- Op de klimaattop in Bakoe na moeizame onderhandelingen overeenstemming over klimaatfinanciering voor arme landen.
- Beoogd wordt om een bedrag te reserveren dat moet oplopen tot 300 miljard dollar in 2035.
- Ook is er overeenstemming over internationale samenwerking bij de handel in emissierechten.
- Lees ook: Tomaten, aubergines en paprika’s kunnen duurder worden door noodweer in Spanje, dat ‘de groentetuin van Europa’ is
De moeizaam verlopen klimaattop in Bakoe heeft toch tot concrete afspraken geleid over de klimaathulp aan ontwikkelingslanden. Het bedrag dat zij jaarlijks aan giften en leningen krijgen om te verduurzamen en zich aan te passen aan hogere temperaturen en meer extreem weer, moet oplopen tot minstens 300 miljard dollar in 2035.
De delegaties van de bijna tweehonderd landen op de COP29 gingen op de late zaterdagavond akkoord met het voorstel. Daarmee is een fiasco op het laatste moment voorkomen, al zal niet iedereen tevreden zijn met de uitkomst. Ontwikkelingslanden hadden zelf een ondergrens van 500 miljard dollar op tafel gelegd.
Naast het officiële nieuwe doel bevat het akkoord een oproep aan “alle betrokkenen” om veel meer klimaatfinanciering voor ontwikkelingslanden vrij te maken: 1,3 biljoen (duizend miljard) dollar in 2035.
Direct nadat voorzitter Mukhtar Babayev van de top het besluit had afgehamerd, toonden Cuba en India zich zeer kritisch over de gang van zaken. De Indiase delegatie was woedend, onder meer omdat de voorzitter een verzoek van India had genegeerd om voorafgaand aan het besluit een verklaring af te leggen. “Wij zijn extreem gekwetst door deze actie van de voorzitter en het secretariaat”, klonk het. De Indiase delegatie benadrukte hoe cruciaal “samenwerking en vertrouwen” zijn. Dat miste het land op de COP29.
Eurocommissaris Wopke Hoekstra denkt dat de klimaattop in Bakoe herinnerd zal worden als "een nieuw begin voor klimaatfinanciering". De klimaatcommissaris noemt het "echt uitzonderlijk" dat landen na moeilijke onderhandelingen hier alsnog een akkoord over hebben gesloten.
"We hebben hard gewerkt met u allen om ervoor te zorgen dat er veel meer geld op tafel komt", zei Hoekstra. Hij noemde het afgesproken bedrag van 300 miljard dollar in 2035 zowel ambitieus als realistisch. Ook het goedkeuren van de spelregels voor CO2-handel zijn volgens hem heel positief. Een 'VN-stempel' zal er volgens Hoekstra zeker voor gaan zorgen dat meer privaat geld wordt geïnvesteerd.
De belangrijkste klimaatonderhandelaar van de EU sprak ook zijn vertrouwen uit in de meer vrijblijvende oproep uit de slotverklaring om een veel hoger bedrag vrij te maken voor klimaathulp aan arme landen, van 1,3 biljoen dollar in 2035.
Op het gebied van mitigatie, het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen, is de EU minder tevreden. Hoekstra vindt het positief dat de afspraken van vorig jaar zijn blijven staan. "Het is minder dan we hadden gewild, maar meer dan we vreesden", zei hij. De eurocommissaris pleit voor meer ambitie in aanloop naar de volgende VN-klimaattop, de COP30 in Brazilië.
Deal over uitbreiding handelssysteem voor CO2-emissierechten
Landen hebben op de klimaattop in Bakoe ook een akkoord gesloten over het onderling verhandelen van koolstofkredieten. Over de spelregels voor dergelijke handel is jarenlang onderhandeld.
In het Klimaatakkoord van Parijs werd eind 2015 al afgesproken dat er een internationale markt moest komen voor CO2-handel. De gedachte hierachter is dat een land zijn verplichtingen voor het verlagen van de uitstoot kan nakomen door in een ander land actie te ondernemen. Dat kan bijvoorbeeld door duurzame energie op te wekken, of vervuilende activiteiten te vergroenen.
De voorwaarden om een betrouwbaar systeem te bouwen, bleken erg ingewikkeld. Steeds moest het onderwerp worden doorgeschoven naar de volgende klimaattop. In Bakoe is hier nu dus wel overeenstemming over bereikt. Dat was onder meer te danken aan afspraken tussen de Verenigde Staten en de EU over transparantie.
Op de nieuw op te zetten internationale markten kunnen zowel overheden als bedrijven meedoen. Voorstanders hopen dat hierdoor miljarden euro's beschikbaar komen voor verduurzamingsprojecten. Critici vrezen boekhoudkundige trucs, waardoor de uitstoot in de praktijk niet daalt. Bestaande initiatieven voor CO2-compensatie van bijvoorbeeld vliegtuigen zijn omstreden, omdat ze volgens diverse onderzoeken lang niet altijd doen wat ze beloven.
Een systeem met strikte voorwaarden dat onder controle van de internationale gemeenschap staat, is er tot nog toe echter niet. Door het in Bakoe gesloten akkoord, komt dat er nu eindelijk wel.