In de Verenigde Staten heeft klimaatverandering al invloed op de huizenmarkt.
Mensen in Florida weten als geen ander hoe heftige stormen je huis kunnen verwoesten, waardoor volgens een onderzoek van Harvard prachtige villa’s aan de kust in waarde dalen.
Een iets hoger gelegen huis is simpelweg een betere investering.
In Nederland is er van die trend nog maar weinig te merken. Dat is, als je bedenkt dat een groot deel van ons land onder zeeniveau ligt, best gek.
“We zijn eraan gewend dat onze voeten goed worden drooggehouden”, zegt Andy van den Dobbelsteen. Hij is hoogleraar Climate Design & Sustainability aan de TU Delft en weet daarom veel van klimaatbestendig bouwen. “We vertrouwen op de dijken die ons beschermen.”
Maar wetenschappers voorspellen dat de zeespiegel tot het jaar 2100 mogelijk wel één meter stijgt. "In combinatie met de heftige stormen die door klimaatverandering vaker zullen voorkomen, gaat dat voor behoorlijk wat overlast zorgen", aldus Van den Dobbelsteen.
En water is nog niet eens het enige waar we ons druk over moeten maken.
"In de komende eeuw wordt het in Nederland een paar graden warmer. Met lange en warmere zomers moeten we er ook voor zorgen dat onze huizen beter tegen de hitte en de droogte kunnen", zegt Ronald Loeve, die aan de Hogeschool van Amsterdam onderzoek doet naar de klimaatbestendige stad.
En daar moeten we ook onze woonomgeving op aanpassen.
Waar moet je, met het oog op klimaatverandering, rekening mee houden als je nu een huis koopt? Van den Dobbelsteen en Loeve vertellen waar je op het vlak van hitte én wateroverlast op moet letten.
Zie je huis als een tent
"Er wordt voorspeld dat het hier de komende eeuw wel drie graden warmer wordt", zegt Van den Dobbelsteen. "De meeste woningen in Nederland zijn erop gebouwd dat ze warmte vasthouden in de winter. Daarom zijn, zeker nieuwe woningen, goed geïsoleerd en hebben ze mooie, grote ramen. Maar dat betekent dat het in de zomer bloedheet wordt."
Veel mensen hebben dat afgelopen zomer kunnen merken. Toch worden Nederlandse woningen nog nauwelijks op de zomerse hitte aangepast en laten mensen hun keuze voor een huis er volgens Van den Dobbelsteen ook nog niet door beïnvloeden.
Gelukkig zijn er een paar simpele dingen waar je op kan letten als je een koel huis wil in de zomer.
"Als mensen gaan kamperen, zijn ze vaak lang bezig met het uitzoeken van een goed plekje voor de tent. Waar is de zon? Hoe voorkom ik dat de tent bloedheet wordt? Zo moet je ook nadenken over je huis", zegt Van den Dobbelsteen.
Bij het kopen van een huis, is het verstandig om net zo goed op je omgeving te letten als op de camping. Kijk bijvoorbeeld waar de zon 's middags naar binnen valt en of daar grote ramen zijn.
Van den Dobbelsteen: "Het is ook fijn als er in de omgeving veel groen is. Grote bomen met veel bladeren houden zonlicht tegen en creëren zo schaduw voor je huis." In de winter verliezen ze hun bladeren en zorgen ze er juist voor dat het zonlicht wél naar binnen schijnt.
Volgens Loeve is ook de afstand tot koele plekken heel belangrijk. Zo is het in de buurt van een park of natuur vaak wat koeler.
"Vaak denken mensen ook dat water de omgeving sterk afkoelt, maar dat effect valt wel mee", aldus Loeve. "Water houdt overdag warmte vast en laat dat 's nachts weer los, waardoor de nachten warmer worden. Aan de andere kant staan in de buurt van water vaak bomen die zorgen voor schaduw, dat scheelt wel weer."
Het is ook fijn als er aan het huis zelf al wat aanpassingen zijn gedaan. Zo scheelt zonwering aan de buitenkant van het huis een hoop warmte en kan een warmtepomp het huis in de zomer afkoelen.
Wees wateroverlast voor
Het tweede grote probleem waar woningeigenaren door klimaatverandering mee te maken gaan krijgen, is wateroverlast. "Ik ben niet zo bang dat de dijken ooit doorbreken en dat er dan metershoog water in onze steden zal staan", zegt Loeve.
Van den Dobbelsteen vult aan: "Op dit moment kun je overal in Nederland veilig wonen. Maar in de toekomst kunnen er extremere situaties voorkomen door een opeenstapeling van factoren." Heftige stormen kunnen in combinatie met de hogere zeespiegel voor noodsituaties zorgen.
Voorlopig hoeven we niet massaal naar de Veluwe of Limburg te verhuizen, maar omdat de verwachting is dat we veel meer met wateroverlast door extreme regen te maken gaan krijgen, is het wel goed om tijdens het kopen van een huis op je directe omgeving te letten.
Dat kan als je een rondje door de wijk loopt, maar volgens Loeve kun je ook op internet al veel voorwerk doen. Op deze gedetailleerde hoogtekaart zie je bijvoorbeeld hoe hoog een huis staat ten opzichte van de straat of het huis van de buren. En op websites als overstroomik.nl of klimaateffectatlas.nl kun je zien hoe hoog het water komt in geval van een overstroming en wat je dan moet doen.
Verder is het goed om in je wijk te letten op de hoeveelheid groen. Dat kan ervoor zorgen dat het water makkelijker wegstroomt. Een grasveldje voor je huis zou tijdens noodweer zomaar je vloer kunnen redden.
Bij het huis zelf is het belangrijk dat je erop let dat het niet te kwetsbaar is tijdens zware regenbuien. "Bij platte daken kan het zo zijn dat de afvoer niet groot genoeg is, waardoor je last kunt krijgen van lekkage", zegt Loeve.
En als je een souterrain met een raam op straatniveau hebt, kan daar water naar binnen stromen tijdens een storm. Loeve: "Als het huis wat lager staat dan de directe omgeving, is het verstandig om te kijken of dat raampje wel waterdicht is."
Hoewel het wat overdreven lijkt om hier allemaal rekening mee te houden, denkt Van den Dobbelsteen dat het niet lang duurt voordat iedereen dat doet. "Er hoeft maar één keer een ramp te gebeuren. We zijn nu gewend aan veiligheid en aan droge voeten, maar na één dijkdoorbraak zal dat heel anders zijn. Dan is er veel meer aandacht voor."