiezers naar
het centrum en verwacht teleurstelling bij tegenstanders van Europa en van
de noodkredieten om de eurozone te laten aansterken.

Lees
hier meer over de berichtgeving van buitenlandse media.

9.29 uur: BES-eilanden stemmen voor het eerst

Voor het eerst kunnen inwoners van Bonaire, Sint Eustatius en Saba (de
'BES-eilanden') meedoen aan de verkiezingen. De eilanden hebben sinds 10
oktober 2010 de status van bijzondere gemeente. De stemlokalen gaan vanwege
het tijdsverschil om 13.30 uur Nederlandse tijd open en sluiten pas in de
nacht van woensdag op donderdag. (ANP)

9.23 uur: Pechtold: het was wel erg druk met debatten

D66-lijsttrekker Alexander Pechtold voelt ervoor het aantal
verkiezingsdebatten te beperken. In het Radio 1 Journaal liet hij woensdag
weten wel wat te zien in het Amerikaanse voorbeeld van drie debatten.

"Er zijn nog wel verbeteringen mogelijk. Deze keer was het wel erg druk",
vond Pechtold. Hij voegde eraan toe het ook prettig te vinden niet alle
onderwerpen in één debat langs te laten komen. Hij heeft liever een goed
onderwijs- of zorgdebat. (ANP)

9.21 uur: 'Een gezellige dag' op kleinste stembureau

"We maken er altijd een gezellige dag van. Het is hier een soort
buurtfeestje, want de inwoners van Marle zien elkaar niet zo vaak, maar op
een verkiezingsdag komen alle 46 stemgerechtigden hier even langs."

Dat zei woensdagmorgen Elly Westhoff, die samen met haar man Wim het kleinste
stembureau van Nederland runt. In haar huiskamer in Marle, een gehucht
behorend bij de Overijsselse gemeente Olst-Wijhe. Marle ligt zelf aan de
Gelderse kant van de IJssel en dat is precies de reden dat de Westhoffs een
stembureau in huis hebben: dat is ooit ingesteld toen het voor de inwoners
wegens hoogwater erg lastig was om aan de andere kant van de rivier te gaan
stemmen.

Elly Westhoff had woensdagmorgen vroeg nog geen buurtgenoten op bezoek gehad.
Maar wel inwoners van Olst-Wijhe, die het leuk vinden om bij hen te komen
stemmen. "Er is al een echtpaar geweest dat elke keer speciaal naar
Marle afreist", aldus het hoofd stembureau. Marle heeft altijd een
opkomst van meer dan 100 procent vanwege de grote belangstelling. (ANP)

9.19 uur: Wilders brengt stem uit in Den Haag

PVV-leider Geert Wilders heeft woensdagochtend zijn stem uitgebracht in Den
Haag. Wilders hoopt woensdag op een nieuwe stunt. Bij de vorige verkiezingen
wist de PVV een enorme winst te boeken en kwam de partij met 24 zetels in de
Tweede Kamer. (ANP)

9.17 uur: Kees van der Staaij stemt

SGP-lijsttrekker Kees van der Staaij heeft vanochtend al vroeg gestemd, op
zijn 44ste verjaardag.

9.09 uur: Dagobert heeft al gestemd

Ook de 'Koningin' mag stemmen. Maar op wie stemt ze dan?

(Het is vandaag al serieus genoeg, dus een grapje moet kunnen.)

9.05 uur: Wat blijft er over van de Kunduz-coalitie?

De zogenoemde Kunduz-partijen (VVD, CDA, D66, GroenLinks en ChristenUnie)
draaiden afgelopen mei een bezuinigingspakket van 12,4 miljard euro in
elkaar, om te zorgen dat het begrotingstekort van Nederland in 2013 onder de
drie procent zou uitkomen.

Opvallend genoeg is het gros van de maatregelen al vóór de verkiezingen in
hoog tempo door de Tweede Kamer gegaan. Maar enkele zware dossiers uit het
Lente-Akkoord zijn doorgeschoven: de beperking van de hypotheekrenteaftrek
en de afschaffing van de onbelaste reiskostenvergoeding voor
woon-werkverkeer.

Voor de begrotingsonderhandelingen die na Prinsjesdag volgen is relevant of de
partijen van het Lente-Akkoord een Kamermeerderheid houden. Op basis van de
peilingen lijkt dit niet waarschijnlijk.

- VVD, CDA, D66, GroenLinks, ChristenUnie (peilingen < 75 zetels)

8.58 uur: Kranten: u mag het zeggen

De ochtendkranten waren woensdag eensgezind op hun voorpagina's: de kiezer is
aan het woord. 'Nu mag u het zeggen', 'Hèhè, nu mogen wij wat zeggen',
koppen Sp!ts en nrc.next. "Na een roerige campagne zwijgen politici en
media en is het woord aan de hoogste macht: de kiezer", schrijft de
Volkskrant.

Trouw en AD schrijven ook over de kiezer die aan zet is en kiezen als insteek
de 'titanenstrijd' tussen PvdA en VVD. De Telegraaf is wat minder neutraal
en kopt 'Rechtsom of Samsom'. Gratis dagblad Metro houdt het op een simpel:
'Ga stemmen!' (ANP)

8.40 uur: Hoogtepunten laatste tv-debat

Voor de mensen die hun keuze nog niet hebben gemaakt, hier enkele hoogtepunten
uit het laatste tv-debat van gisteravond. Mark Rutte botste daarin met Geert
Wilders over het mislukte Catshuisberaad en Emile Roemer nodigde Diederik
Samson vergeefs uit om na de verkiezingen samen op te trekken.

 

8.39 uur: Welke coalitie kan?

Mark Rutte zette zich in de laatste campagneweek stevig af tegen de PvdA en
noemde een Paarse coalitie (VVD, PvdA, D66) zeer ver weg. Toch lijkt een
middenkabinet de meest realistische optie, nu het lastig wordt om
meerderheiden op Links (PvdA, SP, GroenLinks) of Rechts (VVD, PVV, CDA) te
vinden.

Welke combinaties voor een Kamermeerderheid maken een kans?

- VVD, PvdA, CDA (peilingen >75 zetels)

- VVD, PvdA, D66 (peilingen >75 zetels)

- VVD, PvdA, CDA en D66 (peilingen >75 zetels)

- VVD, PVV, SP (peilingen circa 75 zetels)

- VVD, PVV, CDA (peilingen < 75 zetels)

- PvdA, SP, GroenLinks, D66 (peilingen < 75 zetels)

8.26 uur: Lange rijen op stembureaus op NS-stations

Op de stembureaus op de stations in Utrecht en Amsterdam hebben woensdag al
honderden forenzen hun stem uitgebracht in de eerste uren. Dat heeft gezorgd
voor lange rijen, maar weinig oponthoud. Volgens de voorzitters van de
stembureaus loopt het ondanks de drukte lekker door.

Het stembureau op Amsterdam CS ging om 6.30 uur open. Nog voor openingstijd
stonden stemgerechtigden geduldig te wachten. Anderhalf uur later hadden
ongeveer 400 mensen het rode potlood gehanteerd. "Mensen ervaren het
als heel fijn dat ze op het station mogen stemmen", zegt voorzitter
Peter Kuijmans. Hij is blij dat er dit jaar twee stembureaus op het station
in Amsterdam zijn om de toestroom te kunnen opvangen.

Het stembureau op Utrecht CS is sinds 7.00 uur open. In het eerste anderhalf
uur betraden 460 forenzen de stemhokjes. "Het is druk. De rij is een
meter of 30, maar mensen klagen niet", zegt voorzitter Peter Csikos. "Mensen
die komen stemmen zijn enthousiast. Ze vinden het de moeite waard om ervoor
in de rij te staan, ondanks dat ze onderweg zijn", aldus Csikos. (ANP)

8.24 uur: Rutte stemt op Schippers

VVD-lijsttrekker Mark Rutte stemt woensdag op de nummer twee van de VVD-lijst
Edith Schippers, net als bij de vorige verkiezingen. Rutte stemt woensdag
aan het begin van de ochtend in zijn oude lagere school in Den Haag.

In het Radio 1 Journaal noemde de VVD-leider de laatste ontmoeting tussen
lijsttrekkers op dinsdagavond "een goed debat'' waar de lijsttrekkers
de confrontatie zochten waar dat nodig was.

Na het uitbrengen van zijn stem gaat Rutte als premier aan de slag om werk te
doen dat in de verkiezingstijd was blijven liggen. (ANP)

 

8.15 uur: 1,7 miljoen kijkers laatste tv-debat

Ruim 1,7 miljoen mensen hebben dinsdagavond op Nederland 1 gekeken naar het
laatste lijsttrekkersdebat, blijkt uit cijfers van Stichting Kijkonderzoek.
Alleen de voetbalwedstrijd Hongarije-Nederland (2,2 miljoen kijkers) en de
serie Goede tijden slechte tijden (bijna 1,8 miljoen) trokken meer publiek.
(ANP)

7.55 uur: Samsom stemt in Leiden

Diederik Samsom van de PvdA heeft woensdag als eerste van de lijsttrekkers van
de grote partijen gestemd. Hij deed dat in een zorgcentrum in zijn
woonplaats Leiden.

Vlak voordat Samsom zijn stem uitbracht zei hij dat hij kort maar goed had
geslapen na het laatste tv-debat dinsdagavond. "Ik geloof dat ik op de
bovenste van de lijst ga stemmen", zei de lijsttrekker desgevraagd. "Ik
stem op de Partij van de Arbeid en dan is het leuk om je eigen hokje een
keer rood te maken." (ANP)

7.30 uur: Stembureaus open

In heel Nederland kan er nu gestemd worden. De stembureaus gaan om 21.00 uur
weer dicht. In enkele gevallen kan dat ook eerder zijn, bijvoorbeeld in een
winkelcentrum dat om 18.00 uur sluit.

6.00 uur: Eerste stembureaus gaan open

Op sommige plekken, zoals enkele stations, gaan de stembureaus open.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl