Het commissariaat voor mededinging heeft meer tijd nodig. Eigenlijk zou Nelie
Kroes deze week een oordeel vellen over zowel de overname van Essent door
RWE, als over de overname van Nuon door Vattenfall.

De Zweden zullen in plaats van op 8 juni pas op 22 juni van Kroes te horen
krijgen of het mag, en de Duitsers pas op 23 juni in plaats van 9 juni. De
precieze redenen zijn niet bekend, maar het uitstel zou wel eens verband
kunnen houden met het gekrakeel dat inmiddels in Nederland is ontstaan.

Druk genoeg
Waarom zouden de toch al druk bezette ambtenaren van Kroes besluiten over
fusies waarover in Nederland het laatste woord nog niet is gezegd? Deze week
vergadert bijvoorbeeld de gemeente Amsterdam over de verkoop van haar belang
in Nuon. Al is de kans klein dat de gemeente de miljoenen voor de aandelen
niet aanneemt: ze hebben een tekortje weg te werken vanwege de
Noord-Zuidlijn

Dat de twee energiebedrijven uiteindelijk verkocht worden, daar twijfelt
eigenlijk niemand aan. Nadat de Provinciale Staten van Noord-Brabant na een
aanvankelijk ‘nee’ toch overstag gingen, is de verkoop van Essent voor een
totaalbedrag van 9,3 miljard euro zo goed als rond.

Tegen de overname van Nuon door het Zweedse Vattenfall, was eigenlijk nooit
veel protest. Hartstikke groen was dat bedrijf, brulden enthousiast
politici.

Nationaal belang
Toch zijn er een hoop mensen die het nog niet lekker zit. Een deel van de
Tweede-Kamer twijfelt, al staan ze machteloos. Ook de werkgeversvereniging
VNO-NCW vindt dat de energieproductie niet zomaar in zijn geheel aan
buitenlandse partijen verkocht had mogen worden. "Energie is niet
zomaar een product. Energie is essentieel voor de strategie van elke
economie en elk land", zei voorzitter Bernhard Wientjes in De
Telegraaf.

Er is veel geschreven over of het nu wel, of niet verstandig is dat de
Nederlandse stroomproductie in buitenlandse handen komt. Een lastige vraag.
In België,
waar de Fransen alle stroombedrijven in handen hebben, is nog niets geks
gebeurd. Geen massale stroomstoringen, noch absurde prijsverhogingen in
vergelijking met de buurlanden.

En olie, dat hebben we in Nederland toch ook niet zelf? Sinds 1973 zijn er
geen buitenlandse partijen meer geweest die de kraan hebben dichtgedraaid.
Dus waarom al die paniek?

De kans dat we ooit de negatieve gevolgen zullen merken van het feit dat onze
energiebedrijven in buitenlandse handen zijn, lijkt klein. Stroom zal er
zijn, en zolang we in Europa vriendelijk voor elkaar blijven en Kroes een
opvolger krijgt, zal het met hogere prijzen door machtsmisbruik ook wel
meevallen.

Provincies
Maar je kunt ook stellen: wat schieten we ermee op? Natuurlijk, 18 miljard
euro is een hoop geld, maar de provincies, de instanties die het meest
profiteren van de verkoop, zitten vaak niet slecht bij kas. Bovendien hebben
enkele van hen recentelijk bewezen niet heel goed met veel geld om te kunnen
gaan. In strijd met de eigen regels stalde Noord-Holland veel te veel
vermogen in IJsland.

Is het voor de provincies niet veel beter om af en toe wat dividend te
krijgen? Mensen die de loterij winnen gaan vaak slecht om met een enorme som
geld ineens. Langzaam opgebouwde rijkdom houdt langer stand.

Het argument van de voorstanders dat Nuon en Essent te klein zouden zijn om te
overleven, is ook twijfelachtig. Waarom kan het Zeeuwse Delta dan wel
zelfstandig bestaan? Bovendien hadden Nuon en Essent dat vermeende
schaalprobleem kunnen oplossen door te fuseren. Een fusie die mislukte omdat
de heren van de raad van bestuur het niet eens konden worden over wie het
voor het zeggen kreeg.

De conclusie dringt zich op dat het weliswaar geen ramp is dat Essent en Nuon
worden verkocht, maar dat het ook niet nodig was geweest. Om te voorkomen
dat de Nederlandse consument of bedrijfsleven last zal krijgen van de
overnames hebben we gelukkig in Europa een commissaris die gelukkig even de
tijd neemt om na te denken. Maar het zou beter zijn geweest als ze had
moeten nadenken over de fusie van Nuon en Essent.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl