- De 3,4 miljard euro aan staatssteun die KLM heeft ontvangen had niet goedgekeurd mogen worden, oordeelt de Europese rechter.
- De zaak was aangespannen door Ryanair, die vindt dat er door de staatssteun sprake is van oneerlijke concurrentie.
- KLM hoeft de steun echter niet onmiddellijk terug te betalen vanwege de coronacrisis, de Europese Commissie moet hier nu een nieuw besluit over nemen.
De Europese rechter vindt de miljarden euro’s aan staatssteun die KLM heeft ontvangen om de coronacrisis te doorstaan niet geoorloofd.
De Europese Commissie heeft niet genoeg onderbouwd waarom voor die steun de concurrentieregels opzij zijn geschoven, vindt het Gerecht van de Europese Unie. Concurrent Ryanair, die de staatssteun aanvocht, krijgt hiermee gelijk.
KLM hoeft de 3,4 miljard die het bedrijf kreeg in de vorm van staatsgaranties en een achtergestelde lening echter niet onmiddellijk terug te betalen. Het gerecht is doordrongen van “de bijzonder schadelijke gevolgen van de pandemie voor de Nederlandse economie”.
Daarom schort het Luxemburgse hof de gevolgen van de uitspraak op totdat de commissie een nieuw besluit heeft genomen.
KLM laat in een eerste reactie weten de uitspraak te bestuderen, maar gaat er verder niet inhoudelijk op in. De luchtvaartmaatschappij, die bij de rechtszaak geen partij was, benadrukt dat het besluit van de Europese rechter geen gevolgen heeft voor de ontvangen steun.
Minister Wopke Hoekstra (Financiën) benadrukt eveneens dat de uitspraak "geen directe gevolgen" heeft voor de steun aan KLM. "We bestuderen de uitspraak en zullen de Kamer informeren." Ook de Europese Commissie kan nog niet meer zeggen dan dat ze de uitspraak aan het bestuderen is.
Ryanair vindt staatssteun oneerlijke concurrentie
Het noodlijdende KLM kreeg in juli toestemming van de commissie voor de staatsgarantie op leningen plus de achtergestelde lening van de Staat.
De commissie schortte de concurrentieregels, die overheidssteun aan bedrijven eigenlijk verbieden omdat rivalen daardoor worden benadeeld, kort na de uitbraak van corona in de EU vorig jaar met instemming van de lidstaten tijdelijk op.
Maar Ryanair vroeg het Gerecht van de Europese Unie de goedkeuring ongedaan te maken. Als nationale luchtvaartmaatschappijen als KLM door hun regering overeind worden gehouden, is dat oneerlijk voor een pan-Europese prijsvechter als Ryanair, vindt de vliegmaatschappij.
Dit keer krijgt Ryanair wel gelijk
Ryanair spande in Luxemburg al een keur aan rechtszaken aan tegen de Europese Commissie vanwege het goedkeuren van coronastaatssteun aan rivalen. Maar de prijsvechter kreeg tot dusver steeds ongelijk. Dat gebeurde onder meer bij klachten over staatssteun van Zweden en Denemarken aan SAS, van Finland aan Finnair en van Frankrijk aan Air France.
Maar ditmaal krijgt de commissie ongelijk, zowel bij KLM als bij de Portugese luchtvaartmaatschappij TAP. De commissie had ook de staatssteun aan TAP niet mogen goedkeuren, zegt het Gerecht. Ook dat besluit was onvoldoende onderbouwd.
TAP heeft een staatslening ontvangen van 1,2 miljard euro. Net als bij KLM schort het gerecht de gevolgen van de uitspraak op.
Ryanair noemt de twee nieuwste uitspraken "een overwinning voor de consument en de concurrentie". De Ierse vliegmaatschappij stelt dat door uitsluitend hun nationale vliegmaatschappijen te steunen, EU-lidstaten de eenmaking van de Europese interne markt voor vliegverkeer tenietdoen.