• Wie een pensioengat heeft, kan dit dichten met behulp van een lijfrente.
  • Dit levert fiscaal voordeel op, maar je geld staat wel langere tijd vast.
  • Business Insider zet de kenmerken, voor- en nadelen voor je op een rij.

Een op de drie Nederlanders bouwt te weinig pensioen op om van rond te kunnen komen, zo blijkt uit onderzoek van de Universiteit Leiden in opdracht van de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Nemen we de waarde van de eigen woning mee, dan is dat nog altijd bijna een kwart.

Vooral zzp’ers, dertigers, werknemers met veel tijdelijke arbeidscontracten en gescheiden mensen zitten in de gevarenzone.

Daar komt nog bij dat voor werknemers die zijn aangesloten bij een pensioenfonds, de hoogte van onze pensioenen in de toekomst minder zeker wordt als gevolg van het pensioenakkoord. Hoeveel je later krijgt, hangt af van de betaalde premie en de beleggingsresultaten van jouw pensioenfonds. Je kunt er dus ook met een vast contract niet blind op vertrouwen dat het wel snor zit.

Zelf extra sparen of beleggen voor je oude dag is voor veel mensen dan ook geen overbodige luxe. Een van de instrumenten die tot je beschikking staan is een lijfrente. Maar wat houdt dit in? En voor wie is het dit interessant?

Wat is een lijfrente?

Met een lijfrente leg je een bedrag in waarmee een bank of verzekeraar voor jou kapitaal gaat opbouwen. Dit wordt later uitgekeerd, bijvoorbeeld als aanvulling op je pensioen. Je kunt kiezen voor een lijfrenteverzekering of een bancaire variant.

Een lijfrenteverzekering is beschikbaar in twee smaken:

  • een lijfrente: hierbij stort je periodiek (maandelijks of jaarlijks) een geldbedrag
  • een koopsompolis: hierbij stort je eenmalig een bedrag

Je kunt kiezen voor een oudedagslijfrente, waarbij jij na je pensionering periodiek geld krijgt uitbetaald. De uitkering kan duren tot je overlijdt of gedurende een bepaalde periode (bijvoorbeeld twintig of dertig jaar).

Een andere optie is een nabestaandenlijfrente. Hierbij ontvangen de nabestaanden na jouw dood een periodieke uitkering.

Bij de bancaire lijfrente kun je kiezen uit twee mogelijkheden:

  • een lijfrentespaarrekening
  • een lijfrentebeleggingsrekening

Kies je voor de spaarvariant, dan stort je geld op een geblokkeerde spaarrekening waarop je rente ontvangt. Dit kan een variabele of vaste rente zijn.

Gaat de voorkeur uit naar de beleggingsvariant, dan gaat een vermogensbeheerder jouw inleg beleggen. Beleggen levert op langere termijn meestal een stuk meer op dan sparen, maar dit gaat wel gepaard met een hoger risico.

Wat is het verschil tussen een lijfrenteverzekering en bancaire lijfrente?

Een lijfrenteverzekering sluit je af bij een verzekeraar en een bankspaarproduct bij een bank. Een groot voordeel van een bancaire lijfrente is dat je onder het depositogarantiestelsel valt. Mocht de bank failliet gaan, dan is je tegoed tot 100.000 euro veilig gesteld. Dit is bij een verzekeraar niet het geval.

Een ander pluspunt van een bankspaarproduct is dat bij jouw overlijden het resterende tegoed wordt uitgekeerd aan de nabestaanden. Bij een verzekeraar is dit niet altijd het geval, behalve als je hier nog een aparte overlijdensrisicoverzekering bij afsluit.

Hier komt nog bij dat de kosten van een lijfrenteverzekering vaak een stuk hoger zijn dan van een bancaire lijfrente.

Daar staat tegenover dat je bij een lijfrenteverzekering een levenslange uitkering kunt krijgen. Dat levert financiële zekerheid op. Bij banksparen daarentegen spreek je een einddatum af (bijvoorbeeld twintig of dertig jaar). Ben je hierna nog in leven, dan stopt de uitkering abrupt.

Wat zijn de fiscale voordelen van een lijfrente?

Een lijfrente levert aantrekkelijke belastingvoordelen op. Je hoeft over het tegoed geen vermogensbelasting te betalen (in box 3). Bovendien mag je de betaalde premie aftrekken van je belastbaar inkomen (in box 1).

Zodra je met pensioen gaat en de pot uitkeert, moet je wél afrekenen met de fiscus. Maar je valt dan waarschijnlijk onder een lager tarief voor de inkomstenbelasting, waardoor je per saldo voordeliger uit bent.

Lees ook: Dit moet je inleggen op een fiscale pensioenrekening om samen met de AOW €2.000 of €3.000 pensioen per maand te krijgen

Aan welke voorwaarden moet ik dan voldoen?

Niet iedereen mag van deze voordelen gebruik maken. Je komt er alleen voor in aanmerking als je een aantoonbaar pensioentekort hebt. Dat betekent dat je te weinig pensioen opbouwt in verhouding tot je inkomen.

Hiervan kan bijvoorbeeld sprake zijn als je zzp'er bent, een karige pensioenregeling hebt, langere tijd niet of slechts parttime hebt gewerkt, een poos in het buitenland hebt gewoond of een tijd werkloos bent geweest.

Om te bepalen of jij een pensioentekort hebt, wordt gekeken naar het gebrek aan pensioenopbouw in het betreffende jaar (de zogeheten jaarruimte) en de zeven voorgaande jaren (de zogeheten reserveringsruimte).

Ben je benieuwd hoe de vlag er bij jou bij hangt, dan kun je gebruikmaken van een rekenhulp van de Belastingdienst.

Lees ook: Fiscale jaarruimte: hoe de Belastingdienst een deel van je pensioen betaalt

Verder gelden er nog allerlei andere strikte voorwaarden waaraan je moet voldoen om gebruik te mogen maken van de fiscale tegemoetkoming. Zo:

  • moet je het geld storten op een geblokkeerde rekening
  • mag je niet meer belastingvrij inleggen dan het tekort aan pensioenopbouw
  • moet je de spaarpot gebruiken om een pensioenuitkering te kopen
  • ...en moet dit gebeuren binnen vijf jaar na het jaar waarin je de AOW-leeftijd bereikt
  • moet je de verzekering hebben afgesloten bij een financiële aanbieder die door de Belastingdienst is erkend

Sluit je een lijfrente af met een tijdelijke uitkering, dan gelden er nog twee aanvullende eisen: de uitkeringsduur moet minimaal vijf jaar bedragen en je mag maximaal 22.443 euro per jaar laten uitbetalen.

Is dit bedrag hoger, dan moet de uitkeringsperiode minimaal twintig jaar bedragen, om nog recht te hebben op het belastingvoordeel. Voor levenslange uitkeringen geldt geen limiet.

Al die beperkingen maken je natuurlijk een stuk minder flexibel. Mocht je tussentijds dringend geld nodig hebben, dan kun je het tegoed niet zomaar opnemen. Anders riskeer je een forse boete van de Belastingdienst.

Wat gebeurt er als ik de AOW-leeftijd heb bereikt?

Als je de rit hebt uitgezeten, heb je drie opties:

  • Het tegoed periodiek laten uitkeren,bijvoorbeeld maandelijks of elk kwartaal.
  • Alles in één keer laten uitkeren. Dit wordt afkopen genoemd.
  • De uitkering nog even uitstellen en doorsparen met je opgebouwde kapitaal.

Afkopen pakt meestal ongunstig uit, want je moet dan over het hele bedrag inkomstenbelasting betalen en waarschijnlijk ook vermogensbelasting. Ook brengt de Belastingdienst voor afkoopsommen boven 4.547 euro revisierente in rekening. Dit is maximaal 20 procent van de afkoopsom.

Kies je ervoor om door te beleggen, dan kun je nog langer fiscaal voordeel genieten. Bovendien maak je dan kans op een hogere uitkering. Maar let wel op: mocht de beurs crashen, dan kan het bedrag ook lager uitpakken, dus dit is niet zonder risico.

Uitstellen kan bovendien niet onbeperkt. De opbouwfase eindigt uiterlijk op 31 december vijf jaar na het jaar waarin je de AOW-leeftijd hebt bereikt. Je bent dan verplicht om het opgebouwde kapitaal om te zetten in een lijfrente-uitkering.

Voor de uitkering moet je een nieuwe bankspaarrekening of een nieuwe verzekering afsluiten. Anders dan vaak wordt gedacht hoeft dit niet dezelfde partij te zijn als waar je de opbouw hebt geregeld.

Omdat het aanbod per bank/verzekeraar behoorlijk kan verschillen, loont het de moeite om te shoppen. Vergelijk de looptijd, kosten en rentetarieven van verschillende aanbieders.

Is een lijfrente een verstandige optie?

Bouw je te weinig pensioen op en heb je nog wat jaren voor de boeg tot je ouwe dag, dan kan een lijfrente een mooie oplossing zijn om het gat te dichten. Houd wel alle regels goed in de gaten en bedenk dat je niet zomaar bij je geld kunt als je in geldnood zit.

Gezien de kosten en de lage rente, biedt een lijfrentebeleggingsrekening een grotere kans op een hoger eindkapitaal dan een lijfrentespaarrekening of -verzekering.

Is de fase van uitkering aangebroken, ga dan niet automatisch in zee met de partij die jouw kapitaal heeft opgebouwd, maar vraag bij verschillende aanbieders een offerte op.

[activecampaign form=24]

Lees ook: