- Op de klimaattop in Bakoe is er geen overeenstemming over klimaatfinanciering voor arme landen.
- Verschillende deelnemers kunnen het niet eens worden over de bedragen die rijke landen zouden moeten reserveren om de gevolgen van klimaatverandering te mitigeren.
- Intussen lijkt er wel overeenstemming over internationale samenwerking bij de handel in emissierechten.
- Lees ook: Tomaten, aubergines en paprika’s kunnen duurder worden door noodweer in Spanje, dat ‘de groentetuin van Europa’ is
Ondanks grote onenigheid over klimaatfinanciering en veel andere onderwerpen, hebben landen op de klimaattop in Bakoe wel een akkoord gesloten over het onderling verhandelen van koolstofkredieten. Over de spelregels voor dergelijke handel is jarenlang onderhandeld.
In het Klimaatakkoord van Parijs werd eind 2015 al afgesproken dat er een internationale markt moest komen voor CO2-handel. De gedachte hierachter is dat een land zijn verplichtingen voor het verlagen van de uitstoot kan nakomen door in een ander land actie te ondernemen. Dat kan bijvoorbeeld door duurzame energie op te wekken, of vervuilende activiteiten te vergroenen.
De voorwaarden om een betrouwbaar systeem te bouwen, bleken erg ingewikkeld. Steeds moest het onderwerp worden doorgeschoven naar de volgende klimaattop. In Bakoe is hier nu dus wel overeenstemming over bereikt. Dat was onder meer te danken aan afspraken tussen de Verenigde Staten en de EU over transparantie.
Op de nieuw op te zetten internationale markten kunnen zowel overheden als bedrijven meedoen. Voorstanders hopen dat hierdoor miljarden euro’s beschikbaar komen voor verduurzamingsprojecten. Critici vrezen boekhoudkundige trucs, waardoor de uitstoot in de praktijk niet daalt. Bestaande initiatieven voor CO2-compensatie van bijvoorbeeld vliegtuigen zijn omstreden, omdat ze volgens diverse onderzoeken lang niet altijd doen wat ze beloven.
Een systeem met strikte voorwaarden dat onder controle van de internationale gemeenschap staat, is er tot nog toe echter niet. Door het in Bakoe gesloten akkoord, komt dat er nu eindelijk wel.
Geen overeenstemming over klimaatfinanciering voor arme landen
Op de klimaattop in Bakoe zijn landen zaterdagavond begonnen aan het afhameren van een aantal afspraken waarover tijdens de conferentie overeenstemming is bereikt. De bijeenkomst was aangekondigd als "afsluitende" vergadering. Bij aanvang was echter al duidelijk dat over het belangrijkste onderwerp van de top, de klimaatfinanciering voor armere landen, nog altijd onenigheid bestaat. Daarover is nog meer overleg nodig. De grote vraag is of het de bijna tweehonderd landen nog gaat lukken om er samen uit te komen.
De Azerbeidzjaanse voorzitter van de COP29, Mukhtar Babayev, riep aan het begin van de vergadering alle delegaties op "hun inzet te verhogen om de resterende verschillen te overbruggen". Hij waarschuwde iedereen dat daar weinig tijd meer voor is.
Eigenlijk had de top vrijdag afgelopen moeten zijn, maar zaterdag is de hele dag nog hard onderhandeld. Dat ging er soms emotioneel aan toe. Delegatieleden van ontwikkelingslanden verlieten op den duur gefrustreerd de zaal.
Rijke landen hebben jaren geleden afgesproken om ontwikkelingslanden tussen 2020 en 2025 met 100 miljard dollar per jaar te helpen. Vrijwel iedereen is het erover eens dat dit bedrag te laag is om landen effectief te laten verduurzamen en zich te wapenen tegen de gevolgen van klimaatverandering. Over het bedrag dat in 2035 moet zijn bereikt, kunnen de onderhandelaars het echter niet eens worden. Het idee is dat nu een bedrag wordt afgesproken waar de komende jaren stapsgewijs naartoe wordt gewerkt.
Eurocommissaris Wopke Hoekstra, die namens de EU onderhandelt, zei ongeveer tegelijkertijd dat het nog "een hels karwei" gaat worden. "Ik vind dat we stappen voorwaarts hebben gemaakt, maar of het gaat lukken is de vraag", zei Hoekstra. "Ik durf dat echt niet te beloven."
In een concepttekst die de voorzitter vrijdag al verspreidde, stond een bedrag van 250 miljard dollar dat rijke landen in 2035 zouden moeten verstrekken. Dat zou een mix van leningen en giften mogen zijn.
Ontwikkelingslanden vinden dat veel te weinig. Westerse landen vinden op hun beurt dat landen die de afgelopen decennia veel rijker zijn geworden ook moeten meebetalen. De Verenigde Staten dreigen de komende jaren juist weg te vallen als betaler. Donald Trump heeft plannen om als president opnieuw het Klimaatakkoord van Parijs op te zeggen, net als in zijn eerste termijn.