- COP26-voorzitter Alok Sharma noemde het nieuwe klimaatakkoord “imperfect”, maar een stap in de goede richting.
- India weigerde aan het einde van de top teksten over steenkool goed te keuren waar veruit de meeste landen het wel over eens waren.
- Critici zijn sceptisch of de wereld met dit akkoord op een traject is gekomen om de opwarming echt onder de 1,5 graad te houden.
- Bekijk ook: Nu het poolijs smelt, ruikt Rusland kansen – dit zijn Poetins plannen met de Noordpool
De bijna 200 deelnemende landen op de klimaattop COP26 in Glasgow hebben na slepende onderhandelingen een akkoord bereikt.
Daarmee komt een einde aan ruim twee weken van besprekingen over de mondiale aanpak van klimaatverandering. De eindverklaring werd op het allerlaatste moment nog afgezwakt, na kritiek van China en vooral India.
COP26-voorzitter Alok Sharma noemde het akkoord “imperfect”, maar een stap in de goede richting. Dat gevoel overheerste ook bij veel delegaties. Eurocommissaris Frans Timmermans noemde het resultaat zelfs “historisch”.
Afbouw steenkoolgebruik en subsidies fossiele brandstoffen
Belangrijke elementen in de slotverklaring gaan over het op termijn afbouwen van steenkoolgebruik en subsidies op fossiele brandstoffen. Concrete jaartallen staan er niet in en bij beide punten worden diverse voorbehouden gemaakt.
Dat het punt over fossiele brandstoffen het tot de eindtekst heeft gehaald, wordt onder meer door de Europese Unie beschouwd als een belangrijke stap.
India weigerde aan het einde van de top teksten over steenkool goed te keuren waar veruit de meeste landen het wel over eens waren. Tot vlak voor de laatste sessie ging het in de teksten over "uitfaseren". Dat werd "afbouwen".
Voor die gang van zaken bood voorzitter Sharma zijn excuses aan. Diverse landen, waaronder Zwitserland, uitten hun ergernis. Omdat groot belang wordt gehecht aan een slotverklaring waar iedereen het mee eens is, gingen ze echter toch akkoord.
Plannen voor vermindering CO2-uitstoot moeten worden aangescherpt
Een ander belangrijk punt uit het akkoord van Glasgow gaat over het verminderen van de CO2-uitstoot. Landen wordt verzocht uiterlijk eind volgend jaar hun plannen daarvoor aan te scherpen en in lijn te brengen met de klimaatdoelen die in 2015 in Parijs werden afgesproken.
Hierbij staat wel de kanttekening dat rekening moet worden gehouden met verschillende "nationale omstandigheden". Eind 2022 vindt in Egypte de volgende klimaattop plaats.
Over financiering is onder meer afgesproken dat ontwikkelingslanden meer geld krijgen om zich aan te passen op een opwarmende wereld. Ook moet de 100 miljard dollar aan jaarlijkse hulp die hun eerder is beloofd voor de jaren tot 2025 nu echt worden geleverd. De landen zijn het er ook over eens dat dit bedrag verder zal moeten stijgen.
Een hoofddoel van de top was om zicht te houden op de grens van 1,5 graad opwarming ten opzichte van pre-industriële tijden. Dat is het meest ambitieuze doel uit het Klimaatakkoord van Parijs. In de slotverklaring benadrukken alle landen dat de impact van klimaatverandering "veel lager" zal zijn bij 1,5 graad dan bij het vastgelegde maximum van 2 graden.
In hoeverre de wereld met dit akkoord op een traject is gekomen om de opwarming echt onder de 1,5 graad te houden, zal nog moeten blijken. Critici zijn sceptisch.
Zo schreef activiste Greta Thunberg op Twitter: "Nu #COP26 ten einde loopt, pas op voor een tsunami van greenwashing en mediaspin om de uitkomst te duiden als "goed", "vooruitgang", "hoopvol" of "een stap in de goede richting."
Een ander concreet resultaat van de top is dat allerlei regels zijn afgesproken die voortvloeien uit het akkoord van Parijs. Die gaan bijvoorbeeld over het verhandelen van CO2-uitstootrechten en over transparantie. Daar is jaren over gesteggeld; Timmermans omschreef het als een "kiezel in de schoen". Milieuorganisaties zijn bezorgd over de uitwerking van het compromis dat in Glasgow is gesloten.
Een punt dat niet is geregeld, is het vergoeden van schade die aan klimaatverandering is gerelateerd. Ontwikkelingslanden willen dat hiervoor een 'mechanisme' wordt opgericht, maar dat komt er voorlopig dus niet.