Terugkijkend vond de omslag ergens in de derde week van april plaatst. Merrill
Lynch presenteerde toen dramatisch slechte kwartaalcijfers. Het verlies
bedroeg twee miljard dollar en de bank schreef voor 6,5 miljard dollar aan
kredieten af.

Maar de beurs ontving de cijfers met gejuich. De koers van Merrill
Lynch steeg ruim zeven procent.

Dezelfde week maakte Citi een kwartaalverlies van vijf miljard dollar bekend
en afschrijvingen ter waarde van zestien miljard. Het aandeel ging tien
procent omhoog.

In elk geval zijn de banken nu eerlijk over de verliezen, dachten de
beleggers. De bedragen zijn zo absurd hoog, dat het onmogelijk nog erger kan
worden.

Kijk, dat is een gedachte waar beleggers zich graag aan vast houden. De
situatie is zo rampzalig, dit moet wel het dieptepunt zijn. Vanaf hier wordt
het alleen maar beter.

Dat hoopvolle luchtballonnetje werd de afgelopen weken door de banken zelf
vakkundig verder opgeblazen. Topmannen van Goldman Sachs, Merrill Lynch
Lehman Brothers en UBS wisten het opeens zeker: het ergste van de
kredietcrisis is achter de rug (zie kader: Optimisten).

Economen van de bank of England berekenden dat de crisis zelfs al te ver was
doorgeschoten. Banken hebben te veel afgeschreven op hun
kredietportefeuille, stelden ze. Wie nu dubieuze hypotheken durft op te
kopen, kan miljarden verdienen.

Gisteren sloot topbelegger Warren Buffett zich aan bij de optimisten.
“Voor Wall Street is het ergste achter de rug”, zei de rijkste man van de
wereld.

Topeconoom Paul Krugman schreef in zijn column in de New York Times: "Houd
je vingers gekruist, misschien is het ergste van de financiële crisis
voorbij.”

Het zijn dappere pogingen om nog deze lente de rust op de financiële markten
te laten terugkeren. Als iedereen maar vaak genoeg zegt dat het ergste
achter de rug is, wordt dat vanzelf waar.

Helaas leveren de optimisten geen enkel bewijs bij hun opgetogen
beweringen. Dat de banken al voor honderden miljarden hebben afgeschreven
betekent niet dat het einde in zicht is. In het verleden hebben de banken de
omvang van het probleem telkens onderschat.

Graham Summers van de populaire Amerikaanse beleggingssite Seeking Alpha
herinnert zich nog goed dat de zakenbanken aan het begin van de
kredietcrisis schatten dat de totale verliezen 100 miljard dollar zouden
bedragen. Een maand later was dat het dubbele. In november dacht men dat er
voor 400 miljard dollar uit de boeken zou verdwijnen. En de laatste
schatting van Goldman Sachs komt uit op 1 biljoen (1000 miljard).

Als bijvoorbeeld de Amerikaanse huizenmarkt nog verder verslechtert, en meer
mensen dan nu wordt verwacht in betalingsproblemen komen, zal dat bedrag nog
verder oplopen. Met zoveel onzekerheid is het roekeloos om te verklaren dat
we het dieptepunt zijn gepasseerd.

Bovendien is er veel onzekerheid over de economische gevolgen van de
kredietcrisis. De laatste indicatoren vielen niet tegen, maar het is nog
altijd goed mogelijk dat de Amerikaanse economie in een echte recessie
belandt. Hoe de rest van de wereldeconomie daar vervolgens op reageert, is
minstens zo onzeker.

Zo’n recessie zou de problemen van de banken verergeren. Oplopende
werkloosheid zorgt dat mensen hun hypotheek en andere leningen niet meer
kunnen betalen. Het vuur van de kredietcrisis wakkert dan weer op.

Vandaar dat lang niet iedereen de optimisten gelooft. Topman James Dimon van
JP Morgan, vatte het standpunt van de sceptici het afgelopen weekend helder
samen: “We zijn nog lang niet klaar met deze crisis”.

Zo is het. Het is nog veel te vroeg om de overwinning te claimen. Of
zoals Bloomberg-commentator Caroline Baum het schrijft: “Dit is het oog van
de storm. En zelfs dat ziet er niet best uit.”

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl