4 cruciale punten voor de klimaattop van Glasgow

Vanaf 31 oktober vindt in Glasgow de vanwege corona uitgestelde VN klimaattop plaats.
Bij ongewijzigd beleid stevent de aarde af op een opwarming van bijna 3 graden, terwijl bij de vorige klimaattop van 2015 in Parijs 1,5 tot maximaal 2 graden was afgesproken.
Economen van ING zien vier belangrijke punten waar we op moeten gaan letten als de wereldleiders in Glasgow bijeenkomen.

Bekijk de homepagina van Business Insider Nederland voor meer artikelen.

De internationale gemeenschap komt van 31 oktober tot 12 november in Glasgow bijeen om maatregelen te bespreken die de opwarming van de aarde moeten beperken.

Op de klimaattop staat veel op het spel, want bij ongewijzigd beleid koerst de wereld af op een opwarming van 3 graden aan het eind van de eeuw ten opzichte van het pre-industriële niveau. Dat is ruim boven de doelstelling van 1,5 tot 2 graden die is afgesproken tijdens de vorige VN klimaattop in Parijs in 2015.

Het VN-klimaatpanel IPCC kwam in augustus met een alarmerend rapport waarin werd gesteld dat de netto CO2-uitstoot naar nul moet om de klimaatverandering te beperken. Het Internationaal Energieagentschap (IEA) stelde vorige week in de jaarlijkse World Energy Outlook dat de productie van nieuwe voorraden kolen, olie en gas per direct moet stoppen om de in Parijs afgesproken klimaatdoelen te halen.

Maar gaan de wereldleiders ook echt spijkers met koppen slaan in Glasgow? Als ze er al zijn tenminste, want de Russische president Vladimir Poetin gaat niet en zijn collega’s uit China, Brazilië, Iran en Mexico ook niet.

Volgens economen van ING moeten we op deze vier zaken gaan letten tijdens de top die op 31 oktober begint.

1. Gaan de landen hun beleid zo aanscherpen dat de CO2-uitstoot daadwerkelijk naar nul gaat?

In het klimaatakkoord van Parijs uit 2015 is vastgelegd dat elk land afzonderlijk een nationaal klimaatplan opstelt, de zogeheten National Determined Contributions (nationaal vastgestelde bijdragen). Maar die NDC’s zijn onvoldoende om de opwarming tot “duidelijk onder de 2 graden” beperkt te houden, zoals in Parijs is afgesproken.

Zelfs als alle landen zich strikt aan de zichzelf opgelegde reductiedoelstellingen houden, zal de wereld aan het eind van de eeuw 2,7 graden warmer zijn dan voor het industriële tijdperk.

In Parijs is een mechanisme afgesproken waardoor de landen hun NDC's elke vijf jaar moeten updaten. Maar ook de onlangs door onder andere de VS, de EU en het VK aangepaste NDC's zijn niet voldoende om de klimaatdoelen te halen.

Met het huidige beleid zal de CO2-uitstoot tot 2030 met 16 procent toenemen ten opzichte van 2010, terwijl de bedoeling was dat die met 45 procent zou afnemen om te zorgen dat de opwarming tot 1,5 graad beperkt zou blijven.

Daardoor zal de grote vraag in Glasgow volgens ING zijn of de afzonderlijke landen nog een stap verder gaan zetten om de CO2-uitstoot sneller af te bouwen.

2. Worden de coronaherstelplannen alsnog 'vergroend'?

Hoewel de wereldwijde CO2-uitstoot vanwege de lockdowns in coronajaar 2020 met 5,8 procent terugviel, is de verwachting dat de uitstoot dit jaar weer net zo hard terug veert. Mede dankzij de ruimhartige coronapaketten voor burgers en bedrijven herstelt de wereldeconomie snel.

Maar in de herstelplannen van de G20-landen is ondanks allerlei groene beloften veel te weinig aandacht voor het terugdringen van de CO2-uitstoot, stellen de economen van ING.

Van de in totaal ruim 13 biljoen dollar (13.700 miljard dollar) die in juli dit jaar wereldwijd was uitgetrokken om de coronacrisis op te vangen, gaat 'slechts' 380 miljard dollar naar projecten voor duurzame energie.

Vraag is dan ook of de landen in Glasgow zullen gaan afspreken hun coronaherstelplannen alsnog groener te maken.

3. Komen China en India met realistische plannen om het gebruik van kolen af te bouwen?

Nog altijd wordt de meeste elektriciteit wereldwijd (35 procent) opgewekt door kolen, terwijl kolen de grootste bron van de wereldwijde CO2-uitstoot vormen. Daarom heeft een aantal grote landen, waaronder Frankrijk, Duitsland, het VK en Chili beloofd helemaal afscheid van kolen te gaan nemen.

Maar grootverbruikers China en India hebben nog geen concrete plannen aangekondigd om afscheid te nemen van kolen, al beloofde China wel dat de CO2-uitstoot in 2030 de piek zal hebben bereikt.

Maar alleen al de kolencentrales die nog in aanbouw zijn in China, gaan bijna zes keer zoveel stroom opwekken (247 GW) als de totale capaciteit van kolencentrales in Duitsland, blijkt uit een onlangs verschenen rapport van Global Energy Monitor.

Aangezien stroomopwekking verantwoordelijk is voor meer dan de helft van de CO2-uitstoot van China en India, heeft het afbouwen van kolengebruik gelijk veel impact. Vraag is dan ook of die twee landen daar in Glasgow concrete plannen voor gaan presenteren.

4. Komen er nieuwe afspraken over handel in CO2-emissierechten en meer klimaatfinanciering?

Het behalen van de ambitieuze doelstellingen staat of valt met de financiering van alle plannen. De ontwikkelde landen hadden beloofd op jaarbasis 100 miljard dollar vrij te maken voor ontwikkelingslanden om hen te helpen met hun klimaatplannen, maar dat doel is nog niet gehaald.

De financiering bleef volgens de laatste cijfers uit 2019 steken bij zo'n 80 miljard dollar.

Een belangrijk instrument in de strijd tegen CO2-uitstoot is handel in emissierechten, zoals in de Europese Unie vanaf 2005 gebeurt. Ook China heeft een systeem voor handel in CO2-emissierechten aangekondigd.

Maar het wereldwijd implementeren van dergelijke handelssystemen is ingewikkeld, dus de vraag in Glasgow is of de internationale gemeenschap daar vooruitgang bij kan boeken.