ANALYSE – Facebook stort zich op de markt voor cryptomunten. Het grootste socialemediaplatform ter wereld bundelt de krachten met met een reeks andere multinationals voor de lancering van zijn eigen cryptomunt: de Libra.
Een van de doelen is om financiële dienstverlening aan te bieden aan miljarden mensen in de wereld die nog geen bankrekening hebben, maar wel over een mobiele telefoon beschikken.
Dinsdag onthulde Facebook zijn eigen cryptomunt. Die moet snel en veilig betalen via smartphones over de hele wereld mogelijk maken.
Facebook zet hiermee een stap in een totaal nieuwe richting, in een bedrijfstak met een hoog reputatierisico. De cryptowereld is de afgelopen jaren geplaagd door schandalen rond diefstal van cryptomunten en problemen met het witwassen van crimineel geld.
Zelf heeft Facebook de afgelopen jaren flink geleden onder schandalen rondom misbruik van privégegevens van gebruikers en problemen rond de verspreiding van nepnieuws via Facebook.
Facebook is erin geslaagd om meer dan twintig grote ondernemingen elk 10 miljoen dollar te laten investeren in de ontwikkeling van de Libra. In ruil hiervoor krijgen de deelnemende bedrijven stemrecht in een stichting die toezicht houdt op het gebruik van de Libra.
Participanten in de Libra Association zijn onder meer betaalbedrijven Mastercard en PayPal. Verder doen techbedrijven Ebay, Uber en Spotify mee, plus een aantal durfinvesteerders en blockchainbedrijven.
Hoewel de officiële introductie van de Libra dinsdag plaatsvindt, kunnen particulieren de cryptomunt pas vanaf 2020 gebruiken. Dinsdag wordt eigenlijk alleen een ontwerpplan gepresenteerd via een zogenoemd 'whitepaper'. De bedoeling is om hiermee meer bedrijven te verleiden zich aan te sluiten bij de Libra. Facebook wil graag dat zo'n honderd relevante ondernemingen meedoen op het moment van de daadwerkelijke lancering.
Libra wordt "een stabiele munt die gebouwd is op een veilige en stabiele open-source-blockchain. De munt wordt ondersteund door een koppeling aan achterliggende reële activa en staat onder toezicht van een onafhankelijk stichting", zo valt te lezen in het whitepaper.
De koppeling aan achterliggende waarde(n) is een sterke afwijking van de opzet van de bitcoin, de moeder van alle crypomunten. Facebook en co willen dus garanderen dat je de Libra tegen bijvoorbeeld dollars of goud kunt inwisselen. De bitcoin daarentegen kent geen koppeling aan een andere waarde.
Waar Facebook wel aansluit bij klassieke blockchains (digitale logboeken) zoals die van de bitcoin, is dat gebruikers niet individueel identificeerbaar zijn.
Je kunt als individu meerdere accounts openen die los van elkaar bestaan, zonder informatie te verschaffen over je echte identiteit. Juist dit aspect maakt cryptomunten voor veel overheden problematisch, omdat het een route biedt voor het witwassen van crimineel geld.
Facebook krijgt mogelijk opnieuw een privacyprobleem
Facebook gaat een eigen app bouwen, Calibra genaamd, om het gebruik van de Libra te faciliteren. Via Calibra kun je met een mobiele telefoon betalingen met de Libra doen en cryptogeld ontvangen. Calibra wordt een losstaande app voor iOS en Android, maar wordt daarnaast ook geïntegreerd in Facebookdiensten zoals WhatsApp en Messenger.
Naar eigen zeggen wordt Facebook verantwoordelijk voor het technische beheer van Calibra, maar krijgt het bedrijf van Mark Zuckerberg niet méér zeggenschap over de Libra dan andere deelnemers in het consortium.
Ook belooft Facebook transactiedata van de Libra niet te gebruiken om profieldata op te bouwen voor advertentiedoeleinden.
Vraag is hoe geloofwaardig Facebook voor gebruikers is op dit laatste punt. Gelet op de privacyschandalen van de afgelopen jaren, zouden sommige consumenten terughoudend kunnen zijn om een financiële applicatie te gebruiken die door Facebook wordt ondersteund.
In een interview met Business Insider gaf blockchain-expert Kevin Weil van Facebook eerder aan dat het even kan duren voordat gebruikers overtuigd zijn. Het feit dat Facebook geen overheersende zeggenschap krijgt over het project, zou gunstig kunnen uitpakken in dit verband.