Kind of kat…of allebei: dit zijn de kosten van een extra huisgenoot

Het leven wordt almaar duurder, zeker nu de inflatie torenhoog is. Dat beïnvloedt wellicht belangrijke keuzes in het leven, zoals de keuze om kinderen en/of een huisdier te nemen. Bijvoorbeeld een kat.

In 2022 telde Nederland 2,6 miljoen gezinnen met thuiswonende kinderen, waarvan 77 procent bestond uit tweeoudergezinnen en 23 procent uit eenoudergezinnen.

De cijfers over katten zijn iets minder recent, maar in 2019 bezat bijna 48 procent van de Nederlandse huishoudens een huisdier, wat neerkomt op 8,3 miljoen huishoudens met ruim 27 miljoen gezelschapsdieren, bleek uit onderzoek van Dibevo en de NVG.

Het grootste aandeel huishoudens heeft een kat (23,4 procent), daarna komt een hond (17,8 procent).

Bij keuzes rond extra huisgenoten zijn uiteraard zeer uiteenlopende factoren van belang. In het geval van kinderen zullen relaties tussen volwassenen, individuele wensen en sociaal-economische omstandigheden een grote rol spelen. In veel gevallen is de persoonlijke kinderwens doorslaggevend.

Tegelijk is het krijgen van kinderen niet vanzelfsprekend, zeker in de huidige klimaatcrisis zijn er mensen die geen kinderen willen vanwege het milieu. Een kind zou gelijkstaan aan zo'n 36 trans-Atlantische retourvluchten per jaar.

Waarmee we overigens niet zeggen dat een kat geen belasting voor het milieu vormt. Het beest vervuilt net zoveel als 1.413 kilometer rijden in een SUV, becijferde ESU Services, een onderzoeksbureau dat gespecialiseerd is in milieuonderzoek.

Wat de keuze voor een kat (of ander huisdier) betreft, wegen psychologische factoren uiteraard ook mee. In gezinnen met kinderen zijn het soms de kinderen zelf die zeuren om een kat. Maar de behoefte aan een kat kan uiteraard ook geheel los staan van de aanwezigheid van kinderen.

Uit onderzoek van Psychologie Magazine blijkt overigens dat kinderloze huisdierbezitters hun beest vooral zien als een goede vervanger voor kinderen, en niet voor een partner.

Hoe dan ook: kind en/of kat vormen allebei een serieuze kostenpost voor een huishouden. Bekijk het overzicht hieronder!

Kosten voor een kind: tussen €300.000 en €400.000 in 23 jaar

Voor een tweeoudergezin kost één kind gemiddeld 15 procent van het besteedbaar inkomen, zo berekende het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Voor een alleenstaande ouder zijn de kosten hoger: één kind kost dan 23 procent van het besteedbaar inkomen.

Het besteedbaar inkomen bestaat uit alle inkomstenbronnen bij elkaar opgeteld, dus naast de maandelijkse inkomsten ook de kinderbijslag, het kindgebonden budget, vakantiegeld en andere toeslagen, aldus budgetvoorlichtingsintantie Nibud.

Business Insider schreef eerder over onderzoek van spaarplatform Raisin, dat de kosten voor een kind becijferde door naast reguliere jaarlijkse uitgaven voor een kind ook te kijken naar grote, deels eenmalige kosten zoals een duurdere woning en auto.

Het platform keek naar kosten voor een eenouder- en tweeoudergezin en ging ervan uit dat je niet tot 18 jaar maar tot 23,3 jaar de zorg voor een kind hebt.

Kosten kind tweeoudergezin: €394.866

• Totale kosten kind van 0 tot 23,3 jaar: €394.866
• Gemiddelde totale kosten per jaar: €16.947
• Jaarlijkse onderhoudskosten: €10.698
• Kosten ruimere woning: €81.486
• Extra betaalde hypotheekrente (over 23,3 jaar): €50.096
• Eenmalige kosten ruimere auto: €14.015

Kosten kind eenoudergezin: €339.210

• Totale kosten kind van 0 tot 23,3 jaar: €339.210
• Gemiddelde totale kosten per jaar: €14.558
• Jaarlijkse onderhoudskosten: €8.310
• Eenmalige kosten ruimere woning: €81.486
• Extra betaalde hypotheekrente (over 23,3 jaar): €50.096
• Eenmalige kosten ruimere auto: €14.015

Lees hier meer details over de kosten voor een kind: Zo duur is een kind van geboorte tot 23 jaar: reken maar op €340.000 tot €400.000 als je eigen huis en auto hebt

Een kind kost in totaal dus al snel drie tot vier ton, als het na ruim 23 jaar zelfstandig is. Mogelijk komen de kosten hoger uit als je je kind langer financieel ondersteunt.

Kosten voor een kat: €11.000 in 14 jaar

Door naar de kosten voor een kat. We zijn er hierbij van uitgegaan dat een kat gemiddeld 14 jaar oud wordt.

Uiteraard hangen de kosten erg af van de manier waarop je kat leeft en welke producten je koopt. We hebben dus veel aannames moeten doen en hebben de prijzen zo goed mogelijk geprobeerd te onderbouwen.

Eenmalige kosten: aanschaf huiskat €0-€60, raskat €300-€900

Hoe hoog de kosten zijn voor de aanschaf van een kat hangt sterk af van wat soort kat je in huis wil hebben rondlopen: een huiskat of een raskat. Het maakt ook uit waar je de kitten of volwassen kat koopt. Via internet op bijvoorbeeld Markplaats ben je goedkoper uit dan bij een professionele fokker of asiel.

Volgens het blog van diervoerproducent Yarrah varieert de prijs van een huiskat van 0 tot 50 euro, terwijl je voor een kat uit het asiel al snel zo’n 60 euro kwijt bent. Soms zijn de katten gechipt en gecastreerd.  De kosten voor een raskat met stamboom kunnen oplopen van zo’n 300 euro tot ongeveer 900 euro.

Op Marktplaats vinden we gratis exemplaren en poezen die worden aangeboden voor een paar tientjes, al dan niet gechipt en gecastreerd. Ook raskatten zijn er te vinden. Voor 900 euro heb je een Britse korthaar en voor 1.300 euro een Canadese sfinx. Deze soorten behoren tot de 10 duurste raskatten ter wereld, volgens Poezenbazen.

Eenmalige kosten €60: chippen, paspoort, registreren

Is de kat geboren in Nederland, dan is chippen, registreren en een paspoort niet verplicht. Maar de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) raadt dit wel aan. Mocht Poekie de hort op gaan en vermist raken, dan is-ie sneller te vinden via het daarvoor bestemde portaal. Jaarlijks raken zo’n 55.000 katten zoek, zegt deze dierenarts.

Heb je een kat uit het buitenland gehaald of gaat je kat mee op reis, dan is een chip, paspoort (of gezondheidscertificaat) wel verplicht. Wederom is registreren niet verplicht, maar wel aan te raden.
De kosten voor de verschillende onderdelen zijn als volgt:

• Chippen: de kosten hiervoor lopen volgens verzekeraar Ohra uiteen. Bij de dierenarts kan chippen tussen de 40 euro en 80 euro kosten.
• Paspoort: voor een paspoort ben je enkele euro’s kwijt. Bij de NDG (Stichting Nederlandse Databank Gezelschapsdieren) kost een dierenpaspoort 4 euro per stuk.
• Registreren: Een nieuwe registratie van een huisdier kost bij de NDG 6,50 euro. Je krijgt dan per post een NDG-pas toegezonden. Een online wijziging omdat bijvoorbeeld de pashouder is veranderd of het adres, kost 5 euro per wijziging.  

Omdat de kosten voor chippen uiteenlopen, schatten we de totale kosten op 60 euro.

Eenmalige kosten €150: mand, krabpaal, speelgoed, enzovoorts

Met de komst van je kat streef je er natuurlijk naar enigszins een kattenparadijs van je woning te maken. Hieronder noemen we een aantal prijzen per product, waarbij we van de goedkoopste versies zijn uitgegaan.

• Een eet- en drinkbakken heb je al vanaf zo’n 3 euro per stuk
• Een kattenbak kost al snel zo’n 35 euro.
• Een poepschep kost zo’n 1,29 euro.
• Een simpele krabplank kost ongeveer 10 euro
• Een simpele kattenmand kost ongeveer 15 euro.
• Een speeltje, bijvoorbeeld een muis, kost zo’n 3 euro.
• Een reismand kost zo’n 14 euro.

Je kan het natuurlijk zo duur maken als je zelf wilt. Een simpele krabpaal kost bij Bol.com bijvoorbeeld bijna 30 euro. Maar een beetje kat is natuurlijk graag King of the Castle. Ze kijken het liefst uit over hun minirijk vanuit hoogte, om regelmatig een veroordelende of verwijtende blik op hun onderdanen te werpen.

Met een krabpaalkasteel kun je behoorlijk uitpakken. Deze kost bijvoorbeeld 335 euro. En je kan natuurlijk voor een simpele kattenbak kiezen, maar ook voor een ‘zelfreinigend exemplaar’ van 850 euro.

Voor een mand, krabpaal, eet- en drinkbak en wat speeltjes ben je volgens Petplan gemiddeld 150 euro kwijt. We houden dit bedrag aan om tot onze schatting van de kosten van een kat te komen.

Eenmalige kosten: castreren bij dierenarts (€50 tot €200 )

Wil je niet dat je kater random poezen op straat bezwangert? Of zit je na de aanschaf van een poes niet te wachten op nog een stuk of zeven kittens van een onbekende baby daddy, dan is het aan te raden je dier te laten helpen.

Ook goed om te weten: de levensverwachting van een gecastreerde kat is langer dan van een vruchtbaar beest. Wat 't natuurlijk wel weer duurder maakt.

Bij castratie worden de geslachtsorganen verwijderd, terwijl bij sterilisatie de zaadleiders of eileiders worden onderbroken. Dat katers gecastreerd worden en poezen in de volksmond gesteriliseerd, klopt dus niet. Beide ingrepen kunnen uitgevoerd worden bij zowel mannetjes- als vrouwtjesdieren.

Echter, sterilisatie wordt bij dieren bijna nooit toegepast omdat de productie van geslachtshormonen voortduurt en dus ook het gedrag dat daarbij hoort. Dat betekent agressieve katers die andere katten in de haren vliegen, overal plassen en sneller kattenaids oplopen. En krolse poezen die de horen van je hoofd miauwen/krijsen/kermen en tegen alles aan schuren wat ze tegenkomen.

Wil je dat allemaal niet, dan moet je kat dus gecastreerd worden. Dit zijn de kosten:

• Castratie kater: 50 tot 75 euro
• Castratie poes: 115 tot 150 euro.

Volgens huisdierverzekering Petplan is een laparoscopische ingreep (kijkoperatie) duurder, deze kost zo’n 200 euro. Hierbij worden de eierstokken op een andere manier verwijderd. De poes heeft minder pijn en herstelt sneller

Gezondheid: ontwormen en antivlooienmiddelen (€50 per jaar)

Om je kat gezond te houden wordt aangeraden een aantal preventieve maatregelen te nemen. Lint- en spoelwormen kunnen het darmkanaal van je kat bewonen, wat in het slechtste geval diarree, braken, gewichtsverlies en een jeukende anus kan opleveren. Bovendien kan de wormbesmetting op de mens worden overgedragen. Wil je niet.

Het advies luidt om kittens van 3 weken tot een half jaar elke 2 weken te ontwormen met een ontwormingsmiddel. En dan de rest van hun leven 2 (binnenkatten) tot 4 (buitenkatten, rauw vlees) keer per jaar. Ontwormen wordt ook geadviseerd nadat ze vlooien hebben gehad, voor- en na een vakantie in het buitenland en na contact met wilde dieren.

Er zijn verschillen ontwormingsmiddelen tegen een of meerdere wormen. De prijs voor deze middelen loopt behoorlijk uiteen en hangt ook af van het gewicht van de kat. Een gemiddelde tablet tegen wormen kost zo’n 2,70 per stuk. Daarvan heb je er dus twee of vier per jaar van nodig.

Ook wil je je kat vrij houden van vlooien. Een pipet met antivlooienmiddel kost gemiddeld zo’n 5 euro per stuk. Hoe lang het werkt verschilt per product. Er is ook een middel op recept verkrijgbaar bij de dierenarts dat tegen vlooien en allerlei wormen werkt. Dit kost zo’n 74 euro voor een verpakking met zes pipetjes.

Omdat wordt aangeraden dit soort middelen op advies van de dierenarts te geven, houden we de kosten voor dit middel tegen vlooien en wormen aan. We gaan ervan uit dat je het middel vier keer per jaar moet toedienen, waarmee de kosten uitkomen op zo’n 50 euro per jaar.

Gezondheid: dierenarts en vaccinaties (€100 per jaar)

Je kat moet nog ingeënt worden. Elk jaar tegen niesziekte en één keer in de drie jaar tegen kattenziekte. Mogelijk zijn er ook andere inentingen nodig.  Inentingen kunnen per dierenartspraktijk uiteenlopen maar houd rekening met 30 euro per vaccinatie.

De vaccinatie kun je samen laten vallen met een algemene gezondheidscheck van zo’n 45 euro. Hier is de vaccinatie dan vaak bij inbegrepen, maar de prijs kan ook hoger uitvallen. Ga je om een andere reden naar de dierenarts, dan betaal je vaak consultkosten die volgens verzekeraar Ohra rond de 40 en 50 euro per consult liggen. Deze worden vaak gerekend naast de kosten voor een eventuele behandeling.

De kosten voor de gezondheid van je kat kunnen hoger worden als je kat ziek wordt. Het beest kan natuurlijk een poot breken bij een onhandige sprong of iets eten wat hij niet hoort te eten. Daarnaast zijn er nog een aantal veelvoorkomende kwalen, zoals een overactieve schildklier, problemen met de urinewegen en suikerziekte.

Dit kan behoorlijk in de papieren lopen. Een operatie van een gebroken poot al snel 1.000 euro. Heeft je kat suikerziekte, wat vaak voorkomt bij katten ouder dan 7 jaar, dan ben je nog verder van huis. Dit betekent twee maal per dag insuline spuiten, de rest van zijn leven. En duurder dieetvoer.

Omdat de prijzen uiteen liggen en niet zeker is hoe vaak je kat naar de dierenarts moet, houden we dierenartskosten op gemiddeld 100 euro per jaar.

Voeding: droogvoer, natvoer, snacks (€300 per jaar)

Een volwassen kat moet minimaal twee keer per dag eten en liever meerdere malen per dag, omdat dat beter aansluit op hun natuurlijke eetgedrag. De kosten voor voeding kunnen uiteenlopen en kunnen onder meer afhankelijk zijn van het ras en de grootte van je kat, volgens verzekeraar Petplan.

En uiteraard hangt het er ook vanaf wat je je kat wil serveren: droge brokjes, natvoer, snacks? De goedkoopste kattenbrokken bij Pet’s Place kosten 4 euro per kilo, de duurste dieetbrokken 13,66 euro per kilo. Maar wil je bijvoorbeeld chic natvoer serveren zoals Sheba Soup – 'een ultiem genietmomentje voor je kat'- dat ben je bijna 70 euro per kilo kwijt.

Onze collega wiens kat alleen zalmmousse als natvoer eet, is 0,50 euro per dag aan blikvoer kwijt en dan nog eens 0,20 euro per dag aan brokken. Met wat snacks ben je al snel zo’n 25 euro per maand aan kattenvoer kwijt.

Een andere collega had geluk met een kat die blij was met goedkoop voer van het huismerk, totdat hij het beest een keer verwende met duur voer dat in de aanbieding was. Daarna haalde de kat zijn neus op voor een goedkope hap. Als je op de kosten wil letten, dan is duur voer in de aanbieding kopen niet aan te raden.  

Kattenbakvulling (€68-€136 per jaar)

Ook hier in kun je uitpakken. ‘Gewone kleikorrels kosten zo’n 10 euro voor 18 kilogram. Maar deze geurabsorberende parels kosten 28 euro voor 2,5 kilo. Hoe lang je doet met een zak zal afhankelijk van hoe vaak je kat z’n behoefte doet op de kattenbak. Volgens Milieucentraal gebruikt een gemiddelde Nederlandse kat 50 tot 100 kilogram kattenbakvulling per jaar.

Het blog Katjesinfo.nl zocht uit wat op dit moment de beste kattenbakvulling tegen de beste prijs is. Op één staat het silicaat kattengrit van Golden Grey Master dat blijkbaar heel goed absorbeert. Een zak van 14 kilo kost 18,99, wat neerkomt op 1,36 per kilo.

Als we de prijs van deze kattenbakvulling als uitgangspunt nemen, dan komen de kosten neer op 68 euro tot 136 euro per jaar, uitgaande van de gemiddelde hoeveelheid kattenbakvulling die een kat verbruikt.

Vakantie: verblijf in kattenhotel (€270 per jaar)

Tijdens vakanties moet je de kat misschien in een kattenhotel droppen. De prijs per dag is afhankelijk van het verblijf en of je kat bijvoorbeeld in een dieetkamer moet. We komen prijzen tegen van 10, 16 en 20 euro per dag voor één kat in een normaal verblijf. Het lijkt ons goed om rekening te houden met ongeveer 13 euro per dag.

Er zijn ook platforms waar mensen zich aanbieden als dierenoppas. Mogelijk ben je daar iets goedkoper uit. Uiteraard kun je ook proberen een gratis huis/kattenoppas te vinden.

Gaat je kat wel naar een hotel dan ben je voor drie weken dus zo’n 270 euro kwijt.

De kosten voor een kat in 14 jaar

Laten we de kosten per jaar nog eens op een rij zetten:

Eenmalige kosten:

• Aanschaf kat: 0-60 euro voor een huiskat of 300-900 euro voor een raskat.
• Chippen, paspoort registreren: 60 euro
• Mand, krabpaal, speelgoed enzovoort: 150 euro
• Castratie bij dierenarts: 50 euro tot 200 euro

Terugkerende kosten

• Antiworm- en vlooienmiddelen: 50 euro per jaar, 700 euro in 14 jaar
• Dierenarts en vaccinaties: 100 euro per jaar, 1.400 euro in 14 jaar
• Voeding: 300 euro per jaar, 4.200 euro in 14 jaar
• Kattenbakvulling: 68 euro tot 136 euro per jaar, 952 euro tot 1.904 euro in 14 jaar
• Kattenhotel bij 3 weken vakantie: 270 per jaar, 3.780 euro in 14 jaar

Aangezien een kat gemiddeld 14 jaar oud wordt, komen de eenmalige kosten uit op 320 euro en de terugkerende kosten op zo'n 11.032 euro.

Hierbij zijn we bij de eenmalige kosten uitgegaan van een huiskat van 60 euro en de goedkoopste soort castratie van 50 euro. Bij de terugkerende kosten zijn we uitgegaan van een lager verbruik kattenbakvulling van 68 euro per jaar. Wel hebben we drie weken kattenhotel meegenomen van 270 per jaar.

Een kattenleven van 14 jaar kost dus zo'n 11.350 euro. Maar schrap je de vakanties in een kattenhotel dan kun je kosten terugbrengen naar 7.570.

Echter, door de inflatie zullen de kosten verder oplopen. Over 14 jaar is je kat waarschijnlijk nog duurder dan 11.000 euro.

Conclusie: kat versus kind

Een kind is uiteraard veel duurder dan een kat. Dus mocht je uit kostenoverwegingen willen kiezen wie je als extra huisgenoot wilt, dan is een kat veruit de beste optie. Echter, de meeste mensen gedragen zich niet als homo economicus bij dit soort beslissingen.

Daarmee komen we op het volgende punt: de meeste huisdieren bevinden zich in gezinnen mét kinderen, schrijft Psychologie Magazine. Dus met een kind krijg je waarschijnlijk ook de kosten voor een kat erbij!

Daar staat tegenover dat je van een kind levenslang plezier hebt (soms ook niet), nadat je uit de kosten bent. Tenzij er iets ernstigs gebeurt. Met een kat is het na zo'n 14 tot 20 jaar wel klaar.

Lees ook: Na corona: katten en honden mogen blijven, cavia en konijn worden gedumpt in het asiel