- De wereldeconomie herstelt van de ontregelingen van de coronacrisis, terwijl een acute energiecrisis voor Europa lijkt afgewend.
- De keerzijde hiervan is dat er sprake is van een verdere toename van de concentratie van CO2 in de atmosfeer als gevolg van menselijke activiteiten.
- Bij een belangrijk observatorium in Hawaï zijn in april al 5 dagen met historische dagrecords gemeten voor de CO2-concentratie.
- Lees ook: Nederland compenseert wegvallen Russische olie, door meer olie uit Saudi-Arabië, Irak en Kazachstan te halen.
De wereldeconomie krabbelt op van de klappen van de coronacrisis, de verstoring van toeleveringsketens en de ontregeling van energiemarkten. Zo is de Chinese economie begonnen aan herstel, kunnen autofabrikanten fabrieken weer normaal laten draaien en weet Europa voorlopig voldoende alternatieven te vinden voor olie en gas uit Rusland. Tegelijk lijkt de mondiale uitstoot van CO2 ook weer bezig aan een opmars.
Eén van de belangrijkste indicatoren voor de mondiale CO2-uitstoot is de meting van de concentratie van CO2 in de atmosfeer.
De concentratie van CO2 in de atmosfeer wordt doorgaans uitgedrukt als parts per million (ppm). Het gaat hier om de verhouding tussen CO2 en andere gassen. Als je het bijvoorbeeld over 400 ppm CO2 hebt, dan zitten er in een bak met een miljoen gasmoleculen 400 CO2-moleculen en 999.600 andere gasmoleculen.
Een toonaangevend observatorium voor de concentratie van CO2 in de atmosfeer staat op Hawaï en wordt beheerd door de Amerikaanse overheidsdienst NOAA, die zich bezighoudt met meteorologisch en oceanografisch onderzoek. De CO2-concentratie in de atmosfeer wordt daar op dagbasis bijgehouden en laat in april een aantal opvallende pieken zien, zo meldt de site co2.earth.
Het NOAA Mauna Loa observatorium heeft in april al vijf dagen geteld met recordconcentraties van CO2. Afgelopen zaterdag werd een historisch dagrecord gemeten van 424,3 ppm.
Maar wat zegt dat?
Meer CO2 in de atmosfeer: beperking opwarming aarde met 1,5 graad steeds lastiger
De grafiek hieronder geeft enige context. De concentratie van CO2 in de atmosfeer stijgt al sinds het midden van de 18e eeuw onafgebroken. Volgens klimaatwetenschappers is er een vrijwel lineair verband tussen de cumulatieve toename van CO2 in de atmosfeer als gevolg van menselijke activiteiten en de opwarming van de aarde.
In 2022 lag het jaargemiddelde voor de CO2-concentratie op 419 ppm en afgelopen maart was dat gemiddeld 421 ppm. Nu klinkt dat misschien niet als heel veel extra, maar het gaat wel degelijk om belangrijke verschillen.
Zo heeft het klimaatpanel IPCC een aantal scenario's opgesteld om de opwarming van de aarde te beperken. Die zijn verbonden met bepaalde maxima voor de concentratie van CO2 in de atmosfeer in deze eeuw. In de tabel hieronder is dat te zien voor 3 scenario's.
In het eerste scenario piekt de opwarming van de aarde tussen 2040 en 2060 op 1,6 graad en vindt daarna een lichte afkoeling plaats. In dit scenario wordt in 2050 een maximale waarde voor de CO2-concentratie bereikt van 438 ppm en neemt de hoeveelheid CO2 in de atmosfeer daarna af.
Zoals gezegd was de gemiddelde concentratie van CO2 in de atmosfeer afgelopen jaar 419 ppm. We zitten op jaarbasis dus nog 18 ppm af van het veronderstelde piekniveau van het eerste scenario.
Als er jaarlijks 2 ppm bijkomt vanaf 2023, ben je in 2031 al bij 438 ppm in plaats van in 2050. Dit laat zien hoe lastig het zal worden om de opwarming van de aarde beperkt te houden tot ongeveer anderhalve graad.
Het tweede scenario uit de tabel hierboven beoogt de opwarming van de aarde net onder de 2 graden te houden deze eeuw. In dat scenario gaat de concentratie van CO2 in 2050 naar 469 ppm en stabiliseert die min of meer in de 25 jaar daarna.
Er is binnen dit tweede scenario de komende decennia dus wat meer ruimte voor een verdere stijging van de CO2-concentratie, maar dat betekent naar verwachting ook een sterkere opwarming van de aarde met bijbehorende gevolgen.